Thiếu hụt estrogen là tình trạng nội tiết tố mất cân bằng với hàm lượng estrogen trong cơ thể thấp hơn mức bình thường. Điều này có thể gây ra nhiều vấn đề cho sức khỏe, cơ thể, tâm sinh lý của phụ nữ. Vậy khi chị em bị thiếu hụt estrogen nên làm gì?
Mục lục
Nguyên nhân gây thiếu hụt estrogen
Estrogen là một loại hormone sinh dục nữ quan trọng, được sản xuất chủ yếu tại buồng trứng. Hormone này giữ vai trò then chốt trong việc điều hòa kinh nguyệt, duy trì sức khỏe sinh sản, làn da, xương khớp và cả tâm trạng. Thiếu hụt estrogen có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của phụ nữ, đặc biệt trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh.
Thiếu hụt estrogen ở phụ nữ có thể do nhiều yếu tố sau:
- Tuổi tác: Sau 40 tuổi, buồng trứng suy giảm hoạt động, gây thiếu estrogen – đặc biệt rõ rệt ở giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Ngoài ra, giai đoạn sinh nở, cho con bú cũng ảnh hưởng nội tiết.
- Chế độ ăn uống kém: Thiếu chất béo lành mạnh, vitamin D và dưỡng chất thiết yếu khiến cơ thể giảm tổng hợp estrogen.
- Tập luyện quá sức: Vận động cường độ cao mà thiếu dinh dưỡng làm rối loạn nội tiết, giảm sản xuất estrogen.
- Căng thẳng kéo dài: Stress ảnh hưởng đến trục não bộ – tuyến yên – buồng trứng, dẫn đến mất cân bằng hormone.
- Bệnh lý nền: Bao gồm suy buồng trứng, rối loạn tuyến giáp, tuyến yên, hội chứng Turner, bệnh thận mạn,…
- Phẫu thuật & điều trị y tế: Cắt buồng trứng, tử cung, xạ trị ung thư hoặc dùng thuốc kháng estrogen có thể làm giảm mạnh nồng độ estrogen.
☛ Tìm hiểu thêm: Top 8 nguyên nhân gây thiếu hụt estrogen
Bị thiếu thụt estrogen nên làm gì?
Thiếu hụt estrogen có thể gây ra hàng loạt vấn đề như rối loạn kinh nguyệt, khô hạn, mất ngủ, loãng xương, lão hóa sớm,… Để cải thiện, bạn có thể áp dụng các biện pháp hỗ trợ sau:
1. Bổ sung dinh dưỡng
Dinh dưỡng đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì và cải thiện nồng độ estrogen ở phụ nữ, đặc biệt là trong các giai đoạn như tiền mãn kinh, mãn kinh hoặc sau sinh.
a. Thực phẩm giàu phytoestrogen
Phytoestrogen là các hợp chất có nguồn gốc thực vật, có cấu trúc hóa học tương tự estrogen – hormone sinh dục nữ chính. Khi được hấp thu vào cơ thể, phytoestrogen có thể liên kết với các thụ thể estrogen, từ đó hỗ trợ điều hòa nội tiết tố một cách tự nhiên.
Một số thực phẩm giàu phytoestrogen bao gồm:
- Đậu nành và các chế phẩm từ đậu nành (đậu phụ, sữa đậu nành, natto)
- Hạt lanh, hạt chia
- Các loại hạt như hạt óc chó, hạt dẻ cười, quả phỉ.
Tuy có tác dụng tương tự estrogen, nhưng phytoestrogen hoạt động nhẹ hơn, giúp hạn chế những tác dụng phụ không mong muốn so với estrogen tổng hợp.
b. Chất béo lành mạnh
Chất béo đóng vai trò thiết yếu trong quá trình tổng hợp hormone, bao gồm estrogen. Đặc biệt, chất béo không bão hòa như omega-3 và omega-6 hỗ trợ tuyến yên và buồng trứng hoạt động hiệu quả hơn, từ đó giúp duy trì nồng độ hormone ổn định.
