Có nên bổ sung thuốc nội tiết cho phụ nữ cắt tử cung?

Sau khi cắt tử cung, cơ thể phụ nữ thường rơi vào tình trạng rối loạn nội tiết do suy giảm hormone, kéo theo hàng loạt triệu chứng khó chịu như bốc hỏa, mất ngủ, loãng xương hay thay đổi tâm trạng. Vậy có nên dùng thuốc nội tiết để cải thiện tình trạng này không? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ lợi ích, rủi ro và lưu ý quan trọng khi bổ sung hormone sau phẫu thuật, từ đó tìm ra giải pháp cân bằng sức khỏe an toàn và hiệu quả.

Tại sao cắt tử cung có thể ảnh hưởng đến nội tiết tố?

Phẫu thuật cắt tử cung, đặc biệt khi kết hợp với việc cắt buồng trứng, không chỉ tác động đến cơ quan sinh sản mà còn gây ra những thay đổi lớn trong hệ nội tiết của cơ thể phụ nữ. Đây là lý do tại sao nhiều người sau phẫu thuật gặp phải các triệu chứng liên quan đến mất cân bằng hormone.

Tầm quan trọng của tử cung và buồng trứng trong hệ nội tiết:

Tử cung và buồng trứng đóng vai trò thiết yếu trong việc điều tiết hormone estrogen và progesterone – hai loại hormone quan trọng giúp duy trì sức khỏe sinh sản và ổn định nhiều chức năng cơ thể. Khi tử cung được cắt bỏ cùng với buồng trứng, quá trình sản xuất hormone sẽ giảm sút hoặc ngừng hoàn toàn. Điều này khiến cơ thể rơi vào trạng thái thiếu hụt hormone đột ngột, làm xuất hiện nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Hệ quả của mất cân bằng nội tiết tố: 

• Xuất hiện triệu chứng mãn kinh sớm: Thiếu hụt estrogen dẫn đến các triệu chứng như bốc hỏa, mất ngủ, khô âm đạo, và suy giảm ham muốn tình dục.
• Tăng nguy cơ bệnh lý: Việc suy giảm hormone còn làm giảm mật độ xương, tăng nguy cơ loãng xương và bệnh tim mạch. Đồng thời, nó cũng ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý, gây ra căng thẳng, lo âu, và trầm cảm.

Sự thay đổi về nội tiết tố sau khi cắt tử cung không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn tác động mạnh mẽ đến tinh thần và chất lượng cuộc sống của phụ nữ. Việc hiểu rõ vấn đề này sẽ giúp bạn có kế hoạch chăm sóc sức khỏe phù hợp hơn.

Có nên bổ sung thuốc nội tiết tố cho phụ nữ cắt tử cung?

Sau phẫu thuật cắt tử cung, nhu cầu bổ sung nội tiết tố phụ thuộc vào phạm vi phẫu thuật và tình trạng hoạt động của buồng trứng:

• Cắt tử cung bán phần: chỉ loại bỏ phần thân tử cung, vẫn giữ lại cổ tử cung và buồng trứng → cơ thể vẫn tự sản sinh hormone, thường không cần bổ sung nội tiết tố.
• Cắt tử cung toàn phần kèm buồng trứng: làm mất nguồn sản xuất estrogen và progesterone → cần bổ sung nội tiết tố để cân bằng hormone và bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Vì nội tiết tố của cơ thể phụ nữ được sản sinh từ buồng trứng. Do đó, với những phụ nữ phải cắt bỏ tử cung kèm theo 1 hoặc 2 bên buồng trứng thì cần bổ sung thêm thuốc nội tiết tố bởi vì nó mang đến một số tác dụng sau:

