Thiếu hụt estrogen là gì? Có phải Estrogen cứ thiếu là bù?

Thiếu hụt estrogen (thiếu hụt nội tiết tố nữ estrogen) là tình trạng cơ thể bị mất cân bằng nội tiết tố nữ với lượng estrogen thấp hơn so với bình thường. Thiếu hụt estrogen gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe với phụ nữ đặc biệt là phụ nữ tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh. Tuy nhiên có phải cứ thiếu hụt estrogen là cần bổ sung hay không?

Thiếu hụt estrogen là gì?

Estrogen là một hormone quan trọng được tiết ra từ buồng trứng, đóng vai trò then chốt trong việc định hình nét đẹp mềm mại và nở nang đầy nữ tính của phụ nữ. Khi cơ thể không sản xuất đủ estrogen hoặc sản xuất bị gián đoạn, phụ nữ sẽ phải đối mặt với nhiều rối loạn khó khắc phục.

Nồng độ estrogen đạt đỉnh cao nhất trong giai đoạn dậy thì và thời kỳ mang thai. Tuy nhiên, sau khi sinh và khi bước vào thời kỳ mãn kinh, nồng độ estrogen giảm đáng kể. Cứ mỗi 10 năm, lượng hormone sinh dục nữ giảm đi 15%, và đến tuổi 55, mức estrogen chỉ còn khoảng 10% so với thời kỳ đỉnh cao của tuổi trẻ. Sự suy giảm này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn đến chất lượng cuộc sống của phụ nữ.

Thiếu hụt estrogen là tình trạng nồng độ estrogen trong máu THẤP HƠN so với các mức định lượng tiêu chuẩn ở từng giai đoạn, thời kỳ của nữ giới. Đây cũng là nguyên nhân chính gây ra một loạt các triệu chứng: bốc hỏa, khô hạn, giảm ham muốn, yếu sinh lý, mất ngủ, dễ cáu gắt… hay gặp ở phụ nữ.

Dưới đây là một số định lượng Estradiol tiêu chuẩn (nồng độ estrogen) ở từng giai đoạn, độ tuổi khác nhau của nữ giới, cụ thể:

Ở bé gái trong độ tuổi dậy thì: 

• Estrogen tiêu chuẩn nằm ở mức khoảng 20 – 350 pmol/l.

Ở phụ nữ trường thành:

• Estrogen tiêu chuẩn trước thời điểm rụng trứng ở mức khoảng 46 – 407 pmol/l.
• Estrogen tiêu chuẩn trong thời điểm rụng trứng ở mức khoảng 315 – 1828 pmol/l.
• Estrogen tiêu chuẩn sau thời điểm rụng trứng ở mức khoảng 161 – 774 pmol/l.

Ở phụ nữ tiền mãn kinh hoặc trong độ tuổi tiền mãn kinh:

• Estrogen tiêu chuẩn nằm ở mức khoảng 18.4 – 201 pmol/l

Theo như các số liệu trên thì phụ nữ sau khi sinh, phụ nữ tiền mãn kinh và phụ nữ mãn kinh là 3 đối tượng dễ gặp phải trường hợp thiếu hụt estrogen nhất. Nhưng ở phụ nữ sau khi sinh có thể phục hồi lại estrogen sau khi đã ngừng cho con bú, còn ở phụ nữ tiền mãn kinh hoặc mãn kinh sẽ khó phục hồi hơn vì buồng trứng đã suy yếu hoặc ngừng hoạt động.

Thiếu estrogen ở phụ nữ có thể dẫn tới rất nhiều các triệu chứng nghiêm trọng như: bốc hỏa, giảm ham muốn, mất ngủ, dễ cáu gắt, khô hạn,… ảnh hưởng rất nhiều tới đời sống sinh hoạt.

Dấu hiệu thiếu hụt estrogen – Điều chị em cần biết!

Là phụ nữ, dù ở độ tuổi nào bạn cũng có nguy cơ đối mặt với thiếu hụt estrogen. Và nếu thấy xuất hiện các hiện tượng bất thường dưới đây thì bạn hãy cảnh giác vì rất có thể đó là các biểu hiện của thiếu hụt estrogen.