Thực phẩm nên bổ sung gồm:
- Cá béo như cá hồi, cá thu, cá mòi
- Dầu thực vật như dầu oliu, dầu hạt lanh, dầu hướng dương
- Các loại hạt và quả bơ.
Duy trì lượng chất béo lành mạnh còn giúp cải thiện chu kỳ kinh nguyệt, giảm viêm và tăng cường sức khỏe xương khớp.
c. Vitamin và khoáng chất
Một số loại vitamin và khoáng chất đóng vai trò hỗ trợ sản xuất và điều hòa hormone:
- Vitamin B6 giúp hỗ trợ tổng hợp serotonin và duy trì ổn định nội tiết tố. Thực phẩm giàu B6: khoai lang, chuối, bơ, rau chân vịt.
- Magie, kẽm và canxi: Tham gia vào quá trình chuyển hóa hormone và hỗ trợ chức năng buồng trứng. Nguồn cung cấp gồm: hạnh nhân, cải thìa, hạt bí, yến mạch, tôm, hàu.
Việc bổ sung đầy đủ vi chất không chỉ giúp tăng estrogen tự nhiên mà còn nâng cao sức khỏe tổng thể và khả năng sinh sản.
2. Thói quen sinh hoạt
Cải thiện thói quen sinh hoạt lành mạnh, khoa học sẽ giúp cơ thể thoải mái hơn thúc đẩy tăng sản xuất estrogen.
- Uống đủ lượng nước tùy vào nhu cầu của cơ thể giúp duy trì hoạt động trao đổi chất.
- Hạn chế ăn các thực phẩm chiên rán, xào nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, đồ uống có cồn như rượu, bia.
- Không hút thuốc lá, chất kích thích.
- Ngủ đủ giấc khoảng 6-8 tiếng mỗi ngày sẽ giúp điều hòa và bổ sung estrogen cho cơ thể.
- Tránh căng thẳng, stress, tạo áp lực cho bản thân bởi khi đó cơ thể sẽ sản xuất hormone cortisol ảnh hưởng đến nội tiết tố.
- Kiểm soát cân nặng ở mức độ hợp lý giúp cân bằng nội tiết tố.
- Thường xuyên tập thể dục thể thao như yoga, chạy bộ, thiền,… để nâng cao sức khỏe và cân bằng hormone trong cơ thể.
3. Sử dụng thảo dược
Dược liệu thiên nhiên là một lựa chọn hấp dẫn cho những phụ nữ muốn tăng cường mức estrogen một cách tự nhiên. Các loại dược liệu này thường chứa phytoestrogen, một hợp chất thực vật có cấu trúc và chức năng tương tự estrogen, giúp hỗ trợ cân bằng hormone trong cơ thể.
Một số loại trà thảo dược
Các loại thảo dược tự nhiên giàu phytoestrogen là lựa chọn an toàn cho phụ nữ muốn cải thiện nội tiết tố một cách tự nhiên.
- Trà Dong-Quai (Đương quy):Hỗ trợ giảm bốc hỏa, cải thiện tuần hoàn máu, đặc biệt hiệu quả với phụ nữ tiền mãn kinh.
- Trà Chasteberry: Loại trà này còn có tên gọi khác là Trinh nữ Châu Âu, có tác dụng làm giảm các triệu chứng đau ngực, đau bụng kinh, giảm khó chịu khi đến kỳ kinh nguyệt, tăng ham muốn đối với phụ nữ mãn kinh.
- Trà cỏ ba lá đỏ: Chứa nhiều phytoestrogen, hỗ trợ cân bằng estrogen và giảm triệu chứng tiền mãn kinh.
Mầm đậu nành
Mầm đậu nành chứa isoflavone, một dạng phytoestrogen – hợp chất thực vật có cấu trúc tương tự estrogen trong cơ thể. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng isoflavone giúp bổ sung estrogen một cách tự nhiên, từ đó hỗ trợ cải thiện các triệu chứng do thiếu hụt estrogen như bốc hỏa, khô âm đạo, đổ mồ hôi ban đêm.