• Giảm triệu chứng mãn kinh: Sau khi cắt tử cung, đặc biệt nếu kèm theo cắt buồng trứng, cơ thể sẽ trải qua sự suy giảm mạnh mẽ của hormone estrogen và progesterone. Điều này có thể dẫn đến các triệu chứng như bốc hỏa, khô âm đạo, mất ngủ và thay đổi tâm trạng. Bổ sung nội tiết tố có thể giúp làm giảm các triệu chứng này, cải thiện chất lượng cuộc sống
• Ngăn ngừa loãng xương: Hormone estrogen có vai trò quan trọng trong việc duy trì mật độ xương. Việc giảm nồng độ estrogen sau phẫu thuật có thể làm tăng nguy cơ loãng xương và gãy xương. Bổ sung estrogen có thể giúp bảo vệ xương, giảm nguy cơ loãng xương​
• Bảo vệ tim mạch: Estrogen có tác dụng bảo vệ hệ tim mạch, và việc bổ sung nội tiết tố có thể giúp duy trì sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch ở phụ nữ sau mãn kinh hoặc sau phẫu thuật cắt tử cung

Tuy nhiên, không phải ai cũng nên dùng thuốc nội tiết. Nếu buồng trứng vẫn hoạt động bình thường hoặc chỉ bị cắt tử cung bán phần, việc bổ sung có thể không cần thiết.

 Lưu ý: Việc dùng thuốc nội tiết phải được chỉ định và theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa. Tự ý sử dụng có thể gây tác dụng phụ như tăng cân, buồn nôn, rối loạn huyết áp, thậm chí làm tăng nguy cơ ung thư vú và đột quỵ. Do đó, phụ nữ sau cắt tử cung nên thăm khám định kỳ và xét nghiệm hormone trước khi quyết định bổ sung nội tiết tố.

Những đối tượng cần cân nhắc bổ sung thuốc nội tiết

Bổ sung thuốc nội tiết sau khi cắt tử cung có thể giúp cân bằng hormone và cải thiện sức khỏe, nhưng không phải ai cũng phù hợp. Việc sử dụng cần được xem xét kỹ lưỡng dựa trên tình trạng phẫu thuật và sức khỏe tổng thể.

• Phụ nữ cắt tử cung kèm theo buồng trứng: Khi cả tử cung và buồng trứng đều bị cắt bỏ, cơ thể mất nguồn sản xuất estrogen và progesterone, dẫn đến mãn kinh sớm với các triệu chứng như bốc hỏa, khô âm đạo, mất ngủ. Trường hợp này thường cần bổ sung hormone để giảm triệu chứng và bảo vệ sức khỏe tim mạch, xương khớp.
• Phụ nữ cắt tử cung nhưng còn buồng trứng: Nếu buồng trứng vẫn hoạt động bình thường, có thể chưa cần dùng hormone. Tuy nhiên, nếu xuất hiện dấu hiệu thiếu hụt estrogen (bốc hỏa, mệt mỏi, thay đổi tâm trạng…), bác sĩ có thể chỉ định bổ sung nội tiết tố ở mức phù hợp.
• Các đối tượng cần thận trọng: Phụ nữ có tiền sử ung thư vú, ung thư nội mạc tử cung, bệnh tim mạch, huyết áp cao hoặc rối loạn đông máu cần đặc biệt cẩn trọng. Việc dùng hormone sai cách có thể làm tăng nguy cơ bệnh lý nghiêm trọng.

Bổ sung thuốc nội tiết cho phụ nữ cắt tử cung

Việc lựa chọn thuốc nội tiết cho phụ nữ sau khi cắt tử cung phụ thuộc vào việc cắt bỏ tử cung bán phần hay toàn phần. Mặc dù các loại thuốc có thể khác nhau tùy theo tình trạng cụ thể của mỗi người, tuy nhiên việc sử dụng thuốc có một số nguyên tắc chung cần tuân thủ để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong điều trị.

