Khi đến độ tuổi mãn kinh, chị em phụ nữ sẽ có nhiều sự chuyển đổi về sức khỏe cũng như tâm sinh lý. Đặc biệt là tình trạng khô hạn mãn kinh không chỉ khiến nhiều chị em cảm thấy khó chịu, đau rát mà còn ảnh hưởng đến cuộc “yêu” của hai vợ chồng. Để hiểu rõ hơn về tình trạng này, hãy cùng Estrogen.vn tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé!
Mục lục
Khô hạn khi mãn kinh diễn ra thế nào?
Khô hạn khi mãn kinh là một tình trạng xảy ra phổ biến khi chị em phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh trong độ tuổi từ 45 – 55. Ở giai đoạn này, cơ thể phụ nữ sẽ trải qua sự suy giảm nghiêm trọng của estrogen – một hormone nội tiết tố nữ quan trọng giúp duy trì độ ẩm cần thiết cho môi trường âm đạo và độ đàn hồi cho “cô bé”.
Khi nồng độ estrogen giảm, vùng niêm mạc âm đạo trở nên mỏng hơn, tiết ít dịch nhờn, nhạy cảm và rất dễ bị tổn thương. Từ đó gây ra các cảm giác khô rát, ngứa ngáy, đau đớn và khó chịu, thậm chí có thể chảy máu âm đạo khi quan hệ tình dục.
Không chỉ vậy, sự suy giảm nồng độ estrogen còn tạo điều kiện thuận lợi cho hại khuẩn dễ dàng xâm nhập và phát triển. Từ đó, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm nhiễm âm đạo, giảm ham muốn tình dục, không đạt khoái cảm khi quan hệ và khó lên “đỉnh”,… gây ảnh hưởng tiêu cực đến hạnh phúc vợ chồng.
Dấu hiệu khô hạn khi mãn kinh
Khô hạn mãn kinh thường có các dấu hiệu phổ biến như sau:
- Ngứa ngáy và dễ viêm nhiễm “cô bé”.
- Viêm nhiễm tái đi tái lại.
- Nóng rát “cô bé” và đau đớn khi quan hệ tình dục.
- Ống âm đạo có cảm giác bị thắt chặt, đau nhức.
- Giảm ham muốn tình dục, không đạt khoái cảm và khó lên “đỉnh” khi quan hệ.
- Thường xuyên nhiễm trùng bàng quang, đường tiết niệu và âm đạo.
- Sức mạnh cơ xương chậu bị suy giảm.
☛ Đọc thêm: Top 7 triệu chứng khô hạn tuổi mãn kinh
Nguyên nhân gây khô hạn tuổi mãn kinh
Khô hạn khi mãn kinh có rất nhiều nguyên nhân gây nên. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến nhất của tình trạng này:
Suy giảm hormone nội tiết tố
Hormone estrogen: Ở giai đoạn mãn kinh, estrogen sẽ bị suy giảm trầm trọng khiến máu lưu thông đến âm đạo kém. Điều này dẫn đến các triệu chứng như khô teo niêm mạc âm đạo, ít tiết hoặc không tiết chất nhờn gây đau rát quan hệ tình dục. Không chỉ vậy, chị em sẽ có cảm giác âm đạo giống như giấy nhám, nóng rát, rách và chảy máu khi quan hệ. Ngoài ra, do “cô bé” tăng acid nên rất dễ dẫn đến các vấn đề viêm nhiễm phụ khoa, nhiễm trùng đường tiết niệu và kích ứng âm hộ.
Hormone progesterone: Sự thiếu hụt hormone progesterone là nguyên nhân gây ra các tình trạng rối loạn kinh nguyệt, stress, trầm cảm, lo âu, khô hạn âm đạo, giảm ham muốn tình dục, khó lên “đỉnh” khi quan hệ và chảy máu tử cung bất thường dù không mang thai.
