Hiện tượng bốc hỏa lên đầu là tình trạng thường gặp, đặc biệt ở phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh, khiến nhiều người lo lắng vì cảm giác nóng rát đột ngột và khó chịu. Liệu hiện tượng này có nguy hiểm không? Làm sao để khắc phục hiệu quả? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, mức độ đáng lo và cách cải thiện tình trạng này một cách an toàn, khoa học.
Mục lục
Hiện tượng bốc hỏa lên đầu
Bốc hỏa lên đầu là cảm giác nóng đột ngột, dữ dội ở vùng đầu và mặt, sau đó lan xuống phần cổ, ngực và toàn bộ cơ thể.
Cơn bốc hỏa lên đầu không chỉ gây ra cảm giác nóng bừng khó chịu mà còn kéo theo nhiều triệu chứng khác:
- Xuất hiện những mảng đỏ trên mặt: Sự thay đổi nhiệt độ cơ thể quá nhanh làm giãn nở các mạch máu, khiến da mặt trở nên đỏ ửng. Điều này thường xảy ra do sự gia tăng đột ngột của nhiệt độ cơ thể.
- Tim đập nhanh: Khi thân nhiệt bị rối loạn, tim phải hoạt động mạnh hơn để bơm máu nhằm điều tiết nhiệt độ, dẫn đến nhịp tim và huyết áp tăng cao.
- Đổ mồ hôi: Để làm mát cơ thể, các tuyến mồ hôi sẽ hoạt động nhiều hơn, gây ra tình trạng đổ mồ hôi nhiều, đặc biệt là vào ban đêm.
- Ớn lạnh, rùng mình: Sau khi cơn bốc hỏa kết thúc, cơ thể sẽ cảm thấy ớn lạnh do sự giảm đột ngột của nhiệt độ và sự hoạt động quá mức của tuyến mồ hôi trước đó.
- Mệt mỏi, mất sức: Sự dao động nhiệt độ liên tục khiến cơ thể tiêu hao nhiều năng lượng để điều hòa, dẫn đến cảm giác mệt mỏi và suy nhược.
- Dễ cáu gắt: Cơn bốc hỏa cùng với sự suy giảm nội tiết tố trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh ảnh hưởng đến tâm trạng, khiến phụ nữ dễ trở nên nhạy cảm, căng thẳng và cáu kỉnh hơn.
Bốc hỏa lên đầu là một dạng thường gặp của hiện tượng bốc hỏa của phụ nữ. Nó xảy ra phổ biến khi phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh. Tuy nhiên, ngoài mãn kinh thì còn một số bệnh lý cũng có thể gây ra tình trạng này. Do đó, khi bị bốc hỏa lên đầu chị em không được chủ quan, việc bạn cần làm là hỗ trợ bác sĩ xác định được chính xác nguyên nhân gây ra bốc hỏa để từ đó tìm ra hướng điều trị kịp thời.
Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng bốc hỏa lên đầu
Bốc hỏa lên đầu có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như do thiếu hụt nội tiết tố nữ, bệnh cường giáp, hội chứng carcinoid, ung thư,… trong đó, thiếu hụt nội tiết tố nữ là nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng này. Ngoài ra, còn có một số yếu tố rủi ro có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bốc hỏa lên đầu mà chị em cần chú ý.
Suy giảm nội tiết tố
Estrogen, Progesterone, và Testosterone là ba hormone chủ chốt quyết định đến sức khỏe, vẻ đẹp và chức năng sinh lý của phụ nữ. Những hormone này được sản xuất thông qua sự hoạt động của hệ trục Não bộ – Tuyến yên – Buồng trứng. Tuy nhiên, khi phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh, hệ trục này bắt đầu suy yếu, dẫn đến giảm sản xuất các hormone quan trọng.
Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hiện tượng bốc hỏa lên đầu là do sự thiếu nội tiết tố nữ estrogen. Bởi sự mất cân bằng nội tiết tố có thể gây ra rối loạn vùng dưới đồi của não bộ, nơi điều chỉnh nhiệt độ cơ thể. Khi tín hiệu về nhiệt độ bị sai lệch, hiện tượng bốc hỏa sẽ xảy ra. Điều này làm cơ thể phải giải phóng nhiệt, tim đập nhanh hơn để bơm máu, mạch máu giãn nở và tuyến mồ hôi hoạt động mạnh hơn để làm mát cơ thể. Những thay đổi này không chỉ gây ra cảm giác khó chịu mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của phụ nữ. Chỉ cần một chút thay đổi nhiệt độ cơ thể, vùng dưới đồi có thể hiểu lầm là cơ thể của bạn đang quá nóng và nó sẽ lập tức khởi động một cơn bốc hỏa nhằm hạ nhiệt.
