Khi con người già đi, quá trình lão hóa xảy ra như một lẽ tất yếu của cuộc sống. Tuy nhiên, môi trường và lựa chọn lối sống cá nhân đôi khi có thể khiến cơ thể của bạn bị lão hóa sớm hơn bình thường. Liệu bạn có đang băn khoăn rằng “Làm cách nào để biết cơ thể tôi có những dấu hiệu đang lão hóa sớm hay không?”. Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ giúp bạn giải đáp đầy đủ nhất câu hỏi này, đồng thời, cung cấp một số phương pháp để bạn có thể làm chậm quá trình lão hóa.
Mục lục
Liệu bạn có đang mắc phải các dấu hiệu lão hóa sớm này?
Quá trình lão hóa ở mỗi người thường diễn ra rất khác nhau, nhưng nếu bạn nhận thấy mình có 1 trong số 10 dấu hiệu điển hình dưới đây trước khi bước sang tuổi 35 thì đó có thể coi là lão hóa sớm.
Da lão hóa
Trong hầu hết các trường hợp, làn da sẽ lên tiếng đầu tiên khi cơ thể chị em đang lão hóa sớm. Về cơ bản, có 3 dấu hiệu lão hóa da chính và mỗi dấu hiệu ảnh hưởng đến da bạn theo một cách khác nhau:
☛ Nếp nhăn
Dấu hiệu lão hóa da dễ nhận thấy đầu tiên chính là nếp nhăn. Khi bạn bước vào độ tuổi 30, do suy giảm nội tiết tố nữ, làn da của bạn sẽ bắt đầu chậm lại quá trình sản xuất collagen – loại protein giúp da đàn hồi và căng mọng. Ngoài ra, các tác nhân khác như tia cực tím (UV) từ mặt trời, thói quen hút thuốc lá cũng góp phần gây đình trệ quá trình sản xuất collagen này và khiến da bạn nhăn nheo sớm hơn.
Với sự thiếu hụt collagen, các nếp nhăn và vùng chảy xệ bắt đầu xuất hiện rõ ràng, nhất là ở vùng xung quanh các cơ thường xuyên sử dụng, chẳng hạn như trán, quanh mắt và rãnh cười.
☛ Da khô, mất độ đàn hồi
Khi cơ thể lão hóa, da của bạn sẽ mỏng và dễ mất nước hơn, đồng thời, tuyến bã nhờn trong da cũng tiết ít dầu hơn. Đó là lý do tại sao mà da lại trở nên khô và xỉn màu. Đặc biệt là nếu bạn còn có thói quen xấu như uống không đủ nước, đi nắng quá lâu mà không có biện pháp bảo vệ nào thì chắc chắn làn da bạn sẽ khô một cách tai hại, thậm chí còn có thể dẫn đến tình trạng viêm, bong tróc da do quá khô.
☛ Nám, tàn nhang
Đó là các đốm sắc tố màu nâu thường xuất hiện trên mặt, bàn tay và cánh tay của phụ nữ. Chúng đặc biệt phổ biến ở những người đang trải qua giai đoạn rối loạn nội tiết tố nặng như mang thai, hậu sản hoặc thời kỳ mãn kinh. Mặc dù các vết nám, tàn nhang đều vô hại với sức khỏe nhưng sự xuất hiện của chúng khiến tất cả các chị em “mất ăn mất ngủ” vì lý do gây mất thẩm mỹ.
Đọc thêm: Da bị lão hóa sớm phải làm sao?
Rụng tóc
Nếu bạn còn trẻ và nhận thấy tóc mình trở nên thưa thớt hơn một chút hoặc những sợi tóc bạc ngày một xuất hiện nhiều lên, điều đó có thể phản ánh cơ thể bạn đang lão hóa nhanh hơn bạn nghĩ.
Nguyên nhân là bởi quá trình lão hóa khiến cho các tế bào gốc – tế bào có khả năng kích hoạt sự phát triển tóc con trong nang tóc của bạn – chết dần chết mòn, đồng thời, melanin (sắc tố) cũng ngừng hình thành. Bên cạnh đó, việc mất cân bằng nội tiết tố nữ, chẳng hạn như estrogen hoặc việc lạm dụng quá nhiều hóa chất làm đẹp cũng là những tác nhân khiến tình trạng rụng tóc ở chị em ngày một tồi tệ hơn.
