Hormone estrogen không chỉ quyết định sức khỏe sinh sản mà còn ảnh hưởng tới sắc đẹp và sinh lý của phụ nữ. Sự thay đổi nồng độ estrogen có thể dẫn tới thiếu hụt hormone, gây ra nhiều tác động không mong muốn. Hãy cùng khám phá nguyên nhân thiếu estrogen ngay dưới đây.
Mục lục
Hiểu nhanh về estrogen
Estrogen là hormone sinh dục nữ do buồng trứng sản xuất, giữ vai trò quan trọng trong việc hình thành đặc điểm nữ giới, điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, duy trì sức khỏe xương, tim mạch và làn da.
Hormone này giúp cơ thể nữ giới phát triển hài hòa, làn da mềm mại, xương chắc khỏe, đồng thời ổn định cảm xúc và hỗ trợ đời sống sinh lý.
Nồng độ estrogen thay đổi theo từng giai đoạn:
- Tuổi dậy thì: Estrogen tăng mạnh, hình thành đặc trưng giới tính nữ như ngực nở, eo thon, giọng nói mềm mại…
- Độ tuổi sinh sản: Duy trì ở mức cao và ổn định để đảm bảo sức khỏe và khả năng sinh sản.
- Tiền mãn kinh – mãn kinh: Estrogen giảm nhanh do buồng trứng suy yếu, gây ra các biểu hiện như bốc hỏa, mất ngủ, khô hạn, giảm ham muốn và da lão hóa.
Nguyên nhân thiếu hụt estrogen
Tình trạng thiếu hụt estrogen có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân chủ yếu:
1. Do tuổi tác
Tuổi tác là nguyên nhân phổ biến nhất gây thiếu hụt estrogen ở phụ nữ. Khi càng lớn tuổi, đặc biệt là giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh, hoạt động của buồng trứng suy giảm, dẫn đến giảm hoặc ngừng sản xuất hormone estrogen.
Trong chu kỳ kinh nguyệt, cơ thể sản sinh hai hormone chính là estrogen và progesterone. Khi bước vào tuổi mãn kinh, nồng độ hai hormone này dao động mạnh rồi giảm dần. Estrogen lúc này cũng thay đổi dạng – từ estradiol (sản xuất ở buồng trứng) sang estrone (tạo ra ở mô mỡ), khiến hiệu quả sinh học giảm đáng kể.
Sự sụt giảm estrogen thường bắt đầu vài năm trước mãn kinh và trở nên rõ rệt sau đó, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như:
- Bốc hỏa, đổ mồ hôi về đêm
- Mất ngủ, ngủ không sâu giấc
- Tăng cân, thay đổi tâm trạng
- Giảm ham muốn, khô hạn âm đạo…
2. Di truyền
Yếu tố di truyền có thể ảnh hưởng đến khả năng sản xuất estrogen của cơ thể. Nếu trong gia đình có người mắc rối loạn nội tiết hoặc suy buồng trứng sớm, nguy cơ thiếu hụt estrogen sẽ cao hơn.
Một số hội chứng di truyền như Turner (buồng trứng kém phát triển, dị tật tim) và Fragile X (rối loạn phát triển, suy buồng trứng sớm) cũng là nguyên nhân gây giảm estrogen.
Ngoài ra, các bệnh lý di truyền liên quan đến gan, thận hoặc bất thường nhiễm sắc thể đều có thể làm giảm khả năng sản xuất hormone này.
3. Lối sống sinh hoạt
Chế độ ăn uống và sinh hoạt không lành mạnh là nguyên nhân phổ biến gây thiếu hụt estrogen ở phụ nữ. Việc ăn uống thất thường, thiếu dinh dưỡng hoặc ép cân quá mức khiến cơ thể không đủ nguyên liệu để sản xuất hormone, dẫn đến rối loạn nội tiết.
Ngược lại, chế độ ăn cân bằng với đủ rau xanh, chất đạm và chất béo lành mạnh giúp duy trì nồng độ estrogen ổn định.
Ngoài dinh dưỡng, các yếu tố stress, mất ngủ, căng thẳng kéo dài cũng làm giảm hormone sinh dục nữ.
Đặc biệt, tập thể dục quá sức có thể gây suy giảm estrogen, dẫn đến loãng xương, rối loạn kinh nguyệt hoặc khó thụ thai. Vì vậy, cần duy trì lối sống điều độ, nghỉ ngơi hợp lý và tập luyện vừa phải để bảo vệ sức khỏe nội tiết tố.
4. Mắc các bệnh lý về buồng trứng
Buồng trứng là cơ quan chính sản xuất hormone estrogen, vì vậy khi cơ quan này gặp vấn đề, nồng độ estrogen trong cơ thể sẽ giảm rõ rệt. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản mà còn tác động tiêu cực đến sức khỏe nội tiết và toàn thân của phụ nữ.
Các bệnh lý thường gây ảnh hưởng đến chức năng buồng trứng gồm:
- Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS): làm mất cân bằng hormone, giảm sản xuất estrogen và tăng androgen, gây rối loạn kinh nguyệt, rậm lông, khó thụ thai.
