Thuốc tránh thai bổ sung estrogen hay làm suy giảm estrogen?

Thuốc tránh thai ảnh hưởng thế nào đến nội tiết tố nữ?

Thuốc tránh thai không chỉ ngăn ngừa việc mang thai ngoài ý muốn mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến hệ thống nội tiết tố nữ. Các loại thuốc tránh thai phổ biến, bao gồm thuốc tránh thai kết hợp (chứa estrogen và progestin) và thuốc tránh thai chỉ chứa progestin, hoạt động theo cách làm thay đổi nồng độ hormone tự nhiên trong cơ thể để ngăn chặn quá trình rụng trứng và điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt. Dưới đây là cách thuốc tránh thai tác động đến hormone nữ:

• Ngăn chặn quá trình rụng trứng: Thuốc tránh thai kết hợp và thuốc chỉ chứa progestin đều có mục đích chính là ức chế sự rụng trứng. Estrogen và progestin trong thuốc điều chỉnh mức hormone trong cơ thể, khiến não bộ “hiểu nhầm” rằng trứng đã được giải phóng. Khi rụng trứng không xảy ra, nguy cơ thụ tinh cũng bị loại bỏ.
• Tăng cường sản xuất estrogen và progesterone tự nhiên: Thuốc tránh thai kết hợp chứa cả estrogen và progestin, bổ sung lượng estrogen vào cơ thể để duy trì mức độ hormone ổn định, giúp kiểm soát chu kỳ kinh nguyệt và ngăn ngừa triệu chứng thiếu hụt hormone.
• Thay đổi niêm mạc tử cung và dịch nhầy cổ tử cung: Thuốc tránh thai ảnh hưởng đến cấu trúc niêm mạc tử cung, khiến nó trở nên mỏng hơn, làm giảm khả năng thụ tinh và ngăn phôi thai bám vào. Đồng thời, thuốc cũng làm dày lớp dịch nhầy ở cổ tử cung, tạo ra hàng rào bảo vệ chống lại tinh trùng, từ đó giảm nguy cơ thụ tinh. Những thay đổi này đều liên quan mật thiết đến sự điều chỉnh hormone nữ.
• Tác động đến hormone liên quan đến tâm trạng: Ngoài estrogen và progesterone, thuốc tránh thai còn ảnh hưởng đến các hormone như serotonin – một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng đối với tâm trạng. Sự thay đổi hormone có thể làm tăng hoặc giảm nồng độ serotonin, dẫn đến các thay đổi tâm lý như tăng căng thẳng, lo âu hoặc thậm chí trầm cảm ở một số người dùng thuốc tránh thai.

Việc sử dụng thuốc tránh thai có tác động mạnh mẽ đến nội tiết tố nữ, từ việc điều chỉnh nồng độ estrogen và progesterone đến ảnh hưởng chu kỳ rụng trứng và niêm mạc tử cung. Tùy thuộc vào loại thuốc tránh thai và liều lượng, hiệu ứng trên cơ thể có thể khác nhau, nên việc tham khảo ý kiến bác sĩ là điều cần thiết để đảm bảo sức khỏe nội tiết tố ổn định khi sử dụng thuốc.

Dùng thuốc tránh thai có bổ sung hay gây suy giảm estrogen không?

Hiện nay, thuốc tránh thai trên thị trường có 2 loại gồm thuốc tránh thai kết hợp và thuốc tránh thai khẩn cấp. Cả 2 loại sản phẩm này đều có tác dụng bổ sung và không gây suy giảm estrogen, cụ thể:

Thuốc tránh thai kết hợp

Thuốc tránh thai kết hợp là loại thuốc chứa estrogen và progestin, đây là 2 hormone sinh dục nữ. Khi sử dụng thuốc đúng cách, thuốc sẽ giúp ức chế quá trình rụng trứng, làm cho chất nhầy cổ tử cung đặc hơn để ngăn chặn tinh trùng và ngăn cản sự làm tổ của trứng trên nội mạc tử cung. Đồng thời, estrogen có trong thuốc tránh thai giúp cải thiện những ảnh hưởng tiêu cực do thiếu hụt estrogen như giảm mụn trứng cá, cân bằng cảm xúc hay ổn định kinh nguyệt,… Nhờ những tác dụng này, thuốc tránh thai kết hợp có khả năng ngăn ngừa mang thai với tỷ lệ cao.