Biểu hiện qua sức khỏe

• Cơ thể mệt mỏi, uể oải
• Giảm khả năng tập trung, ghi nhớ kém, suy giảm trí nhớ
• Nóng tính, dễ cáu giận nhưng không rõ lý do.
• Khó kiềm chế cảm xúc bản thân.
• Người bị bốc hỏa, đổ mồ hôi, nóng bừng đột ngột
• Có vấn đề về giấc ngủ (khó vào giấc hoặc mất ngủ, trằn trọc, ngủ không ngon, hay tỉnh dậy giữa đêm, vv).
• Cơ thể chậm chạm hơn, không còn nhanh nhẹn như trước.
• Nguy cơ cao mắc các bệnh phụ khoa, cao huyết áp, tim mạch, xương khớp, vv
• Tăng cân mất kiểm soát.
• Bị đau nhức xương khớp, xương giòn dễ gãy.
• Tăng nguy cơ mắc trầm cảm

Ở độ tuổi sinh sản, thiếu hụt nội tiết tố nữ estrogen còn gây ra tình trạng rối loạn kinh nguyệt, dẫn đến khó đậu thai (nguyên nhân gây ra hiếm muộn) hoặc thiếu sữa khi nuôi con (do vú không phát triển khi mang thai).

Biểu hiện qua nhan sắc

• Da lão hóa sớm: da mất độ đàn hồi, khô ráp, sờ vào có cảm giác nhão chảy xệ, mất độ căng bóng.
• Xuất hiện nám da nội tiết, vết chân chim ở khóe mắt, nốt đồi mồi, tàn nhang…
• Ngực chảy xệ, mềm nhão không săn chắc.
• Tăng tích mỡ tại các vị trí đùi, eo, bụng, bắp tay…
• Tóc khô xơ, dễ gãy rụng

Dấu hiệu thiếu hụt estrogen và suy giảm sinh lý nữ

• Suy giảm ham muốn tình dục, ngại gần gũi chồng.
• Bị khô hạn âm đạo, ít dịch nhầy khiến đau rát khi quan hệ, thậm chí chảy máu
• Khó đạt khoái cảm
• Kinh nguyệt không đều, tháng thấy tháng không.

☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Tổng hợp dấu hiệu thiếu hụt estrogen bạn không nên bỏ qua

Nguyên nhân gây thiếu hụt estrogen do đâu?

Nồng độ estrogen trong cơ thể phụ nữ có thể biến đổi do nhiều nguyên nhân khác nhau. Bất kỳ vấn đề hay tổn thương nào ảnh hưởng đến buồng trứng đều có thể dẫn đến sự suy giảm nồng độ estrogen. Buồng trứng, vốn là nhà máy sản xuất hormone quan trọng này, khi gặp trục trặc sẽ khiến sự cân bằng nội tiết tố bị xáo trộn, gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe và tâm sinh lý của phụ nữ. Dưới đây là những nguyên nhân gây thiếu hụt estrogen theo từng độ tuổi:

Ở phụ nữ trẻ tuổi

Ở phụ nữ trẻ (dưới 40 tuổi), nguyên nhân thiếu nội tiết tố nữ estrogen có thể do:

• Tập thể dục quá mức (thường gặp ở các vận động viên chuyên nghiệp, tập luyện với cường độ cao)
• Dư thừa cân nặng quá mức.
• Do sau sinh nở buồng trứng chủ yếu tiết hormone Prolactin để tiết sữa mẹ nuôi em bé.
• Chế độ ăn uống, sinh hoạt không đều đặn.
• Tuyến yên hoạt động kém
• Gặp các vấn đề về tuyến giáp
• Suy buồng trứng sớm, có thể là do khiếm khuyết di truyền, độc tố hoặc tình trạng tự miễn dịch.
• Hội chứng Turner
• Bệnh thận mãn tính
• Ảnh hưởng từ tác dụng phụ xạ trị, hóa trị
• …

Ở phụ nữ trung tuổi

Các yếu tố liên quan đến buồng trứng hoặc sự tác động làm buồng trứng tổn thương đều có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt estrogen ở phụ nữ sau 40 tuổi.