Hormone testosterone: Không chỉ sản sinh ở nam giới, hormone testosterone cũng kích thích ham muốn tình dục, tăng khả năng thụ thai và sản sinh hồng cầu,.. Khi nồng độ hormone này sụt giảm ở thời kỳ mãn kinh sẽ gây khô hạn “cô bé”, suy giảm trí nhớ, giảm ham muốn tình dục, khó đạt khoái cảm khi quan hệ,…
Rối loạn chức năng sàn chậu
Rối loạn chức năng sàn chậu là một nguyên nhân gây khô hạn âm đạo ở phụ nữ tuổi mãn kinh, xuất phát từ nhiều yếu tố liên quan đến thay đổi cấu trúc và chức năng của cơ sàn chậu. Khi bước vào giai đoạn mãn kinh, mức độ hormone estrogen giảm mạnh, dẫn đến việc niêm mạc âm đạo trở nên mỏng hơn, kém đàn hồi và giảm tiết dịch tự nhiên. Đồng thời, cơ sàn chậu cũng mất đi độ săn chắc do lão hóa, làm giảm khả năng co bóp và duy trì áp lực trong vùng chậu, từ đó dẫn đến các vấn đề như sa cơ quan sinh dục, tiểu không kiểm soát và đặc biệt là khô hạn âm đạo.
Bên cạnh đó, lưu thông máu tới vùng chậu bị giảm do sự suy yếu của cơ sàn chậu, làm cho mô âm đạo không nhận đủ dinh dưỡng cần thiết, gây khô và tăng nguy cơ tổn thương. Các rối loạn chức năng thần kinh trong vùng chậu cũng có thể làm giảm cảm giác và khả năng kích thích, từ đó giảm tiết dịch âm đạo.
Mô sẹo
Mô sẹo có thể hình thành do nhiều yếu tố như phẫu thuật, chấn thương, nhiễm trùng hoặc sinh nở, làm thay đổi cấu trúc bình thường của mô âm đạo và sàn chậu.
Mô sẹo thường có xu hướng co rút và thiếu tính đàn hồi, điều này làm giảm khả năng tiết dịch tự nhiên của âm đạo, dẫn đến tình trạng khô hạn. Hơn nữa, mô sẹo có thể gây đau đớn hoặc khó chịu khi quan hệ, làm giảm ham muốn tình dục.
Ít quan hệ
Khi tần suất quan hệ giảm, âm đạo ít được kích thích, dẫn đến việc giảm sản xuất dịch nhờn tự nhiên. Quá trình kích thích trong quan hệ tình dục giúp tăng cường lưu thông máu đến vùng chậu, kích thích các tuyến nhờn trong âm đạo tiết dịch, giúp duy trì độ ẩm và độ đàn hồi của mô âm đạo.
Khi thiếu hoạt động này, âm đạo có thể trở nên khô và kém linh hoạt hơn, làm tăng cảm giác khó chịu hoặc đau khi quan hệ. Bên cạnh đó, ít quan hệ tình dục cũng có thể làm giảm ham muốn tình dục, làm mất đi sự hứng thú, dẫn đến việc khô hạn trở nên trầm trọng hơn.
Các yếu tố khác
Một số bệnh lý liên quan đến tim mạch, tiểu đường, huyết áp cao, đang điều trị xạ trị, hoá trị, cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ buồng trứng, sử dụng thuốc tránh thai, thuốc bổ sung nội tiết tố,… có thể làm giảm lưu lượng máu đến vùng kín và ảnh hưởng đến sinh lý nữ, gây mất cân bằng nội tiết tố nữ khiến khô hạn âm đạo, giảm ham muốn tình dục và khó đạt khoái cảm khi quan hệ.
Khô hạn tuổi mãn kinh ảnh hưởng như thế nào?
