Tuổi dậy thì là thời điểm quan trọng trong quá trình phát triển cơ thể và chức năng sinh sản ở nữ giới, estrogen chính là một nội tiết tố quan trọng trong quá trình này. Vậy sẽ thế nào nếu bạn gái bị thiếu hụt estrogen ở tuổi dậy thì và cần làm gì để cải thiện tình trạng này?
Mục lục
Nội tiết tố nữ estrogen
Estrogen được biết đến là nội tiết tố nữ đặc trưng cho phái đẹp, vậy estrogen là gì và nồng độ estrogen thay đổi như thế nào khi bạn gái dậy thì?
Estrogen là gì?
Estrogen hay nội tiết tố nữ là nột loại hormone sinh dục đặc trưng của nữ giới. Nó chịu trách nhiệm về sự hình thành các đặc điểm đặc thù của giới tính nữ, tham gia vào quá trình phát triển cấu trúc, hoàn thiện chức năng cũng như duy trì sự vận hành ổn định của hệ thống sinh sản.
Estrogen nội sinh trong cơ thể nữ giới gồm 3 loại là estradiol (E2), estrone (E1) và estriol (E3). Trong đó quan trọng nhất đối với tuổi dậy thì là estradiol (E2) được sản sinh tại buồng trứng, đây là loại estrogen có nồng độ cao nhất và tác dụng mạnh nhất.
☛ Đọc đầy đủ: Công dụng của estrogen đối với chị em
Nồng độ estrogen ở tuổi dậy thì
Ngay từ khi mới sinh, trong cơ thể bạn gái đã có một lượng nhỏ estrogen do mẹ truyền cho trong quá trình mang thai. Theo quá trình trưởng thành, tuyến thượng thận và tổ chức mỡ của cơ thể vẫn tiết ra một lượng nhỏ estrogen để duy trì sự phát triển của một số cơ quan. Tuy nhiên, lúc này Estrogen vẫn chưa tạo ra tác dụng rõ ràng trên cơ thể bé gái.
Khi bé gái ở độ tuổi 8-13, đây chính là thời điểm bắt đầu tuổi dậy thì. Lúc này 2 hormone LH và FSH do tuyến yên tiết vào máu sẽ kích thích buồng trứng phát triển và tăng tiết estrogen.
Bắt đầu từ đây bạn gái sẽ xuất hiện những biểu hiện của tuổi dậy thì và khoảng 2 năm sau khi tuổi dậy thì bắt đầu lượng estrogen trong cơ thể đủ lớn kỳ nguyệt san đầu tiên sẽ xuất hiện.
Estrogen quan trọng như thế nào với tuổi dậy thì?
Dậy thì là giai đoạn đánh dấu sự thay đổi về mặt ngoại hình cũng như sự phát triển của các cơ quan sinh sản rõ ràng nhất được thể hiện qua:
Estrogen giúp tạo nên nét đẹp đặc trưng của bạn gái
Khi dậy thì, estrogen có tác dụng kích thích hệ xương của nữ giới phát triển, bên cạnh đó nó cũng làm cho xương nữ giới nhỏ và ngắn hơn nam giới. Xương chậu nữ giới có xu hướng rộng hơn trong khi xương vai lại hẹp hơn nam giới. Điều này tạo nên vóc dáng đặc trưng của nữ giới.
Cơ thể của bạn gái ở giai đoạn này cũng tăng tích trữ mỡ dưới da, hạn chế sự phát triển của cơ bắp đặc biệt là vùng hông, đùi và ngực. Bạn gái sẽ có cơ thể mềm mại, nhiều đường cong, ngực cũng bắt đầu phát triển.
Estrogen cũng kích thích hệ lông trên cơ thể bạn gái phát triển. Khi dậy thì bạn gái sẽ bắt đầu xuất hiện lông lách, lông mu. Không chỉ thế Estrogen giúp hệ lông tóc trên cơ thể nữ giới mềm và nhạt màu hơn so với nam giới.
