Thiên môn đông được biết đến không chỉ là loài cây cảnh đẹp, giúp bài trí không gian xanh mát. Đây còn là vị thuốc quý có nhiều khả năng chữa bệnh. Trong đó phải kể tới công dụng dành cho phái đẹp, giúp ngăn ngừa lão hóa da và hỗ trợ điều trị các bệnh như ung thư vú.
Mục lục
1. Đôi nét về thiên môn đông
Tên khoa học: Thiên môn đông có tên khoa học là Asparagus cochinchinensis (Lour.) Merr. (tên đồng nghĩa: Asparagus lucidus Lindl).
Tên gọi khác: Thiên môn đông còn được gọi với nhiều tên khác nhau như tút thiên nam, thiên môn, thiên đông, dây tóc, tóc tiên leo, …
Phân bố: Cây thiên môn đông là cây sống lâu năm, mọc bụi và thường mọc hoang dã chủ yếu tại các nước vùng Đông Á như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc. Ở Việt Nam, thiên môn đông được tìm thấy chủ yếu mọc hoang ở nhiều tỉnh ven biển miền Trung và các đảo lớn như Phú Quốc, Côn Đảo.
Mô tả: Thuộc giống thân leo, sống lâu năm có thể dài tới 1 – 2m. Thân mảnh, mang nhiều cành, có ba cạnh, dài nhọn, hình lưỡi liềm trông giống lá cây, nhưng lá thật thì rất nhỏ, dạng lá kim. Hoa nhỏ, có màu trắng, mọc ở nách lá, thường nở vào tháng 5. Quả mọng màu đỏ khi chín. Rễ củ hình thoi, mọc thành chùm.
Cây xanh tươi quanh năm, sức sống khỏe nên thường được người dân trồng để trang trí nhà cửa, vườn tược. Thiên môn đông còn là một vị thuốc quý đã được sử dụng trong y học cổ truyền phương Đông trong hơn nghìn năm qua và được đưa vào nghiên cứu y khoa hiện đại.
2. Thiên môn đông trong y học cổ truyền
Theo tài liệu y học cổ của phương Đông ghi lại, thiên môn đông có vị ngọt đắng, tính đại hàn, quy vào hai kinh phế và thận, có tác dụng giúp dưỡng âm, nhuận táo, thanh nhiệt hóa đờm. Thiên môn đông được sử dụng trong rất nhiều bài thuốc dưỡng nhan cũng như chữa các chứng muộn phiền, mất ngủ ở phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh.
Trị nám, giúp da hồng hào, nhuận sắc
Trong sách Bản thảo cương mục có viết: “Nếu ăn thiên môn đông sẽ làm cho cơ thể trơn láng, trắng sạch, tẩy trừ được mọi tật bệnh ố khí trên người”. Sách này còn ghi lại nhiều phương pháp sử dụng thiên môn đông trong đó có phương thuốc sau: 5kg thiên môn đông; 0,5kg hạnh nhân giã nhỏ ngâm với mật ong; ngày uống 2g.
Cách dùng thiên môn đông để trắng da: Lấy thiên môn đông phơi nắng cho khô rồi giã nhỏ, trộn với mật ong thành từng viên. Hàng ngày dùng rửa mặt, một tháng sau khi dùng da dẻ sẽ trắng trẻo, mịn màng.
Đào lấy 10 củ thiên môn đông đem rửa sạch, lột vỏ đập dập, bỏ lõi rồi cho vào xoong nhỏ, đổ thêm 3 chén nước và đun lửa nhỏ trong khoảng 30 phút. Sau đó để nguội và dùng nước rửa mặt, lấy bã massage nhẹ nhàng lên mặt nhiều lần. Mỗi ngày làm 1 lần, thực hiện liên tục 10-30 ngày là đã thấy hiệu quả, dùng càng lâu da sẽ càng mịn. Những chị em da mặt nhờn, nhiều mụn, dị ứng da do mỹ phẩm cũng có thể dùng bài thuốc này để giúp phục hồi làn da của mình.
Bài thuốc Trửu Hậu phương giúp nhuận sắc: Thiên môn, hồ ma nhân, thục địa với liều lượng bằng nhau, đem tán nhuyễn, trộn với mật ong nguyên chất, làm thành viên hoàn to bằng hạt long nhãn. Mỗi lần uống 20 viên với nước nóng.
Bài thuốc Thánh tế tổng lục giúp trị nám da: Thiên môn đông phơi khô, giã nát rồi trộn với mật ong làm thành viên. Hằng ngày, dùng thuốc viên thuốc này pha với nước âm ấm để rửa mặt. Dùng bã thuốc mát-xa nhẹ nhàng lên da, dùng thường xuyên da sẽ dần dần tươi sáng, mờ vết nám sạm.
Điều trị mất ngủ tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh
Theo Đông y, nguyên nhân chủ yếu dẫn tới hội chứng mãn kinh là do thận khí suy kiệt, chức năng của 2 mạch xung và nhâm (gắn liền với chức năng sinh sản ở nữ giới) đã suy thoái, khiến âm – dương mất cân bằng, khí huyết không điều hòa, chức năng tạng phủ kinh lạc bị rối loạn gây nên. Thiên môn có tác dụng tư bổ thận âm nên cũng dùng trong các trường hợp buồn phiền mất ngủ ở tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh.
Bài thuốc chữa mất ngủ, bốc hỏa mãn kinh từ thiên môn đông:
Lấy lượng bằng nhau các vị: thiên môn, mạch môn, thanh hao, sài hồ, miết giáp, địa cốt bì, ngưu tất, bạch thược, ngũ vị tử. Cho tất cả vào ấm sắc uống bình thường.