Khô hạn khi mãn kinh ở phụ nữ có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của chị em như ngứa ngáy khó chịu, đau rát, khô hạn âm đạo, đặc biệt là khi quan hệ tình dục. Bên cạnh đó, khô hạn khi mãn kinh còn gây ra nhiều ảnh hưởng khác như:
- Xuất huyết, chảy máu khi quan hệ vợ chồng bởi các mô thành âm đạo bị trầy xước.
- Nhiễm trùng đường tiết niệu tái đi tái lại, đi tiểu nhiều lần.
- Viêm nhiễm, nấm âm đạo.
- Giảm ham muốn, sợ và không đạt được khoái cảm khi quan hệ tình dục.
- Suy giảm độ ẩm trong môi trường âm đạo khiến vùng âm hộ bị khô. Điều này dẫn đến tình trạng khó chịu, khô rát khi mặc quần lót hoặc trong các hoạt động sinh hoạt hàng ngày (đi bộ, ngồi,…).
Biện pháp cải thiện khô hạn khi mãn kinh
Dưới đây là một số biện pháp cải thiện khô hạn khi mãn kinh hiệu quả mà chị em có thể áp dụng:
Uống đủ nước
Uống đủ nước là một biện pháp đơn giản giúp cải thiện tình trạng khô hạn âm đạo, đặc biệt ở phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh. Khi cơ thể được cung cấp đủ nước, các mô trong cơ thể, bao gồm mô âm đạo, sẽ duy trì được độ ẩm tự nhiên, giúp giảm thiểu cảm giác khô rát và khó chịu.
Hơn nữa, uống đủ nước còn hỗ trợ quá trình lưu thông máu, giúp cung cấp dưỡng chất và oxy cần thiết cho các mô, từ đó cải thiện độ đàn hồi và sự linh hoạt của âm đạo. Chị em cần uống tối thiểu 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày tùy vào nhu cầu của cơ thể.
Bổ sung thực phẩm
Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý cùng các thực phẩm có tác dụng bổ sung estrogen giúp cải thiện khô hạn mãn kinh. Chẳng hạn:
- Omega-3 có tác dụng cải thiện tình trạng khô hạn âm đạo, khắc phục các tình trạng mãn kinh như bốc hoả, đổ mồ hôi và mang đến làn da đẹp, mịn màng. Omega-3 dễ dàng tìm thấy trong các loại cá như các trích, cá hồi, cá mòi, cá ngừ, sữa hạt, dầu gan cá,…
- Thực phẩm giàu vitamin C có khả năng tăng tiết chất nhờn âm đạo, cải thiện cuộc yêu và lên “đỉnh” dễ dàng. Chị em có thể bổ sung vitamin C có trong các thực phẩm như rau bina, cam, bưởi, dứa, kiwi, ớt chuông,…
- Thực phẩm giàu vitamin E không chỉ có tác dụng cải thiện khô hạn khi mãn kinh, kích thích ham muốn tình dục mà còn giúp ngăn ngừa bệnh tim, tăng miễn dịch, phòng ngừa ung thư và cải thiện làn da. Vitamin E có nhiều trong các loại hạt, đu đủ, cải xanh, dầu thực vật, xoài chín,….
- Vitamin D được sản sinh trong tế bào da khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Vitamin D tốt cho sức khỏe xương nhưng đồng thời, các nghiên cứu cũng đã chứng minh được nguồn vitamin này còn có thể kích thích khả năng bôi trơn ở phụ nữ. Một số nghiên cứu (1, 2) đã kết luận rằng, bổ sung vitamin D có khả năng làm giảm tình trạng khô hạn cũng như cải thiện sức khỏe âm đạo thời kỳ mãn kinh.
☛ Tham khảo tại: Khô hạn mãn kinh ăn gì để cải thiện?
Điều chỉnh lối sống
Thay đổi, điều chỉnh các thói quen và lối sống lành mạnh cũng là một cách hiệu quả để cải thiện chứng khô hạn khi mãn kinh.