Do các bệnh lý
Bên cạnh sự thay đổi nội tiết tố nữ thời kỳ mãn kinh, một số nguyên nhân hiếm gặp khác như bệnh cường giáp, hội chứng carcinoid hay ung thư cũng có thể gây ra tình trạng bốc hỏa lên đầu ở chị em phụ nữ.
☛ Bệnh cường giáp
Tuyến giáp là một tuyến nội tiết nằm ở cổ và có nhiệm vụ tiết hormone, giúp kiểm soát nhiều hoạt động của cơ thể. Cường giáp là bệnh lý do tuyến giáp hoạt động quá mức cần thiết gây ra, với các biểu hiện tương tự biểu hiện của thời kỳ mãn kinh như bốc hỏa, mất ngủ, đánh trống ngực.
Tuy nhiên, bên cạnh các triệu chứng trên, bệnh cường giáp còn bao gồm một số triệu chứng khác như giảm cân mất kiểm soát, bướu cổ, mắt lồi,…
☛ Hội chứng carcinoid
Hội chứng carcinoid là một hội chứng rối loạn khi các khối u carcinoid giải phóng một lượng lớn nội tiết tố serotonin hoặc các chất khác vào máu. Trong trường hợp nặng, các nội tiết tố này được giải phóng nhiều hơn dẫn đến một loạt các triệu chứng, trong đó, điển hình là tình trạng bốc hỏa lên đầu. Tuy nhiên, bên cạnh cơn bốc hỏa tuổi tiền mãn kinh, hội chứng carcinoid còn kèm theo một số biểu hiện khác như tiêu chảy, thở gấp và khò khè, tim đập nhanh.
☛ Ung thư
Bốc hỏa lên đầu có thể là triệu chứng đầu tiên của một số loại ung thư, trong đó, thường gặp nhất là ung thư vú. Bên cạnh bốc hỏa, bệnh ung thư còn đi kèm với một số triệu chứng khác như sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi, buồn nôn,…
Một số yếu tố nguy cơ gây bốc hỏa lên đầu
Không phải tất cả phụ nữ khi bước vào thời kỳ mãn kinh đều bị bốc hỏa lên đầu, hoặc với một số người bốc hỏa lên đầu không ảnh hưởng quá nhiều đến cuộc sống của họ. Do đó, nếu chị em nhận thấy mình bị bốc hỏa lên đầu nghiêm trọng hơn những phụ nữ khác thì rất có thể bạn đang có một số yếu tố nguy cơ sau:
☛ Căng thẳng: đây là yếu tố nguy cơ hàng đầu thúc đẩy tình trạng bốc hỏa lên đầu ở chị em bởi nó làm tăng giải phóng hormone căng thẳng adrenaline vào máu, làm cho tim đập nhanh hơn và tăng lưu lượng máu, dẫn đến gia tăng nhiệt độ cơ thể. Và kết quả là vùng dưới đồi sẽ kích hoạt một cơn bốc hỏa nhằm giúp bạn “hạ nhiệt”.
☛ Béo phì: tình trạng thừa cân, béo phì thường có liên quan mật thiết đến việc gia tăng tần suất bốc hỏa lên đầu. Bên cạnh đó, lớp mỡ thừa cản trở “hạ hỏa” cũng góp phần khiến cơn bốc hỏa lên đầu trở nên khó chịu hơn đối với những chị em thừa cân.
☛ Đồ ăn cay nóng: đây là yếu tố thường dễ bị chị em bỏ qua, tuy nhiên, những thực phẩm cay và nóng thường gây nóng trong và dễ làm bùng phát một cơn bốc hỏa lên đầu ở phụ nữ.
☛ Chất kích thích: phụ nữ có thói quen sử dụng rượu bia, thuốc lá thường xuyên có nguy cơ bị bốc hỏa lên đầu nghiêm trọng hơn những phụ nữ có lối sống lành mạnh. Bên cạnh đó, các chất kích thích cũng là nhân tố khiến phụ nữ dễ bị suy giảm nội tiết tố estrogen và lão hóa da nên hãy tránh xa các chất kích thích các chị em nhé.
Bốc hỏa lên đầu có đáng lo không?