Bởi từ khoảng 40 tuổi trở đi đa số phụ nữ bắt đầu bước vào độ tuổi tiền mãn kinh với buồng trứng bị suy yếu làm giảm mạnh hoạt động sản sinh estrogen nội sinh và các nội tiết tố khác.

Điều này này khiến các cơ quan bị thiếu hụt estrogen, hoạt động không ổn định gây ra các hiện tượng: kinh nguyệt không đều; vô kinh thời gian ngắn (vài tháng), bốc hỏa, khô hạn, giảm sinh lý nữ, khó kiểm soát cảm xúc… (đây cũng là các triệu chứng điển hình gặp ở phụ nữ tiền mãn kinh).

Đến khoảng ngoài 50 tuổi phụ nữ bước sang độ tuổi mãn kinh đánh dấu sự ngừng hoạt động hoàn toàn của buồng trứng. Thời điểm này các dấu hiệu thiếu hụt estrogen cũng trầm trọng hơn.

☛ Tham khảo đầy đủ tại: Nguyên nhân gây thiếu hụt estrogen chị em chớ bỏ qua

Thiếu Estrogen ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?

Nồng độ estrogen thấp không chỉ gây ảnh hưởng đến hệ thống sinh dục mà còn ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác trong cơ thể. Cụ thể bao gồm:

• Kinh nguyệt không đều: Estrogen là một hormone quan trọng trong việc điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Khi mức estrogen quá thấp, chu kỳ kinh nguyệt có thể bị gián đoạn, dẫn đến kinh nguyệt không đều hoặc mất kinh.
• Vô sinh: Trong độ tuổi sinh sản, sự thiếu hụt estrogen có thể gây cản trở quá trình rụng trứng, làm rối loạn kinh nguyệt và giảm khả năng thụ thai. Đây là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến vô sinh và hiếm muộn ở phụ nữ.
• Giảm mật độ xương: Estrogen đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì độ chắc khỏe của xương. Phụ nữ sau mãn kinh thường bị thiếu hụt estrogen, làm tăng nguy cơ loãng xương và gãy xương do mật độ xương giảm.
• Đau khi giao hợp: Thiếu estrogen dẫn đến sự teo nhỏ của các cơ quan sinh sản như buồng trứng, tử cung và âm đạo. Giảm khả năng tiết dịch nhờn âm đạo khiến âm đạo khô, dễ viêm nhiễm và gây cảm giác đau rát khi quan hệ, làm giảm khoái cảm.
• Cơn bốc hỏa: Trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh, nồng độ estrogen giảm mạnh gây rối loạn vận mạch, dẫn đến các cơn bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, cảm giác nóng lạnh thất thường, mất ngủ và tiểu đêm.
• Trầm cảm: Estrogen giúp cải thiện tâm trạng bằng cách tăng mức serotonin trong não. Khi thiếu hụt estrogen, mức serotonin giảm, dẫn đến thay đổi cảm xúc, dễ cáu gắt và nguy cơ trầm cảm cao hơn.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu: Nồng độ estrogen thấp làm giảm độ dày của lớp mô bảo vệ trong niệu đạo, dễ bị vi sinh vật tấn công, dẫn đến nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Ảnh hưởng đến cân nặng: Thiếu estrogen có thể làm chậm quá trình trao đổi chất, dẫn đến tăng cân, đặc biệt là vùng bụng và hông. Sự thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến vóc dáng mà còn tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến thừa cân, béo phì.

Có phải cứ thiếu hụt estrogen là cần bù?

Việc bổ sung estrogen khi bị thiếu là điều cần thiết. Tuy nhiên điều này KHÔNG CÓ NGHĨA CỨ CẨM THẤY THIẾU VÀ TỰ Ý BỔ SUNG ESTROGEN VÀO CƠ THỂ LÀ TỐT, đặc biệt là việc tự ý bổ sung các loại estrogen tổng hợp – mà nhiều chị em hay lựa chọn.