Tích mỡ thừa ở vùng bụng
Tăng mỡ quanh vùng bụng là một dấu hiệu phổ biến cho thấy cơ thể bạn đang lão hóa nhanh chóng. Điều này đặc biệt đúng đối với phụ nữ tiền mãn kinh – đối tượng đang gặp phải vấn đề rối loạn nội tiết trầm trọng. Bên cạnh đó, bất kể bạn ở độ tuổi nào, vòng eo nhiều mỡ thừa có thể đi kèm với các vấn đề sức khỏe như bệnh tim và tiểu đường tuýp II.
Một nghiên cứu trên Tạp chí European Heart Journal cho thấy những phụ nữ bị béo bụng có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn gần hai lần so với những phụ nữ tập trung chất béo ở chân. Rủi ro này sẽ càng tăng lên khi vòng eo của các chị em châu Á vượt quá 80 cm.
Giãn tĩnh mạch
Khi cơ thể bạn lão hóa, những van một chiều trong tĩnh mạch của chúng ta trở nên yếu đi và cho phép máu chảy ngược lại thay vì chỉ được phép chảy một chiều về tim. Áp lực do lượng máu tăng lên trong tĩnh mạch sẽ tích tụ lại, dẫn đến các tĩnh mạch bị xoắn, phình ra được gọi là giãn tĩnh mạch.
Bên cạnh sự lão hóa, một số yếu tố như béo phì, thai kỳ, đứng hoặc ngồi trong thời gian dài cũng có thể gây thêm áp lực lên tĩnh mạch của bạn và khiến tình trạng này càng trở nên trầm trọng hơn.
Đau khớp
Đau khớp là một trong những dấu hiệu phổ biến nhất báo động tình trạng lão hóa của cơ thể. Quá trình lão hóa sớm kéo theo sự thoái hóa tại các khớp xương – đây chính là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng đau khớp. Ngoài ra, bên cạnh nguyên nhân lão hóa còn có một số yếu tố làm tăng nguy cơ đau khớp bao gồm béo phì, chấn thương, thói quen lười vận động, …
Đau khớp có tính chất cơ học, nghĩa là khi bạn càng đi lại vận động thì lại càng cảm thấy đau. Cần phải hiểu rằng, xương khớp một khi đã thoái hóa thì không thể nào hồi phục lại được như ban đầu. Tuy nhiên, chị em vẫn có thể thực hiện một số biện pháp tích cực để giảm đau và duy trì chức năng vận động của khớp.
Suy giảm trí nhớ
Chị em thường dễ dàng nhận ra sự suy giảm về trí nhớ như một hệ quả của quá trình lão hóa ở độ tuổi 40. Đôi khi, bạn có thể mất rất nhiều thời gian chỉ để nhớ lại tên một người mới gặp hoặc một sự kiện mới xảy ra gần đây.
Tình trạng này còn có thể xảy ra một cách thường xuyên hơn ở những phụ nữ mới sinh nở. Mới đây, bạn vừa định chạy lên lầu để lấy tã cho con nhưng khi lên đến nơi bạn lại chẳng thể nào nhớ ra mục đích mình lên đây là gì. Hẳn là tình huống này rất quen phải không nào!
Giảm thị lực
Khi mắt bị lão hóa, bạn sẽ gặp khó khăn nếu muốn nhìn cận cảnh mọi thứ ở khoảng cách gần, chẳng hạn như khi đọc sách. Tình trạng này còn được gọi là lão thị. Bên cạnh đó, lão hóa sớm đôi khi còn gây ra các vấn đề nghiêm trọng hơn như tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng.
Chiều cao suy giảm
Giảm chiều cao là hệ quả của những thay đổi lão hóa ở xương, cơ và khớp. Mọi người thường giảm gần 1cm sau mỗi 10 năm kể từ tuổi 40. Vì vậy, khi cảm thấy hình như mình đang bị lùn đi, bạn nên nghiêm túc xem xét liệu bản thân có đang lão hóa hay không. Bên cạnh đó, sự suy giảm chiều cao thậm chí còn diễn ra nhanh hơn nếu như cơ thể bạn không được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và thực hiện luyện tập thể chất điều độ.