Tuy nhiên, dù thuốc tránh thai kết hợp được chỉ định trong điều trị một số triệu chứng có liên quan đến mất cân bằng nội tiết tố estrogen nhưng việc tự ý sử dụng thuốc tránh thai để bổ sung estrogen hoàn toàn không được khuyến khích. Bởi:

• Thuốc tránh thai kết hợp có nhiều loại với tỷ lệ hormone estrogen và progestin khác nhau, cách dùng cũng như liều dùng hoàn toàn khác nhau. Nếu tự ý sử dụng có thể gây ra những mối nguy hại lớn cho sức khỏe.
• Thuốc tránh thai bổ sung estrogen tiềm ẩn rất nhiều rủi ro liên quan đến sức khoẻ. Vì thế bác sĩ phải xem xét kỹ lưỡng tiền sử bệnh, tiền sử dụng thuốc.

Bên cạnh đó, việc bổ sung estrogen thường được sử dụng nhiều cho những phụ nữ ở độ tuổi trung niên, đặc biệt là trong giai đoạn tiền mãn kinh. Tuy nhiên, thuốc tránh thai kết hợp không được khuyến cáo sử dụng cho phụ nữ trên 35 tuổi do nguy cơ có thể xảy ra tác dụng phụ nghiêm trọng.

Đối với phụ nữ tiền mãn kinh, thường không cần liều lượng estrogen cao như trong thuốc tránh thai. Thay vào đó, việc sử dụng liệu pháp thay thế hormone HRT với liều lượng estrogen thấp hơn có thể làm giảm nguy cơ liên quan đến estrogen như hình thành huyết khối, ung thu vú. Tuy nhiên, dù an toàn hơn thuốc tránh thai nhưng hormone HRT cũng gây ra những tác dụng phụ tương tự nên bạn cũng cần lưu ý.

Xem thêm: Tác dụng của estrogen và progesterone

Thuốc tránh thai khẩn cấp

Thuốc tránh thai khẩn cấp có chứa một lượng estrogen lớn. Hàm lượng estrogen cao có thể ức chế được quá trình bài tiết estrogen của buồng trứng, làm tăng nguy cơ suy buồng trứng và làm giảm khả năng sinh sản của phụ nữ.

Vì thế, bạn không nên sử dụng quá 2 viên thuốc tránh thai trong 1 tháng và không sử dụng thuốc liên tục. Nếu sử dụng quá mức và liên tục, có thể làm tăng nguy cơ teo nội mạc tử cung, sảy thai và thậm chí gây vô sinh.

Do đó, bạn chỉ nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp khi thực sự cần thiết và cấp bách. Nếu ưu tiên sử dụng các phương pháp tránh thai hàng ngày như thuốc tránh thai hàng ngày, bao cao su,… để thay thế, điều này sẽ giúp bảo vệ sức khoẻ của phụ nữ.

Những lưu ý về cách sử dụng thuốc tránh thai bổ sung estrogen

Thuốc tránh thai có bổ sung estrogen cần lưu ý những thông tin sau để đem lại tác dụng tốt nhất:

Tham khảo ý kiến của chuyên gia trước khi sử dụng

Mỗi người có tình trạng sức khỏe và nhu cầu nội tiết khác nhau, do đó, không nên tự ý sử dụng thuốc tránh thai mà không có sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa. Chỉ bác sĩ mới có thể đánh giá tình trạng sức khỏe, xem xét các yếu tố liên quan (như tiền sử bệnh, độ tuổi, và lối sống) để chỉ định loại thuốc phù hợp và liều lượng an toàn.

Chọn loại thuốc phù hợp

Không phải loại thuốc tránh thai nào cũng phù hợp với tất cả mọi người. Một số phụ nữ có nhu cầu bổ sung estrogen do thiếu hụt hormone, trong khi những người khác có thể không cần hoặc nên tránh dùng loại thuốc này do nguy cơ tác dụng phụ. Tham khảo ý kiến bác sĩ sẽ giúp bạn lựa chọn đúng loại thuốc dựa trên tình trạng sức khỏe và nhu cầu riêng, đảm bảo hiệu quả tránh thai và hỗ trợ sức khỏe nội tiết tố tối ưu.

Cách sử dụng

Tùy thuộc vào các nhà sản xuất, thuốc tránh thai dạng kết hợp Estrogen và Progestin có thành phần, liều lượng, cách sử dụng, lợi ích và rủi ro khác nhau. Thông thường, thuốc tránh thai bổ sung estrogen sẽ được dùng một lần mỗi ngày và gần như kéo dài liên tục trong suốt chu kỳ kinh nguyệt.