Giọng nói của bạn nữ cũng có sự thay đổi do estrogen có tác dụng thu hẹp thanh quản và làm các dây thanh âm ngắn hơn qua đó giọng nữ thường cao và trong hơn nam giới.
Nổi mụn trứng cá cũng là một biểu hiện của tuổi dậy thì, tuy nhiên estrogen có tác dụng ức chế hoạt động của các tuyến sinh chất nhờn dưới da từ đó giảm nổi mụn trứng cá.
Estrogen giúp phát triển cấu trúc và hoàn thiện chức năng sinh sản
Estrogen là nội tiết tố đặc trưng cho phái nữ, do đó ở tuổi dậy thì nó có tác dụng phát triển cấu trúc và hoàn thiện chức năng của các cơ quan sinh dục, từ đó nữ giới có khả năng mang thai. Điều này được thể hiện qua:
- Buồng trứng: Estrogen hỗ trợ kích thích sự phát triển của nang trứng đến độ trưởng thành, giúp buồng trứng rụng trứng làm xuất hiện kỳ kinh nguyệt hàng tháng.
- Âm đạo: estrogen thúc đẩy quá trình phát triển của âm đạo đến kích thước trưởng thành, củng cố độ dày của thành cơ âm đạo và tăng độ axit dịch âm đạo nhằm ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng.
- Ống dẫn trứng: estrogen giúp phát triển lớp cơ ở ống dẫn trứng, đồng thời điều hòa các cơn co thắt tại đây tạo điều kiện thuận lợi vận chuyển trứng và tinh trùng.
- Tử cung: estrogen tăng cường và duy trì lớp dịch lót niêm mạc tử cung, tăng kích thước của nội mạc tử cung, tăng lưu lượng máu và các hoạt động chuyển hóa enzym tại đây, hỗ trợ loại bỏ mô chết khỏi thành tử cung trong kỳ kinh nguyệt.
- Cổ tử cung: estrogen giúp điều chỉnh dòng chảy cũng như độ dày của lớp dịch niêm mạc cổ tử cung, tạo điều kiện thuận lợi cho tinh trùng gặp trứng và thụ tinh.
- Các tuyến vú: estrogen kết hợp với những hormone khác tại đây thúc đẩy các tuyến vú phát triển.
Thiếu hụt estrogen ở tuổi dậy thì
Ở tuổi dậy thì, cơ thể bạn nữ cần có đủ lượng estrogen để phát triển. Tuy nhiên, hiện nay thiếu hụt estrogen ở tuổi dậy thì vẫn có thể xảy ra gây ra nhiều ảnh hưởng tới quá trình phát triển của bạn gái.
Làm thế nào để nhận biết thiếu hụt estrogen ở tuổi dậy thì?
Khi cơ thể bạn gái bị thiếu hụt estrogen ở tuổi dậy thì, tùy từng tình trạng thiếu hụt có thể gây ra các dấu hiệu khác nhau như:
- Đã đến tuổi dậy thì nhưng kỳ nguyệt san đầu tiên chưa xuất hiện hay còn gọi là dậy thì muộn. Nguyên nhân xuất phát từ việc buồng trứng không thể sản sinh đủ lượng estrogen cần thiết cho cơ thể phát triển.
- Rối loạn kinh nguyệt: là tình trạng bạn gái đã có kinh nguyệt tuy nhiên chu kỳ kinh nguyệt thường không đều, hoặc lượng kinh nguyệt quá ít hay quá nhiều. Đây là một rối loạn lành tính ở tuổi dậy thì do cơ thể bị thiếu hụt estrogen hay nồng độ estrogen bị rối loạn.
- Một số điểm đặc trưng trên cơ thể bạn nữ phát triển chậm: vòng một bé, làn da kém mềm mại, không có các đường cong cơ thể đặc trưng, giọng nói không được trong trẻo,…
- Các cơ quan sinh dục phát triển không toàn diện, chức năng sinh sản sau này bị ảnh hưởng: Khó thụ thai, ít sữa, khó sinh…
Nguyên nhân gây thiếu hụt estrogen ở tuổi dậy thì
Thiếu hụt estrogen ở tuổi dậy thì hoàn toàn có thể xảy ra đối với các bạn nữ do nhiều nguyên nhân như:
- Điều kiện sức khỏe bẩm sinh, ví dụ như hội chứng turner.