Rối loạn kinh nguyệt
Đối với phụ nữ, tần suất của chu kỳ kinh nguyệt có liên quan chặt chẽ đến quá trình lão hóa. Thông thường, kinh nguyệt của chị em thường trở nên kém đều đặn vào độ tuổi 40, hoặc đôi khi là từ độ tuổi 30. Sự bất thường này đến từ những thay đổi nội tiết tố nữ trong cơ thể ở giai đoạn tiền mãn kinh.
Bên cạnh đó, rối loạn nội tiết tố nữ còn có thể làm bạn tăng cân, giảm khối lượng cơ, gây rối loạn giấc ngủ, tăng nguy cơ bệnh tim, loãng xương, tiểu đường và khiến cơ thể phụ nữ già đi nhanh hơn.
Dễ xuất hiện những vết bầm tím
Một dấu hiệu quan trọng và không thể bỏ qua của quá trình lão hóa sớm là bạn thấy mình dễ bị bầm tím hơn và quá trình lành vết bầm chậm hơn trước đây. Nguyên nhân là khi bị lão hóa, ngay cả những tổn thương nhẹ nhàng nhất cũng khiến những mạch máu dưới da bị vỡ ra và làn da mỏng manh do lão hóa cũng không thể bảo vệ các mạch máu này. Kết quả là, vết bầm tím dễ hình thành hơn rất nhiều.
Xem đầy đủ: 11 triệu chứng cảnh báo bạn bị lão hóa sớm
Nguyên nhân khiến chị em lão hóa sớm
Có một vài yếu tố khác nhau liên quan đến tình trạng sức khỏe, môi trường và lựa chọn lối sống có ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ lão hóa của cơ thể bạn. Cụ thể:
Rối loạn nội tiết tố
Estrogen tham gia điều tiết rất nhiều quá trình trong cơ thể, chẳng hạn như kiểm soát chu kỳ kinh nguyệt, kiểm soát cân nặng và lượng chất béo dự trữ, góp phần duy trì độ chắc khỏe của xương, … Do đó, sự thiếu hụt hormone này, nhất là trong giai đoạn tiền mãn kinh, sẽ khiến chị em phải đối mặt với nhiều vấn đề: rối loạn kinh nguyệt, loãng xương, béo phì, … Tìm hiểu: Rối loạn nội tiết tố ở nữ
Ô nhiễm môi trường
Việc tiếp xúc thường xuyên với môi trường ô nhiễm, đặc biệt là ở các thành phố lớn, có thể kích hoạt việc giải phóng các gốc tự do trong cơ thể – một yếu tố đẩy nhanh quá trình lão hóa.
Hút thuốc lá
Nicotin có trong thuốc lá cũng là một nguyên nhân gây ra sự gia tăng số lượng các gốc tự do trong da. Tương tự như môi trường ô nhiễm, chúng cũng thúc đẩy quá trình oxy hóa trong cơ thể và khiến bạn mau già đi.
Căng thẳng, stress
Cortisol – hormone cơ thể tiết ra khi căng thẳng – có thể phá vỡ collagen. Bạn càng căng thẳng, cơ thể càng sản xuất nhiều cortisol, và cuối cùng, các tế bào da của bạn sẽ không còn được bổ sung elastin và collagen một cách tự nhiên. Kết quả là, các nếp nhăn hình thành và bạn đánh mất vẻ trẻ trung vốn có.
Thói quen lười vận động
Vận động thể chất không chỉ giúp ngăn ngừa sự suy giảm mật độ xương mà còn thúc đẩy các mạch máu lưu thông khắp cơ thể, để da dẻ được căng mọng, hồng hào. Vậy nên, thói quen ngồi một chỗ và lười vận động sẽ làm cho bạn phải đối mặt với một loạt các vấn đề bao gồm loãng xương, da dẻ nhăn nheo, khô ráp, …
Thiếu ngủ
Giấc ngủ chất lượng mang đến cho bạn cơ hội để làm mới và tái tạo tế bào, ngược lại, thiếu ngủ gây mất cân bằng hormone, dẫn đến tình trạng gia tăng lượng cortisol và đẩy mạnh quá trình oxy hóa. Do đó, nếu bạn thường xuyên ngủ không đủ giấc thì chính là đang tạo điều kiện cho quá trình lão hóa diễn ra nhanh hơn.
