Nội tiết tố nữ có vai trò rất quan trọng đối với mỗi chị em phụ nữ. Khi nội tiết tố gặp vấn đề, kéo theo chất lượng cuộc sống của chị em cũng bị ảnh hưởng. Việc xét nghiệm nội tiết tố giúp giải quyết được nhiều vấn đề sức khỏe sinh sản.
Mục lục
Xét nghiệm nội tiết tố nữ là gì?
Xét nghiệm nội tiết tố nữ được hiểu là việc thực hiện các xét nghiệm nhỏ khác nhau nhằm theo dõi và đánh giá sức khỏe định kỳ khả năng sinh sản, mang thai cũng như chất lượng đời sống tình dục ở nữ giới, ví dụ kiểm tra chức năng hoạt động và khả năng dự trữ noãn của buồng trứng.
Xét nghiệm nội tiết tố nữ có thể phát hiện sớm tình trạng rối loạn nội tiết tố, từ đó kịp thời có hướng điều trị phù hợp.
Trường hợp nào cần làm xét nghiệm nội tiết tố nữ?
Bất kỳ ai cũng có thể làm xét nghiệm nội tiết tố để đánh giá sức khỏe sinh sản của mình. Tuy nhiên, một số trường hợp được bác sĩ chỉ định làm xét nghiệm nội tiết tố nữ như:
- Phụ nữ bị rối loạn kinh nguyệt, kinh ra không đều (hoặc rất ít, hoặc rất nhiều) và kỳ kinh kéo dài ngắn không ổn định.
- Các trường hợp vô kinh nguyên phát (không có kinh nguyệt) hoặc vô kinh thứ phát (đã từng có kinh nguyệt nhưng tự dưng biến mất).
- Phụ nữ có âm đạo bị chảy máu bất thường không rõ nguyên nhân.
- Các trường hợp có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh đa nang buồng trứng.
- Người gặp khó khăn trong quá trình thụ thai.
- Người có mong muốn hoặc chuẩn bị tiến hành các biện pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh ống nghiệm.
Quy trình xét nghiệm nội tiết tố
Đầu tiên, bạn cần trả lời một vài câu hỏi về tình trạng hôn nhân, tiền sử bệnh của bản thân và người thân( nhất là mẹ và bà ngoại), chu kỳ kinh nguyệt, số lần mang thai, … và thực hiện một số các kiểm tra sơ bộ bao gồm chiều cao, cân nặng, nhịp tim, huyết áp, tình trạng thể lực, vùng âm đạo,…
Sau đó, sẽ tiến hành lấy mẫu và xét nghiệm các chỉ số nội tiết tố. Xét nghiệm nội tiết tố nữ bao gồm 7 xét nghiệm nhỏ, bao gồm: xét nghiệm chỉ số Estrogen, Testosterone, Prolactin, FSH, LH, AMH, Progesterone.
Cụ thể từng xét nghiệm được chỉ rõ dưới đây:
Xét nghiệm nội tiết tố Estrogen
Estrogen được tiết ra chủ yếu từ buồng trứng, quy định mọi đặc điểm hình thể như làn da mịn màng, những đường cong cơ thể, giọng nói trong và cả những vấn đề liên quan đến sinh sản như chu kỳ kinh nguyệt, độ ẩm ướt và đàn hồi của vùng kín…
Khi xét nghiệm nội tiết tố nữ estrogen, người ta quan tâm nhiều đến nồng độ E2 (tức estradiol) vì đây là dạng phổ biến nhất của estrogen. Nếu nồng độ estradiol quá cao, người phụ nữ có thể bị thay đổi chu kỳ kinh nguyệt, rối loạn cảm xúc, nhức đầu, rụng tóc và làm tăng nguy cơ ung thư vú.
Kết quả xét nghiệm nồng độ estradiol từ 70–220 pmol/L hay 20–60 pg/mL được cho là bình thường.
Xét nghiệm chỉ số AMH
AMH là tên viết tắt của Anti-Mullerian Hormone, nó được dùng để đánh giá khả năng sinh sản của phái nữ. Nếu AMH quá thấp, cơ thể phụ nữ sẽ đáp ứng kém với thuốc khi làm thụ tinh trong ống nghiệm. Ngược lại, nếu AMH quá cao, phụ nữ có thể mắc chứng quá kích buồng trứng và gây vô sinh. Trong cơ thể, AMH ổn định trong suốt chu kỳ kinh nguyệt.
Nồng độ AMH thông thường dao động từ 2 – 6,8 ng/ml. Nồng độ này tương đối ổn định nên xét nghiệm chỉ số AMH có thể tiến hành bất kỳ lúc nào.