Điểm chung của các loại thuốc nội tiết:

• Kê đơn và theo dõi y khoa: Tất cả các loại thuốc nội tiết đều phải được bác sĩ chuyên khoa kê đơn và theo dõi chặt chẽ. Điều này nhằm đảm bảo rằng việc sử dụng thuốc là phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi bệnh nhân và giúp phát hiện sớm các tác dụng phụ có thể xảy ra​.
• Tác dụng phụ tiềm ẩn: Các loại thuốc nội tiết có thể gây ra nhiều tác dụng phụ khác nhau, từ nhẹ như buồn nôn, đau đầu, đến nghiêm trọng như tăng nguy cơ ung thư vú hoặc đột quỵ. Việc giám sát y khoa liên tục là cần thiết để điều chỉnh liệu pháp khi cần thiết và đảm bảo an toàn cho người dùng.

Sau phẫu thuật cắt tử cung, việc bổ sung thuốc nội tiết tố có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống, giảm các triệu chứng mãn kinh và ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe liên quan. Tuy nhiên, quá trình này cần phải được thực hiện dưới sự giám sát y khoa để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Dưới đây là một số loại thuốc cơ bản:

Thuốc nội tiết cho người cắt tử cung một phần

Phụ nữ cắt tử cung một phần thường vẫn còn buồng trứng, nhưng cơ thể không sản xuất đủ estrogen. Trong trường hợp này, bác sĩ thường kê các loại thuốc bổ sung nội tiết tố kết hợp giữa estrogen và progestin, chẳng hạn như Activella, Angeliq, và Prempro. Các thuốc này giúp cân bằng nội tiết tố và làm giảm các triệu chứng mãn kinh.

Tác dụng phụ có thể gặp:

• Nhẹ: Buồn nôn, nhức đầu, đau ngực, rụng tóc
• Nghiêm trọng: Đau tim, đột quỵ, tăng huyết áp, nguy cơ ung thư vú

Thuốc nội tiết cho người cắt tử cung toàn phần

Với những phụ nữ phải cắt tử cung toàn phần, thường kèm theo cắt buồng trứng, cơ thể sẽ không còn sản xuất estrogen. Do đó, sử dụng thuốc bổ sung nội tiết tố estrogen là cần thiết để bù đắp sự thiếu hụt này. Các dạng thuốc thường được sử dụng bao gồm:

• Thuốc uống: Premarin, Estrace, Cenestin
• Thuốc đặt âm đạo: Vagifem, Yuvafem
• Miếng dán da: Vivelle-Dot, Climara

Tác dụng phụ có thể gặp:

• Nhẹ: Ngứa âm đạo, chảy máu âm đạo, buồn nôn, sưng chân tay
• Nghiêm trọng: Đau tim, đau ngực, giảm thị lực, vàng da, xuất hiện cục u bất thường ở vú​

Việc bổ sung thuốc nội tiết tố sau cắt tử cung là một quyết định quan trọng và cần được thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của các chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả lâu dài. Để mang lại hiệu quả dùng thuốc tốt nhất, chị em nên kết hợp với thay đổi lối sống lành mạnh:

• Chế độ ăn uống hợp lý: Ăn nhiều rau xanh, hoa quả, thực phẩm giàu canxi và vitamin D để hỗ trợ sức khỏe xương.
• Tập thể dục thường xuyên: Giúp duy trì cân nặng hợp lý và cải thiện sức khỏe tim mạch.
• Kiểm soát stress: Các biện pháp như yoga, thiền, và nghỉ ngơi đủ giúp duy trì cân bằng nội tiết tố​.

☛ Tham khảo thêm tại: 5 bài tập yoga giúp điều trị rối loạn nội tiết tố ngay tại nhà

Kết luận

Phụ nữ sau phẫu thuật cắt bỏ tử cung có thể trải qua thời kỳ mãn kinh sớm do suy giảm đột ngột estrogen. Điều này thường dẫn đến các triệu chứng như bốc hỏa, khô âm đạo và tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính nguy hiểm. Việc bổ sung estrogen sau phẫu thuật cắt tử cung dù là theo bất kỳ phương pháp nào cũng cần được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ. Chỉ nên sử dụng thuốc và các sản phẩm theo chỉ dẫn của bác sĩ, có nguồn gốc rõ ràng và được kiểm định chất lượng để tránh các rủi ro tiềm ẩn.