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng: Nếu tự ý sử dụng thuốc tăng cường nội tiết tố nữ không có chỉ định; hoặc không tuân theo hướng dẫn từ bác sĩ chuyên khoa có thể xảy ra nhiều hậu quả khôn lường. Nó không đơn thuần làm xảy ra các tác dụng phụ như đau đầu, chướng bụng, rối loạn kinh nguyệt… mà còn tác động làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú, làm tăng huyết áp, tăng các bệnh huyết khối, quá sản nội mạc tử cung, làm nám da, sạm da, vv.

Chính vì vậy , việc bổ sung estrogen cần được thực hiện đúng cách và có sự chỉ dẫn, giám sát cũng như theo dõi từ bác sĩ có chuyên môn nhằm đảm bảo an toàn cho sức khỏe của người bệnh.

☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Phụ nữ khi nào cần bổ sung estrogen?

Cách bổ sung estrogen an toàn và hiệu quả

Dưới đây là một số cách thông thường để bổ sung estroen an toàn và hiệu quả:

Bổ sung bằng hormone thay thế (HRT)

Điều trị theo phương pháp HRT là bổ sung các loại hormone thiếu hụt mà cơ thể không có khả năng sản xuất thêm, đặc biệt là các loại hormone như estrogen hay progesterone ở nữ giới.

Phương pháp bổ sung estrogen này mang lại hiệu quả cao, cải thiện các triệu chứng thiếu hụt estrogen cho phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Dù vậy, phương pháp HRT cũng tiềm ẩn những rủi ro và tác dụng phụ trong quá trình điều trị. Đối với những bệnh nhân nữ đã có tiền sử bệnh ung thư vú, bệnh tim mạch, tiều đường,… cần phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng.

Bổ sung chế độ dinh dưỡng phù hợp

Bên cạnh các liệu pháp bổ sung estrogen bằng y học, bệnh nhân cũng có thể bổ sung hormone estrogen bằng cách sử dụng các thực phẩm dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe. Nhất là đối với những bệnh nhân đang trong giai đoạn mãn kinh hoặc tiền mãn kinh, nên bổ sung các loại thực phẩm chứa phytoestrogen để giúp duy trì cân bằng hormone tự nhiên.

Một số loại thực phẩm giàu phytoestrogen dễ tìm dễ ăn có thể kể đến như: hạt lanh, hạt vừng, các loại hạt họ đậu, cà rốt, bắp cải, cá hồi,… bổ sung thường xuyên các loại thực phẩm này sẽ giúp cân bằng lượng hormone trong cơ thể, đồng thời giảm các triệu chứng của mãn kinh và tiền mãn kinh ở phụ nữ.

Ngoài ra, bệnh nhân cũng nên bổ sung thêm các loại thực phẩm dinh dưỡng giàu vitamin E, D, canxi, sắt,… như: quả lựu, cam, chanh, cà chua, sữa, hải sản,… và tuyệt đối hạn chế các loại thực phẩm cay nóng, dầu mỡ.

Thay đổi lối sống hợp lý

Thay đổi lối sống sinh hoạt hằng ngày cũng là một trong những cách bổ sung estrogen hiệu quả. Một số cách để sinh hoạt lành mạnh hơn và cải thiện sức khỏe ở người bệnh bị thiếu hụt estrogen như:

• Hạn chế sử dụng các chất kích thích như thuốc lá và các loại đồ uống có cồn.
• Có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ giấc, tránh thức quá khuya sau 22 giờ.
• Hạn chế căng thẳng, stress, lo âu.
• Thường xuyên hoạt động thể dục thể thao và rèn luyện cơ thể.

Nếu gặp bất kì vấn đề nào liên quan đến mất cân bằng nội tiết tố nữ, các bạn hãy liên lạc với chúng tôi qua số hotline 1800 1190 (miễn phí cước gọi) hoặc để lại bình luận! Đội ngũ chuyên gia sẽ tư vấn và giải đáp thắc mắc cho bạn cụ thể nhất.