Tuy nhiên, việc sử dụng isoflavone với liều cao hoặc trong thời gian dài có thể gây tác động không mong muốn, do tương tác với thụ thể estrogen α và β – có khả năng ảnh hưởng đến sự phát triển của một số loại khối u nhạy cảm với nội tiết. Vì vậy, cần dùng đúng liều và tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi bổ sung isoflavone lâu dài.
Sâm tố nữ
Tại Việt Nam, đề tài nghiên cứu “Tác dụng của Sâm Tố Nữ với sắc đẹp và sinh lý nữ” của PGS.TS. Nguyễn Thượng Dong – Nguyên Viện trưởng viện Dược liệu Trung Ương đã chứng minh:
- Sâm tố nữ chứa hoạt chất Miroestrol và Deoxymiroestrol có hoạt lực mạnh gấp 10.000 lần isoflavone trong mầm Đậu nành.
- Sâm tố nữ có chứa 17 hoạt chất có tác dụng tương tự estrogen nội sinh.
Nên khi bổ sung vào cơ thể với một liều lượng phù hợp nhất định hàng ngày sẽ có tác dụng tăng cường nội tiết tố estrogen, hỗ trợ cải thiện tình trạng thiếu hụt estrogen giúp duy trì nồng độ nội tiết tố nữ ổn định.
Liệu pháp thay thế (HRT)
Khi cơ thể phụ nữ bước vào giai đoạn mãn kinh, nồng độ estrogen tự nhiên giảm sút, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, khô âm đạo,… HRT có thể giúp giảm các triệu chứng này bằng cách cung cấp lượng hormone ngoại sinh cần thiết để duy trì sự cân bằng nội tiết tố trong cơ thể.
- Liệu pháp kết hợp estrogen và progesterone: thường được chỉ định cho phụ nữ đang bước vào giai đoạn mãn kinh. Liệu pháp này được sử dụng bằng nhiều cách như: uống, tiêm, miếng dán, gel, đặt âm đạo. Tùy thuộc vào sức khỏe của từng người mà sẽ có những liều lượng phù hợp.
- Loại chỉ estrogen: thường được chỉ định cho những phụ nữ đã cắt bỏ buồng trứng. Liệu pháp này có thể sử dụng được dưới nhiều dạng như viên uống, xịt, gel.
☛ Đọc thêm: Tác hại của thiếu hụt estrogen đối với phụ nữ
Theo dõi và quản lý tình trạng thiếu hụt estrogen
Việc theo dõi và quản lý thiếu hụt estrogen là bước quan trọng để duy trì sức khỏe tổng thể và nâng cao chất lượng cuộc sống ở phụ nữ.
Thăm khám theo định kỳ
Khám sức khỏe định kỳ giúp theo dõi nồng độ hormone, đặc biệt là estrogen. Qua xét nghiệm, bác sĩ có thể đánh giá chính xác tình trạng hormone, từ đó kịp thời điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp với từng giai đoạn và triệu chứng cụ thể.
Thăm khám đều đặn cũng giúp phát hiện sớm các vấn đề phát sinh và đảm bảo quá trình điều trị an toàn, hiệu quả.
Theo dõi triệu chứng và điều chỉnh lối sống
Ghi chép lại các triệu chứng thường gặp như bốc hỏa, khô âm đạo, rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi, hay thay đổi tâm trạng sẽ giúp cả người bệnh và bác sĩ đánh giá mức độ tiến triển của tình trạng thiếu hụt estrogen.
Dựa vào đó, chị em có thể điều chỉnh lối sống kịp thời: ăn uống lành mạnh, vận động đều đặn, ngủ đủ giấc, kiểm soát căng thẳng… để cải thiện triệu chứng và hỗ trợ cân bằng hormone tự nhiên.
Lời kết
Hy vọng bài viết trên đây đã giúp chị em biết thêm những điều nên làm khi bị thiếu hụt estrogen. Ngoài ra nếu còn điều gì thắc mắc, chị em hãy gọi cho chúng tôi qua số hotline 1800 1190 (miễn cước) để các chuyên gia sẽ giải đáp cụ thể hơn nhé.
