Tuổi mãn kinh gây ra nhiều thay đổi về mặt sức khỏe và tâm lý cho phụ nữ, trong đó khô hạn là một trong những triệu chứng phổ biến và gây khó chịu nhất. Bài viết dưới đây sẽ liệt kê những triệu chứng khô hạn tuổi mãn kinh thường gặp giúp bạn nắm rõ hơn để cải thiện sức khỏe.
Mục lục
Khô hạn tuổi mãn kinh là gì?
Mãn kinh là giai đoạn sinh lý tự nhiên, đánh dấu sự kết thúc khả năng sinh sản của phụ nữ. Được xác định khi không có kinh nguyệt liên tục trong 12 tháng, mãn kinh thường bắt đầu sau tuổi 40 và có thể kéo dài 10 – 20 năm. Trong giai đoạn này, buồng trứng ngừng rụng trứng, lượng hormone estrogen giảm dần, kéo theo nhiều thay đổi trong cơ thể.
Khô hạn tuổi mãn kinh là tình trạng âm đạo giảm tiết dịch, mất độ ẩm và đàn hồi, thường gặp ở phụ nữ bước vào giai đoạn mãn kinh – khi buồng trứng ngừng hoạt động và nội tiết tố nữ (đặc biệt là estrogen) suy giảm rõ rệt.
Tình trạng khô hạn không chỉ ảnh hưởng đến đời sống tình dục mà còn làm suy giảm sự tự tin, gây khó chịu kéo dài, ảnh hưởng tâm lý và sức khỏe toàn thân nếu không được điều trị.
Triệu chứng khô hạn tuổi mãn kinh thường gặp
Các dấu hiệu khô hạn thường diễn tiến âm thầm nhưng ảnh hưởng lớn đến đời sống thường ngày của phụ nữ. Một số triệu chứng điển hình bao gồm:
1. Khô âm đạo
Khô âm đạo là một trong những biểu hiện phổ biến khi phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Nguyên nhân chính là do nồng độ hormone estrogen suy giảm – hormone có vai trò duy trì độ ẩm và tính đàn hồi của niêm mạc âm đạo.
Khi lượng estrogen giảm, thành âm đạo trở nên mỏng, kém đàn hồi và giảm tiết chất nhờn tự nhiên. Hệ quả là vùng kín trở nên khô rát, dễ tổn thương và gây đau khi quan hệ tình dục.
Tình trạng khô âm đạo có thể xuất hiện từ giai đoạn tiền mãn kinh, nhưng nhiều phụ nữ thường bỏ qua vì nghĩ rằng đây chỉ là thay đổi tạm thời. Thực tế, đây là dấu hiệu cho thấy hệ nội tiết đang bắt đầu suy giảm và cơ thể chuẩn bị bước vào một giai đoạn chuyển đổi lớn hơn.
☛ Đọc thêm: Khô hạn khi mãn kinh: Nguyên nhân và cách cải thiện
2. Ngứa hoặc nóng rát ở vùng âm đạo
Ở giai đoạn mãn kinh, nồng độ hormone estrogen trong cơ thể phụ nữ giảm mạnh. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến niêm mạc âm đạo, khiến lớp niêm mạc trở nên mỏng hơn, kém đàn hồi và mất đi độ ẩm tự nhiên. Hệ quả là âm đạo dễ bị khô, kích ứng và tổn thương.
Sự khô hạn này khiến lớp mô âm đạo dễ bị ma sát, dẫn đến cảm giác ngứa ngáy hoặc nóng rát, nhất là khi vận động hoặc quan hệ tình dục. Do thiếu hụt chất nhờn tự nhiên, ma sát tăng lên gây đau rát kéo dài. Những triệu chứng này không chỉ gây khó chịu mà còn làm suy giảm chất lượng cuộc sống, ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất của phụ nữ trong giai đoạn này.
3. Đau khi quan hệ tình dục
Trong quá trình quan hệ, chất nhờn âm đạo đóng vai trò như lớp màng bôi trơn tự nhiên, giúp giảm ma sát và mang lại cảm giác thoải mái. Tuy nhiên, khi phụ nữ bị khô âm đạo – thường gặp ở giai đoạn mãn kinh – lượng dịch nhờn suy giảm đáng kể, khiến việc quan hệ trở nên khó khăn, gây đau rát và mất khoái cảm.
Không chỉ vậy, thiếu chất nhờn còn khiến lớp niêm mạc âm đạo dễ bị tổn thương, dẫn đến những vết trầy xước nhỏ, thậm chí viêm nhiễm sau quan hệ. Những tổn thương lặp đi lặp lại này khiến nhiều phụ nữ lo sợ, né tránh quan hệ tình dục, từ đó ảnh hưởng đến tình cảm vợ chồng và đời sống tinh thần.
Ngoài cơn đau khi quan hệ, cảm giác khó chịu có thể kéo dài sau đó nhiều giờ, làm giảm chất lượng cuộc sống và sức khỏe tổng thể của người phụ nữ.