Trừ những trường hợp bị bốc hỏa lên đầu do nguyên nhân bệnh lý như bệnh cường giáp, ung thư, hội chứng carcinoid thì hầu hết các cơn bốc hỏa đều không đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu tình trạng bốc hỏa lên đầu nghiêm trọng và kéo dài thì chị em có thể gặp phải một số rủi ro như sau:
Rối loạn giấc ngủ
Thông thường, các cơn bốc hỏa lên đầu thường xảy ra vào ban đêm nhiều hơn là ban ngày, do đó, chúng thường gây rối loạn giấc ngủ ở chị em với các biểu hiện như khó ngủ, ngủ không sâu giấc, tỉnh dậy giữa đêm và không thể ngủ lại,…
Rối loạn giấc ngủ kéo dài có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bạn. Chúng khiến làn da của chị em nhanh bị lão hóa hơn, làm xuất hiện nám nội tiết, tàn nhang, vết chân chim.. khiến cơ thể luôn có cảm giác lờ đờ, mệt mỏi, đồng thời, rối loạn giấc ngủ cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch, đái tháo đường, béo phì,…
Tâm trạng thay đổi
Mãn kinh nói chung hay bốc hỏa lên đầu nói riêng là một trong những yếu tố góp phần làm thay đổi tâm trạng của chị em. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, có tới 10% phụ nữ bị rối loạn tâm lý trong thời kỳ mãn kinh với các dấu hiệu như vui buồn thất thường, hay cáu kỉnh và có nguy cơ bị trầm cảm.
Chị em luôn cảm thấy lo lắng không biết khi nào cơn bốc hỏa sẽ ập đến, “liệu mặt mình có đang đỏ bừng, nhễ nhại mồ hôi hay không?”. Và chính nỗi lo này tác động rất lớn đến cuộc sống của bạn, chúng khiến bạn lúc nào cũng cảm thấy tự ti, không thoải mái, nhất là trong khi đang làm việc.
Giảm ham muốn
Nguyên nhân của tình trạng này là do sự suy giảm nội tiết tố nữ estrogen dẫn đến giảm tiết dịch âm đạo, làm cho âm đạo bị khô, đồng thời làm giảm ham muốn, kết hợp với tình trạng bốc hỏa lên đầu khiến chị em tự ti, không còn thiết tha gì trong chuyện “chăn gối”.
Trong khi như chúng ta đã biết, chuyện vợ chồng chính là chìa khóa để giữ lửa hôn nhân, nên việc chị em thờ ơ hay thậm chí là sợ hãi với chuyện vợ chồng ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống hôn nhân của bạn.
Tăng cân
Ở những phụ nữ bị bốc hỏa lên đầu, do nồng độ hormone estrogen thấp làm cho quá trình trao đổi chất diễn ra kém hơn, đồng thời, nó thúc đẩy việc tích trữ chất béo trong cơ thể. Lượng chất béo dự trữ nhiều dẫn đến tăng cân mất kiểm soát ở những chị em bị bốc hỏa lên đầu.
Các vấn đề sức khỏe khác
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, ở những phụ nữ bị bốc hỏa lên đầu ở mức độ nặng, nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và loãng xương cao hơn những phụ nữ bị nhẹ hay không bị bốc hỏa lên đầu.
Tình trạng bốc hỏa lên đầu do mãn kinh tuy không đáng lo ngại nhưng chúng cũng có những tác động nhất định đến sức khỏe cũng như cuộc sống của bạn. Do đó, việc vạch ra một chiến lược thông minh để kiểm soát bốc hỏa là điều rất cần thiết đối với mỗi chị em để có thể chung sống lâu dài với nó.
Các cách khắc phục bốc hỏa lên đầu hiệu quả
Như đã trình bày ở trên, bốc hỏa lên đầu nếu như không được kiểm soát kịp thời có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bạn. Do đó, dưới đây chúng tôi sẽ cung cấp cho chị em các biện pháp khắc phục bốc hỏa một cách hiệu quả, bao gồm các biện pháp hành vi, liệu pháp thay thế hormone, thuốc kê đơn,…
Các biện pháp hành vi
Dù bạn bị bốc hỏa do bất kỳ nguyên nhân nào thì các biện pháp hành vi dưới đây là những lựa chọn đầu tiên và chúng cũng phát huy tích cực trong việc giúp chị em kiểm soát tần suất cũng như mức độ nghiêm trọng của các cơn bốc hỏa lên đầu.
☛ Giảm căng thẳng
Như chúng ta đã biết, căng thẳng là một trong những yếu tố nguy cơ làm trầm trọng thêm chứng bốc hỏa lên đầu, do đó, chị em cần kiểm soát tốt tâm trạng của mình để không rơi vào trạng thái này. Bạn có thể đi bộ hay bơi lội, hoặc làm những điều mình thích bởi chúng không chỉ giúp bạn giảm căng thẳng, bớt mệt mỏi mà còn giúp cải thiện chứng rối loạn giấc ngủ và tăng cường sự tập trung.