Thuốc tránh thai bổ sung estrogen thường có 21 hoặc 28 viên một vỉ và cách dùng như sau:

• Đối với loại vỉ 21 viên: Sử dụng 1 viên/ngày, uống liên tục trong vòng 21 ngày và ngưng trong 7 ngày. Nếu muốn uống tiếp tục thì mua thêm vỉ mới về sử dụng.
• Đối với loại vỉ 28 viên: Uống 1 viên/ngày theo thứ tự quy định in trên vỉ thuốc. Nếu muốn uống tiếp tục thì mua thêm vỉ mới về sử dụng.

Thông thường những viên thuốc trong cùng một vỉ thuốc tránh thai thai kết hợp 28 ngày sẽ có màu sắc khác nhau để bạn phân biệt viên chứa hàm lượng estrogen và progestin với các viên thuốc giả dược có tác dụng bổ sung folate (Sắt) và không có tác dụng tránh thai.

Lưu ý quan trọng: khi dùng thuốc tránh thai bổ sung estrogen bạn phải uống thuốc đúng giờ cố định mỗi ngày. Thực hiện theo các chỉ dẫn được in trên bao bì một cách nghiêm túc để đạt hiệu quả phòng ngừa cao và an toàn với sức khỏe.

Đối tượng không nên dùng

Thuốc tránh thai kết hợp có thể dùng cho nhiều đối tượng phụ nữ, tuy nhiên thuốc vẫn có chống chỉ định với một số trường hợp sau do có thể làm tăng tác dụng phụ của thuốc gây ảnh hưởng tới sức khỏe:

• Thừa cân béo phì.
• Có dấu hiệu của bệnh đau tim, đột quỵ.
• Phụ nữ tuổi trên 35 tuổi và hút thuốc lá thường xuyên.
• Người hay gặp tình trạng đau nửa đầu.
• Ung thư buồng trứng trong 5 năm gần nhất.
• Bị bệnh viêm gan, bệnh mạch máu, tăng huyết áp.
• Đang uống các loại thuốc điều trị bệnh khác.

Tác dụng phụ của thuốc

Trong nhiều trường hợp, 3 tháng đầu sử dụng thuốc tránh thai bổ sung estrogen chị em thường dễ gặp các tác dụng không mong muốn do cơ thể chưa kịp thích ứng với thuốc, chủ yếu là:

• Buồn nôn;
• Rối loạn tiêu hóa: co thắt dạ dày, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón;
• Viêm lợi;
• Thay đổi vị giác, không có cảm giác ngon miệng;
• Thay đổi cân nặng;
• Sạm da, nổi mụn trứng cá;
• Phát triển lông, tóc bất thường;
• Xuất huyết hay thay đổi lượng máu kinh nguyệt;
• Âm đạo bị kích ứng.

Các tác dụng phụ này thường không nguy hiểm và sẽ giảm dần khi cơ thể thích ứng với thuốc, bạn vẫn cần duy trì dùng thuốc thường xuyên và đúng lịch trình chỉ dẫn không nên tự ý ngưng thuốc. Điều quan trọng là theo dõi các triệu chứng này và thông báo ngay cho bác sĩ nếu có biểu hiện nghiêm trọng. Ngoài ra, khám định kỳ là cần thiết để bác sĩ có thể kiểm tra các chỉ số sức khỏe, từ đó điều chỉnh phương pháp tránh thai phù hợp nếu cần.

Làm gì khi quên uống thuốc?

Thuốc tránh thai bổ sung estrogen yêu cầu cần phải sử dụng hàng ngày và đúng giờ, vậy nên có rất nhiều chị em gặp tình trạng quên uống thuốc.

Trong trường hợp này, chị em cần phải sử dụng kết hợp một biện pháp tránh thai khác khoảng 7 – 9 ngày hoặc cho đến khi kết thúc chu kỳ kinh nguyệt, đồng thời vẫn tiếp tục uống tránh thai bổ sung estrogen như bình thường.

Tuy nhiên, mỗi loại thuốc tránh thai sẽ có những hướng dẫn cụ thể trong trường hợp quên một hoặc nhiều liều. Do đó chị em cần đọc kỹ các thông tin hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất cùng với các tư vấn của bác sĩ.

Xem thêm: Tránh thai tuổi tiền mãn kinh liệu có cần thiết?

Lời kết:

Thuốc tránh thai bổ sung estrogen là một phương pháp tránh thai kết hợp bổ sung estrogen cho cơ thể cho thấy những hiệu quả tích cực ở nhiều chị em. Tuy nhiên, bạn vẫn cần cân nhắc và tham khảo ý kiến của bác sĩ để tìm ra phương án tối ưu nhất đem lại an toàn và hiệu quả khi sử dụng.