Xét nghiệm chỉ số Testosterone
Testosterone là hormone nam giới nhưng cũng được sản xuất một lượng nhỏ ở cơ thể nữ giới. Nó giúp người phụ nữ phát triển các cơ để cảm thấy khoẻ mạnh hơn. Ngoài ra, nó cũng góp một phần nhỏ vào việc tăng sự nhạy cảm của xúc giác và thúc đẩy ham muốn.
Nếu nồng độ testosterone quá cao (trong ngưỡng của nam giới), người phụ nữ có nguy cơ cao bị buồng trứng đa nang hoặc một số dạng u hiếm gặp khác.
Nồng độ testosterone từ 15-70 mg/dL được cho là bình thường. Xét nghiệm chỉ số Testosterone có thể được tiến hành bất cứ lúc nào và không gây ảnh hưởng đến kết quả.
Xét nghiệm chỉ số Progesterone
Đối với những phụ nữ bình thường, sự tăng cao của nồng độ progesterone có thể gây ra cảm giác đau ngực, mệt mỏi, mọc nhiều mụn trứng cả, suy giảm ham muốn tình dục, trầm cảm,… Tuy nhiên, nồng độ cao Progesterone ở phụ nữ mang thai lại là điều cần thiết bởi nó giúp bảo vệ thai nhi.
Ngưỡng Progesterone ở người bình thường là trong khoảng từ 5 – 20 ng/mL. Xét nghiệm chỉ số Progesterone nên được thực hiện vào ngày thứ 21 – 22 của vòng kinh.
Xét nghiệm chỉ số Prolactin
Prolactin được tiết ra từ tuyến yên, là một hormone không thể thiếu cho sự tiết sữa. Prolactin có thể gây ức chế hormone sinh sản, ngăn cản sự rụng trứng. Vì thế, sau sinh nếu mẹ cho con bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời, sự có mặt của một lượng lớn prolactin có thể giúp tránh thai tự nhiên.
Nồng độ trung bình của Prolactin là từ 127 – 637 μU/mL.
Xét nghiệm chỉ số FSH
FSH là một hormone của thuỳ trước tuyến yên, có vai trò thúc đẩy sự phát triển của noãn bào, đồng thời kích thích bao noãn tiết estrogen.
Ngưỡng bình thường của chỉ số FSH là từ 1,4 – 9,6 IU/L. Xét nghiệm chỉ số FSH nên được làm vào ngày thứ 2 – 4 của chu kỳ kinh nguyệt.
Xét nghiệm FSH giúp chẩn đoán nguy cơ buồng trứng đa nang
Xét nghiệm chỉ số LH
Hormone LH được tiết ra từ thuỳ trước của tuyến yên. Nó có tác dụng làm chín noãn bào và giải phóng trứng. Sau khi rụng trứng, LH sẽ biến bao noãn thành thể vàng, sau đó từ thể vàng sẽ tiết ra progesterone. Nếu nồng độ LH quá cao, quá trình rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt có thể bị ảnh hưởng, làm tăng khả năng mắc hội chứng buồng trứng đa nang.
Nồng độ LH trong khoảng từ 0,8 – 26 IU/L được coi là an toàn. Xét nghiệm chỉ số LH nên được tiến hành vào ngày 2 – 4 của kỳ kinh.
Xét nghiệm nội tiết nữ vào thời điểm nào?
Nồng độ của các hormone nội tiết tố nữ có thể thay đổi tùy thuộc vào từng giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt. Một số xét nghiệm cụ thể cần được tiến hành vào khoảng thời gian nhất định để đảm bảo kết quả được chính xác, có thể là sau chu kỳ kinh nguyệt, hoặc trước chu kỳ kinh nguyệt:
- Xét nghiệm LH và FSH: trong vòng từ ngày thứ 2 – 4 của chu kỳ kinh nguyệt.
- Xét nghiệm Progesterone: từ ngày thứ 21 – 28 của vòng kinh.
- Các xét nghiệm AMH, Testosterone, Estrogen và Prolactin có nồng độ khá ổn định nên có thể thực hiện vào bất cứ thời điểm nào.
Việc xét nghiệm nội tiết tố là cần thiết với nữ giới, nó giúp bạn hạn chế được những rủi ro bệnh nội tiết, kiểm soát sức khỏe sinh sản hiệu quả và kịp thời có hướng điều trị phù hợp nếu có cứ.
Bên cạnh đó, để ngăn ngừa các nguy cơ rối loạn nội tiết, các chị em cần có kế hoạch bổ sung nội tiết tố lành mạnh.
►Bài viết nên đọc: Xét nghiệm nội tiết tố nữ cho kết quả rối loạn nội tiết phải làm sao?