☛ Giữ mát cho cơ thể
Ngay khi cơn bốc hỏa lên đầu ập đến, chị em có thể hạ hỏa nhanh chóng bằng cách cởi bớt lớp quần áo, mở cửa sổ hoặc sử dụng quạt, điều hòa hay nhâm nhi một cốc nước lạnh,…
☛Tránh các tác nhân kích hoạt
Các tác nhân kích hoạt có thể làm bùng phát các cơn bốc hỏa lên đầu một cách mạnh mẽ hơn, do đó, bạn cần tìm ra và đề phòng chúng. Theo các nhà nghiên cứu, các yếu tố kích hoạt cơn bốc hỏa lên đầu có thể là rượu bia, thuốc lá hay thức ăn cay nóng.
☛ Duy trì cân nặng hợp lý
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những chị em thừa cân hoặc béo phì có xu hướng bị bốc hỏa lên đầu và bốc hỏa lên mặt với tần suất và mức độ trầm trọng cao hơn so với những phụ nữ có cân nặng bình thường. Do đó, chị em nên duy trì cân nặng ở mức hợp lý để có thể kiểm soát tốt chứng bốc hỏa.
Để kiểm soát cân nặng ở mức hợp lý, chị em cần có sự phối hợp giữa chế độ ăn uống lành mạnh cùng các bài tập luyện thể thao. Với các bài tập thể thao, bạn nên tăng dần mức độ từ nhẹ đến vừa và nặng, để cơ thể dần quen với cường độ tập luyện, tránh tập ngay bài tập nặng ngay khi mới bắt đầu, bởi nó có thể gây ra những chấn thương, tai nạn.
☛ Ăn nhiều rau xanh, trái cây
Chị em nên cố gắng ăn thật nhiều rau xanh và trái cây trong các bữa ăn hàng ngày để giúp thanh nhiệt cơ thể và bổ sung các vitamin cần thiết. Các loại rau, củ, quả được khuyên dùng cho phụ nữ bị bốc hỏa lên đầu có thể kể đến như: rau bina, củ dền, súp lơ, cà rốt, bí ngô,…
Liệu pháp thay thế hormone (HRT)
Trong trường hợp chị em bị rối loạn nội tiết tố nặng dẫn đến bốc hỏa trầm trọng, bác sĩ có thể đề xuất cho bạn sử dụng liệu pháp thay thế hormone giúp chị em kiểm soát tốt chứng bốc hỏa. Mặt khác, chúng cũng có tác dụng tốt trong việc làm giảm khô âm đạo và loãng xương.
Thông thường, estrogen sẽ là hormone chính được sử dụng để giúp phụ nữ khắc phục chứng bốc hỏa lên đầu. Tuy nhiên trường hợp chị em vẫn còn tử cung nên tham khảo các loại thuốc bổ sung estrogen và progesterone để hạn chế rủi ro nguy cơ ung thư tử cung.
Bên cạnh những lợi ích mà liệu pháp thay thế hormone đem lại, chị em cũng nên lưu ý những rủi ro khi sử dụng biện pháp này bao gồm tăng nguy cơ đột quỵ, đau tim, cục máu đông và ung thư vú.
Lưu ý, liệu pháp thay thế hormone được khuyến cáo không nên sử dụng cho các đối tượng sau:
- Tiền sử mắc một số loại ung thư, chẳng hạn như ung thư vú hoặc ung thư tử cung.
- Đã từng bị đột quỵ, đau tim hoặc những người thân trong gia đình đã từng mắc những vấn đề tim mạch này.
- Tiền sử có cục máu đông.
Thuốc kê đơn
Một số loại thuốc kê đơn có thể được bác sĩ chỉ định để giúp phụ nữ kiểm soát chứng bốc hỏa lên đầu, mặc dù ban đầu chúng được sử dụng với mục đích khác. Chẳng hạn như thuốc chống co giật thần kinh gabapentin và pregabalin, hay thuốc chống trầm cảm venlafaxine, paroxetine cũng đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc điều trị các cơn bốc hỏa.
Chi tiết: Thuốc trị bốc hỏa ở phụ nữ
Tuy nhiên, bạn cũng cần chú ý một số tác dụng không mong muốn khi sử dụng các loại thuốc này bao gồm buồn nôn, táo bón, tăng cân và rối loạn chức năng tình dục.
Trên đây là toàn bộ thông tin về chứng bốc hỏa lên đầu, nếu như cần tư vấn thêm, chị em vui lòng liên hệ hotline 1800 1190 để được tư vấn chi tiết nhất.