- U nang buồng trứng: cản trở hoạt động của buồng trứng, khiến việc sản xuất hormone bị rối loạn.
- Suy buồng trứng sớm: buồng trứng ngừng hoạt động trước 40 tuổi, dẫn đến suy giảm estrogen mạnh, gây bốc hỏa, khô hạn, mất ngủ và nguy cơ loãng xương sớm.
5. Các bệnh tự miễn dịch
Các bệnh tự miễn dịch (bệnh đa xơ cứng, viêm khớp dạng thấp, bệnh viêm ruột, bệnh celiac, bệnh lupus ban đỏ, bệnh tiểu đường loại 1 và bệnh vẩy nến) tấn công buồng trứng có thể ngăn cản cơ thể tạo ra đủ lượng estrogen cần thiết.
6. Mãn kinh sớm
Mãn kinh sớm (hay suy buồng trứng nguyên phát) xảy ra khi buồng trứng ngừng hoạt động trước tuổi 40, khiến cơ thể ngừng rụng trứng và nồng độ estrogen giảm mạnh.
Trong giai đoạn này, chu kỳ kinh nguyệt dừng lại, và các triệu chứng như bốc hỏa, mất ngủ, khô hạn, thay đổi tâm trạng thường xuất hiện sớm hơn so với tuổi mãn kinh thông thường.
Về mặt sinh lý, nồng độ estrogen trong máu cũng giảm rõ rệt:
- Estradiol giảm từ mức bình thường 50 – 350 pg/ml xuống chỉ còn 5–25 pg/ml.
- Estrone giảm từ 30–110 pg/ml xuống còn 20 – 70 pg/ml.
Sự sụt giảm đột ngột này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản mà còn tác động tiêu cực đến tim mạch, xương khớp và làn da, đòi hỏi phụ nữ cần được theo dõi và cân nhắc bổ sung nội tiết tố phù hợp.
☛ Đọc thêm: Thiếu hụt estrogen tiền mãn kinh, nên làm gì để kéo dài tuổi xuân?
7. Gặp các vấn đề về tuyến giáp, tuyến yên
Tuyến yên đóng vai trò điều khiển buồng trứng sản xuất estrogen thông qua việc tiết ra các hormone kích thích. Nếu tuyến yên hoạt động kém, buồng trứng sẽ sản xuất ít estrogen hơn, dẫn đến thiếu hụt nội tiết tố nữ.
Ngoài ra, rối loạn tuyến giáp là một trong những bệnh nội tiết phổ biến, ảnh hưởng khoảng 14% phụ nữ trưởng thành. Những trường hợp tuyến giáp tự miễn như bệnh Graves hoặc viêm tuyến giáp Hashimoto thường kèm theo mức estrogen giảm, làm tăng nguy cơ vô sinh lên tới 50%.
8. Tác dụng phụ của thuốc
Một số loại thuốc như thuốc tránh thai, thuốc chứa steroid hoặc thuốc thay thế nội tiết tố có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của estrogen và progesterone trong cơ thể.
Cụ thể, thuốc tránh thai chứa estrogen tổng hợp nếu dùng liên tục trong thời gian dài có thể gây ra tăng hoặc giảm nồng độ estrogen, dẫn đến mất cân bằng nội tiết tố nữ và gây ra các triệu chứng như rối loạn kinh nguyệt, thay đổi tâm trạng, hoặc khô da.
Vì vậy, khi sử dụng thuốc dài hạn, chị em nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo cân bằng hormone và hạn chế các tác động tiêu cực đến sức khỏe.
☛Xem thêm: Các phương pháp điều trị thiếu hụt estrogen
Cách khắc phục tình trạng thiếu hụt estrogen
Để cân bằng nội tiết tố nữ một cách tự nhiên và an toàn, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:
- Bổ sung thực phẩm giàu phytoestrogen: Đậu nành, mầm đậu nành, hạt lanh, mè, quả bơ, đậu xanh… chứa Isoflavone giúp hỗ trợ tăng cường estrogen tự nhiên.
- Duy trì cân nặng hợp lý, ngủ đủ giấc và giảm stress.
- Tập luyện thường xuyên: Yoga, đi bộ, aerobic giúp tăng tuần hoàn máu và kích thích sản xuất hormone.
- Thăm khám chuyên khoa nội tiết: Trong trường hợp thiếu hụt nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định liệu pháp hormone thay thế (HRT) hoặc sử dụng các sản phẩm hỗ trợ estrogen thảo dược an toàn.
Lời kết:
Hy vọng bài viết trên đây đã giúp chị em hiểu rõ các nguyên nhân gây thiếu hụt estrogen và tầm quan trọng của việc cân bằng nội tiết tố nữ đối với sức khỏe và khả năng sinh sản. Khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường, đừng ngần ngại đến cơ sở y tế uy tín để thăm khám và chẩn đoán chính xác.
Ngoài ra nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy gọi cho chúng tôi theo hotline 1800 1190 (miễn phí cước gọi) để được hỗ trợ giải đáp sớm nhất nhé!