- Rối loạn hoạt động tuyến giáp.
- Lạm dụng việc tập thể dục thể thao, tập thể thao cường độ cao trong khoảng thời gian dài.
- Bạn nữ bị suy dinh dưỡng dẫn tới không có nguyên liệu để tổng hợp estrogen
- Đã hoặc đang tiếp nhận phương pháp điều trị hóa chất có thể gây suy giảm chức năng buồng trứng.
- Tuyến yên hoạt động kém, giảm hàm lượng FSH, LH. Đây là hai hormone có tác dụng kích thích cơ thể tăng sản sinh estrogen.
- Có tiền sử gia đình về các vấn đề nội tiết tố.
- Tâm lý của tuổi mới lớn dễ bị tác động bởi các yếu tố học tập, gia đình và xã hội làm trẻ bị rối loạn sản sinh nội tiết tố nữ Estrogen.
- Tâm lý ở tuổi dậy thì cũng dễ thay đổi đột ngột dẫn tới các thói quen sinh hoạt hàng ngày của bạn gái phần nào bị xáo trộn. Đây cũng là một nguyên nhân gây rối loạn hoạt động sản sinh estrogen của cơ thể.
☛ Xem đầy đủ: Các dấu hiệu nhận biết thiếu hụt estrogen
Cách bổ sung estrogen hiệu quả cho tuổi dậy thì
Để bảo vệ sức khỏe cũng như các quá trình phát triển bình thường của cơ thể, bạn nữ bị thiếu hụt estrogen ở tuổi dậy thì nên được bổ sung estrogen kịp thời.
Chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng và thói quen sinh hoạt lành mạnh
Theo các nghiên cứu cho thấy, phần lớn bạn gái bị thiếu hụt estrogen ở tuổi dậy thì là do chế độ dinh dưỡng chưa đầy đủ và thói quen sinh hoạt chưa hợp lý:
- Khẩu phần ăn hàng ngày nên đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của cơ thể như: Protein từ thịt cá, chất béo, gluxit từ các loại tinh bột, đặc biệt chú ý bổ sung các loại vitamin và chất khoáng cho cơ thể.
- Nên thực hiện ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày đặc biệt bạn nên đi ngủ từ 22h30p đây là thời điểm thích hợp nhất để cơ thể cân bằng nội tiết tố.
- Bạn gái nên lựa chọn mặc các trang phục thoải mái, có kế hoạch học tập và vui chơi hiệu quả để hạn chế căng thẳng, áp lực học tập kéo dài.
- Không sử dụng các chất kích thích, đồ uống có hại cho sức khỏe như bia, rượu, thuốc lá.
- Bạn gái cũng nên thường xuyên luyện tập thể dục thể thao đặc biệt là các bộ môn như Yoga, đạp xe, đi bộ,… Tránh lạm dụng việc luyện tập thể dục cường độ cao, luyện tập quá sức.
Bổ sung các loại thực phẩm giàu estrogen
Bổ sung estrogen bằng các loại thực phẩm giàu estrogen là lựa chọn an toàn nhất dành cho bạn gái bị thiếu hụt estrogen ở tuổi dậy thì. Estrogen không chỉ được sản sinh trong cơ thể mà còn có mặt trong nhiều loại thực phẩm trong tự nhiên như:
- Cá hồi: trong cá hồi chứa một lượng vitamin D dồi dào được biết đến là hoạt chất tự nhiên kích thích buồng trứng tăng cường sản sinh estrogen cho cơ thể.
- Hàu, trai, hến: các loại thực phẩm này chứa nhiều vitamin nhóm B như B2, B12 và một lượng nhỏ B1, B3, B9 giúp kích thích cơ thể sản sinh estrogen tốt hơn.
- Hạt vừng: có chứa nhiều phytoestrogen thực vật, đây là loại estrogen rất an toàn cho cơ thể, 100g hạt vừng có chứa khoảng 800,8 mcg estrogen thực vật dạng lignans.