3. Thiên môn đông trong nghiên cứu y khoa hiện đại
Theo các nhà khoa học, cây thiên môn đông có có tác dụng chữa bệnh chủ yếu là nhờ vào chất Asparagin. Ngoài ra, thiên môn đông còn chứa nhiều flavonoids, quercetin, rutin… là những chất đặc biệt cần thiết cho chị em phụ nữ. Rất nhiều công trình khoa học trên thế giới đã nhận định thiên môn đông có những công dụng sau:
Giúp chống oxy hóa, làm chậm quá trình lão hóa
Theo các nghiên cứu tại trường Đại học Nông nghiệp Hồ Nam (Trung Quốc) năm 2016 cho biết, chiết xuất nước thiên môn đông chứa rất nhiều chất chống oxy hóa mạnh mẽ có tác dụng thu dọn các gốc tự do hư hại tế bào (gốc tự do là một sản phẩm phụ trong quá trình trao đổi chất, chúng được sinh ra nhiều khi cơ thể tiếp xúc với ánh nắng, chất độc hại và khi tuổi tác tăng lên). Vì thế, nó có thể giúp trẻ hóa cơ thể, làm chậm quá trình lão hóa. Ngoài ra, chiết xuất này cũng giúp tăng cường hệ miễn dịch, tăng sức đề kháng, từ đó giúp ngăn ngừa bệnh tật, nâng cao tuổi thọ.
Ngăn ngừa nám sạm, chống lão hóa da, cho da mịn màng, trắng trẻo
Năm 2017, các nhà khoa học tại Viện Khoa học và Công nghệ Hồ Nam (Trung Quốc) đã phát hiện chất Asparagin có tác dụng mạnh gấp nhiều lần vitamin C tự nhiên. Đây là một chất chống oxy hóa có tác dụng tương tự vitamin C với đặc tính bảo vệ làn da trước tác hại của tia UV, giúp phục hồi vùng da bị nám sạm, thâm sẹo, tăng cường sản xuất collagen cho da mịn màng, và kích thích sản sinh tế bào da mới, cho da trắng sáng, đều màu. Nó cũng chống loại các gốc tự do nên ngăn ngừa sự lão hóa, giúp duy trì một làn da tươi trẻ.
Giúp hỗ trợ điều trị u tuyến vú và ung thư vú
Thử nghiệm lâm sàng tại một bệnh viện ở Giang Tô (Trung quốc) đã tiến hành dùng thiên môn đông cho những người bị tăng sinh tiểu thùy tuyến vú bằng cách chế dược liệu này thành viên (mỗi viên 0,3g), mỗi lần uống 9 viên, ngày 3 lần. Trong số 42 trường hợp tham gia thử nghiệm, có 16 ca khỏi lâm sàng, 8 ca cho kết quả tốt, 11 ca cho kết quả khả quan, tỷ lệ kết quả thành công lên tới 83%. Ngoài ra, các nhà khoa học cũng dùng cách trên để điều trị cho 72 ca ung thư vú, nhận xét thấy khối u và hạch lâm ba di căn đều nhỏ lại (Cao quốc Tuấn, Thiên môn đông trị tăng sinh tiểu thùy tuyến vú, Báo Y dược Giang Tô (Trung Quốc) 1976,4:33).
Hiện nay, thiên môn đông thường được sử dụng kết hợp với sâm tố nữ để phát huy công dụng. Các báo cáo khoa học của ĐH Reading (Anh) chỉ ra rằng Sâm tố nữ chứa ít nhất 17 hợp chất có tác dụng tương tự estrogen. Đặc biệt, dược liệu này chứa Deoxymiroestrol trong Sâm tố nữ có tác dụng mạnh gấp 1.000 lần Genistein và gấp 10.000 lần Daidzein trong mầm đậu nành, giúp bổ sung estrogen và luôn duy trì nồng độ này ở mức ổn định trong cơ thể, từ đó sẽ giúp phụ nữ trẻ trung, khỏe mạnh và quyến rũ, cho cuộc sống luôn căng tràn sức xuân.
Tuy nhiên, ta cũng không thể phủ nhận nhược điểm của các bài thuốc cổ truyền là tốn nhiều thời gian chiết sắc, không tiện lợi và hạn sử dụng không được lâu. Để khắc phục nhược điểm này, y học hiện đại đã bỏ nhiều thời gian nghiên cứu, làm cách nào để có thể kế thừa được các bài thuốc từ y học cổ truyền mà sử dụng phải tiện lợi hơn. Cuối cùng, các bài thuốc này đã được bào chế thành các dạng viên nang, viên nén, có mặt trong các loại thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm chức năng.
Các thành phần thảo dược có trong các loại TPBVSK, TPCN cần phải trải qua nhiều bước kiểm tra nghiêm ngặt, phải đạt tiêu chuẩn trước khi được đưa ra thị trường. Điều này tránh được tình trạng không rõ nguồn gốc, xuất xứ của sản phẩm.
Sâm Nhung Tố Nữ là một sản phẩm chăm sóc sức khỏe phụ nữ được phân phối và phát triển bởi Công ty TNHH Tuệ Linh. Không chỉ chứa Thiên môn đông, Sâm nhung tố nữ còn chứa nhiều loại dược liệu quý khác:
- Sâm tố nữ
- Nhung hươu bắc cực
- Nhân sâm, thảo dược
- Nữ Lang
Đây đều là các thành phần có nguồn gốc từ thiên nhiên, hỗ trợ tăng cường nội tiết tố, bồi bổ nguyên khí, giúp làm đẹp da. Các thành phần trong Sâm Nhung Tố Nữ cũng đã được nghiên cứu khoa học đầy đủ rồi chiết xuất theo một tỉ lệ hợp lý được kiểm soát nghiêm ngặt, từ đó mới thành sản phẩm đưa ra thị trường.