- Tập bài tập Kegel đều đặn để tăng cường cơ sàn chậu và lưu thông máu.
- Duy trì cân nặng ổn định để giảm áp lực lên cơ sàn chậu để hạn chế khô hạn.
- Giảm căng thẳng, stress bằng các bài tập thiền, yoga hoặc hít thở sâu để cải thiện tâm lý và độ ẩm âm đạo.
- Duy trì tần suất quan hệ tình dục đều đặn để kích thích sản xuất dịch nhờn tự nhiên.
- Hạn chế rượu, caffeine, và thuốc lá để tránh làm khô âm đạo.
- Ngủ đủ giấc từ 6-8 tiếng mỗi ngày, hạn chế thức khuya.
- Vệ sinh cùng kín đúng cách, sử dụng dung dịch vệ sinh không chứa hóa chất để bảo vệ sức khỏe âm đạo.
- Thăm khám bác sĩ định kỳ 6 tháng/ lần.
Sử dụng thuốc
Chị em phụ nữ thời kỳ mãn kinh có thể cải thiện khô hạn bằng cách sử dụng thuốc đặt, gel bôi trơn,… giúp cuộc “yêu” diễn ra thuận lợi hơn. Một số loại thuốc chị em có thể tham khảo sử dụng như gel dưỡng ẩm âm đạo KY Liquibeads, Replens,… thuốc đặt âm đạo như Dehydroepiandrosterone (DHEA).
Tuy nhiên, chị em không được tự ý sử dụng thuốc khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để tránh gặp phải các tác dụng phụ như ngứa ngáy, kích ứng hay dị ứng, thậm chí có thể gây viêm nhiễm. Nếu có các biểu hiện này, chị em nên ngừng sử dụng sản phẩm và quan sát nếu tình trạng không thuyên giảm cần đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để điều trị kịp thời.
Liệu pháp thay thế hormone tại chỗ
Liệu pháp thay thế hormone tại chỗ (HRT) được thực hiện dựa trên nguyên tắc dùng estrogen tại chỗ qua đường âm đạo. Điều này nhằm khắc phục tình trạng thiếu hụt nội tiết tố nữ trong cơ thể. Phương pháp này được dùng khá phổ biến ở các nước phương Tây.
Tuy nhiên, chị em cũng cần lưu ý, HRT có thể gây chảy máu âm đạo, đau tức ngực. Vì thế, khi thực hiện phương pháp này, chị em cần có sự cho phép và chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý mua estrogen tại chỗ. Liệu pháp HRT được thực hiện bằng 3 cách:
- Viên đặt âm đạo – Vagifem.
- Vòng đặt âm đạo – Estring.
- Kem bôi âm đạo – Estrace, Premarin.
Bổ sung nội tiết tố qua thực phẩm chức năng
Bên cạnh việc bổ sung các nguồn thực phẩm như vitamin A, E, D, omega-3 hay áp dụng các biện pháp kể trên thì chị em có thể bổ sung thực phẩm chức năng Sâm nhung Tố Nữ Tuệ Linh. Đây là một sản phẩm được chiết xuất từ các thảo dược thiên nhiên như Sâm tố nữ, Nhung hươu, Hồng sâm,… Điều đặc biệt của sản phẩm này chính là thành phần Sâm tố nữ, được nghiên cứu có chứa hơn 17 hoạt chất khác nhau có tác dụng tượng tự như estrogen nội sinh. Đặc biệt với 2 loại hoạt chất Miroestrol và Deoxymiroestrol có hoạt lực mạnh gấp 10.000 lần phytoestrogen trong mầm Đậu nành.
Viên uống Sâm nhung Tố Nữ Tuệ Linh có thể làm giảm nhanh các triệu chứng khô hạn khi mãn kinh, giúp tăng tiết dịch nhờn, kích thích ham muốn tình dục, dễ lên “đỉnh” và “thăng hoa” cuộc sống vợ chồng.