- Bông cải xanh: có chứa DIM – một loại hoạt chất có khả năng kích thích cơ thể tăng cường sản sinh estrogen. Ngoài ra trong bông cải xanh còn chứa các loại vitamin như vitamin C, A, K giúp chống oxy hóa và nâng cao sức khỏe tim mạch.
- Cải xoăn: đây là loại rau họ cải rất giàu hoạt chất DIM, 100g cải xoăn chứa khoảng 133,8 mcg phytoestrogen.
- Các loại trái cây, quả mọng: các loại trái cây, quả mọng chứa nhiều phytoestrogen có cấu trúc gần giống estrogen của cơ thể như: đào, mận, mâm xôi, dưa hấu.
Bổ sung estrogen bằng các loại thực phẩm tuy an toàn nhưng hiệu quả bổ sung lại không nhanh và đòi hỏi bạn phải kiên trì sử dụng trong một thời gian dài.
☛ Xem đầy đủ: Các thực phẩm bổ sung giàu estrogen
Thuốc bổ sung Estrogen
Những trường hợp bạn gái dậy thì muộn thì nên đến gặp bác sĩ để được khám, chẩn đoán chính xác tình trạng đang gặp và được tư vấn phương pháp điều trị thích hợp. Các thuốc bổ sung estrogen thường được bác sĩ chỉ định trong các trường hợp thiếu hụt nặng mà phương pháp bổ sung bằng thực phẩm không có hiệu quả.
Các loại thuốc bổ sung estrogen thường được sử dụng bao gồm:
- Liệu pháp thay thế hoocmon (HRT): phương pháp bổ sung estrogen này sử dụng các loại estrogen tổng hợp, liều sử dụng sẽ phụ thuộc vào từng trường hợp và mức độ đáp ứng của người sử dụng. HRT thường được chỉ định trong một thời gian ngắn với liều thấp vì làm tăng nguy cơ ung thư vú ở nữ giới.
- Một số thuốc bổ sung estrogen khác: dạng viên uống: ogen, Premarin, Estrace; dạng đặt: Estrace vaginal, Estring, Vagifem; dạng gel: Divigel, Elestin Pump, Estrasorb.
☛ Nên đọc: Thuốc bổ sung estrogen dùng sao cho đúng?
Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Sâm Nhung Tố Nữ Tuệ Linh
Vì các phương pháp bổ sung estrogen trên vẫn còn nhiều nhược điểm, do đó để đáp ứng nhu cầu bổ sung estrogen một cách an toàn và hiệu quả Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Sâm Nhung Tố Nữ Tuệ Linh đã được nghiên cứu và sản xuất.
Đây là một sản phẩm được chiết xuất từ Sâm tố nữ – một loại thảo dược quý đã được quan tâm nghiên cứu và chứng minh chứa ít nhất 17 hoạt chất có tác dụng tương tự estrogen, đặc biệt là Deoxymiroestrol có hoạt tính mạnh gấp 10.000 lần isoflavone có trong mầm đậu nành.
TPBVSK Sâm Nhung Tố Nữ Tuệ Linh có tác dụng bổ sung estrogen một cách an toàn, tự nhiên, nhanh chóng và giúp cải thiện đáng kể các triệu chứng tiêu cực do thiếu hụt estrogen mang lại.
➤➤Tham khảo thêm: Sâm Nhung Tố Nữ Tuệ Linh có tốt không?
Tuy nhiên bạn nên tham khảo bác sĩ trước khi sử dụng các loại thuốc hay thực phẩm chức năng bổ sung estrogen để đảm bảo an toàn nhé.
Lời kết:
Thiếu hụt estrogen ở tuổi dậy thì gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới quá trình phát triển về cấu trúc và chức năng các cơ quan bộ phận của bạn gái. Do đó bố mẹ cũng như bạn gái cần chú ý hơn đến quá trình phát triển ở tuổi dậy thì, từ đó sẽ có các phương pháp cải thiện hiệu quả và kịp thời.