4. Giảm ham muốn tình dục
Sự sụt giảm estrogen không chỉ gây khô hạn mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến trung tâm điều khiển ham muốn tình dục trong não bộ. Phụ nữ giai đoạn mãn kinh thường cảm thấy giảm hứng thú, ít nghĩ đến chuyện chăn gối.
Bên cạnh đó, tâm lý lo ngại vì cơ thể thay đổi hoặc từng trải qua khó chịu khi quan hệ khiến họ dễ né tránh, từ đó làm giảm tần suất và nhu cầu tình dục, ảnh hưởng đến sự gắn kết vợ chồng.
☛ Tìm hiểu thêm: Khô hạn giảm ham muốn do đâu?
5. Nhiễm trùng âm đạo hoặc tiết niệu
Khi nồng độ estrogen giảm, lớp niêm mạc âm đạo trở nên mỏng, khô và kém đàn hồi. Điều này khiến âm đạo dễ bị tổn thương, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, nấm phát triển, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Biểu hiện thường gặp là: ngứa, đau rát, khí hư ra nhiều hoặc có mùi lạ.
Không chỉ âm đạo, niệu đạo cũng bị ảnh hưởng. Niêm mạc mỏng khiến đường tiểu dễ bị vi khuẩn xâm nhập, dẫn đến viêm nhiễm như viêm bàng quang. Triệu chứng bao gồm tiểu buốt, tiểu rắt, đau tức vùng bụng dưới.
Những vấn đề này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng sống của phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh.
6. Tiểu tiện khó khăn
Khi nội tiết tố nữ suy giảm, niêm mạc âm đạo, niệu đạo và bàng quang trở nên khô hơn, mất độ đàn hồi, dễ bị kích ứng hoặc viêm nhiễm.
Các triệu chứng thường gặp gồm:
- Tiểu buốt: do niêm mạc niệu đạo khô và dễ tổn thương.
- Tiểu rắt: đi tiểu nhiều lần nhưng lượng nước tiểu mỗi lần rất ít.
- Cảm giác tiểu không hết: do cơ bàng quang và cơ vòng niệu đạo co bóp kém hiệu quả.
Tình trạng này gây khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt, đặc biệt là khi thường xuyên phải thức dậy vào ban đêm để đi tiểu, khiến giấc ngủ bị gián đoạn.
7. Cảm giác căng tức vùng bụng dưới
Trong giai đoạn mãn kinh, nội tiết tố estrogen giảm sút khiến cơ và mô ở vùng chậu – bao gồm cả cơ quan sinh dục – trở nên kém đàn hồi hơn. Sự thay đổi này dễ dẫn đến cảm giác căng tức, nặng nề hoặc khó chịu ở vùng bụng dưới.
Ngoài ra, lưu lượng máu đến vùng chậu và âm đạo cũng giảm, khiến phụ nữ dễ cảm thấy bụng dưới bị chướng, đầy hơi hoặc đau âm ỉ kéo dài. Cảm giác này có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày nếu không được cải thiện sớm.
Cách khắc phục khô hạn âm đạo tuổi mãn kinh
Tình trạng khô hạn ở tuổi mãn kinh có thể cải thiện nếu áp dụng đúng cách. Dưới đây là một số phương pháp hiệu quả:
- Bổ sung nội tiết tố nữ: Suy giảm estrogen là nguyên nhân chính gây khô hạn. Chị em có thể bổ sung nội tiết tố nữ từ các thảo dược như Sâm tố nữ, đậu nành hoặc dùng liệu pháp hormone thay thế (HRT) theo hướng dẫn bác sĩ.
- Dùng gel bôi trơn khi quan hệ: Gel bôi trơn sẽ giúp làm ẩm tức thì vùng kín, giảm đau rát khi “gần gũi”. Tuy nhiên, chị em nên chọn những sản phẩm dịu nhẹ, không mùi để tránh gây kích ứng.
- Vệ sinh vùng kín đúng cách: Rửa bên ngoài vùng kín bằng nước sạch hoặc dung dịch vệ sinh dịu nhẹ, có độ pH phù hợp. Tránh thụt rửa sâu hoặc dùng sản phẩm chứa chất tẩy mạnh gây khô.
- Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống đủ chất, tăng cường rau xanh, ngũ cốc nguyên cám. Hạn chế rượu, cà phê, đồ cay nóng vì có thể làm khô vùng kín. Kết hợp tập thể dục đều đặn (đi bộ, yoga…) để tăng lưu thông máu vùng chậu.
Xem chi tiết: Khô hạn tuổi mãn kinh phải lám sao?
Lời kết
Trên đây là những triệu chứng khô hạn tuổi mãn kinh mà chị em thường gặp. Nếu những triệu chứng này kéo dài và gây khó chịu thì chị em nên hẹn lịch thăm khám với bác sĩ để được điều trị kịp thời.