Chế độ ăn không khoa học
Tiêu thụ quá nhiều đường và tinh bột khiến cơ thể tạo nên nhiều AGEs, gây phá hủy mạng lưới các sợi collagen, từ đó, làm cho da mất đi độ đàn hồi và hình thành các nếp nhăn. Chưa kể chế độ ăn quá nhiều đường và tinh bột còn khiến chị em phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe như béo phì, tiểu đường tuýp II.
Rượu bia
Tác hại của việc uống nhiều rượu bia không chỉ dừng lại ở việc gây tích tụ độc tố trên gan như mọi người đều biết, mà nó còn làm suy giảm thị lực, tăng nguy cơ đục thủy tinh thể và xuất hiện các nếp nhăn trên da. Do đó, hãy hạn chế những thức uống có cồn này nếu bạn không muốn bị già đi trông thấy.
☛ Xem thêm: 12 nguyên nhân gây rối loạn nội tiết tố nữ
Mách bạn cách khắc phục tình trạng lão hóa sớm hiệu quả nhất
Hãy nhớ rằng “không bao giờ là quá muộn để khắc phục tình trạng lão hóa sớm”! Ngay cả khi bạn đã có một vài dấu hiệu lão hóa, việc thay đổi lối sống một cách tích cực cũng giúp bạn có cơ hội để sửa chữa một số tổn thương và đẩy lùi quá trình này.
Dinh dưỡng đầy đủ
Một chế độ ăn uống lành mạnh, nhiều trái cây và rau quả, sẽ đảm bảo cung cấp đủ lượng chất chống oxy hóa để hạn chế tác hại của các gốc tự do trên da. Thực đơn của bạn nên càng phong phú càng tốt, nhưng nên bao gồm những thực phẩm đặc biệt giàu chất chống oxy hóa sau: cà rốt, mơ, trái cây màu cam và vàng, quả việt quất, rau lá xanh, ớt chuông, cà chua, đậu và các loại hạt.
Ngừng hút thuốc
Như đã biết, hút thuốc lá ngoài việc làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm như ung thư phổi, tim mạch, đột quỵ, nó còn đẩy nhanh quá trình lão hóa thông qua cơ chế làm chậm quá trình sản xuất collagen của cơ thể. Do đó, nếu bạn đang hút thuốc thì hãy cố gắng phá vỡ thói quen có hại này. Điều này không chỉ hỗ trợ bạn kìm hãm được tốc độ lão hóa mà còn giúp cải thiện sức khỏe tổng thể nói chung.
Tập luyện thể chất đều đặn
Hoạt động thể chất thường xuyên là một cách hiệu quả để giữ cho tinh thần và cơ thể của bạn luôn trẻ trung, tươi mới. Bởi vận động không chỉ giúp tăng cường cơ bắp mà nó còn thúc đẩy năng lượng và cải thiện tâm trạng của bạn. Bên cạnh đó, chị em còn nhận được nhiều lợi ích lâu dài hơn nữa với việc tập luyện đều đặn, chẳng hạn như giảm nguy cơ với các vấn đề liên quan đến tuổi tác như tim mạch, đãng trí.
Bạn không cần phải đến phòng gym và dành thời gian miệt mài ở đó, chỉ với những bài tập đơn giản như đi bộ, chạy, erobic tranh thủ trong vòng 15-30 phút mỗi ngày là chị em đã có thể kiểm soát hiệu quả tình trạng lão hóa của cơ thể.
Ngủ đủ giấc
Ngủ không đủ giấc làm cơ thể bạn tiết ra nhiều cortisol, một loại “hormone căng thẳng” có tác dụng phá vỡ collagen, khiến làn da mất đi vẻ mịn màng và tươi trẻ. Do đó, nếu không muốn lão hóa sớm, hãy cố gắng thiết lập một thói ngủ theo giờ đều đặn và tránh tất cả các yếu tố có thể ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ của bạn như uống rượu, caffein hay sử dụng điện thoại trước khi đi ngủ.
Chăm sóc da một cách khoa học
Để giúp chị em phụ nữ ngăn ngừa tình trạng lão hóa da sớm, các bác sĩ da liễu đã đưa ra những lời khuyên hữu ích sau đây dành cho bạn:
- Bảo vệ làn da khỏi ánh nắng mặt trời: cho dù bạn có dành cả một ngày hay chỉ một vài phút ngoài trời thì việc chống nắng vẫn vô cùng quan trọng. Bạn có thể bảo vệ làn da của mình bằng cách sử dụng kem chống nắng phổ rộng, chỉ số SPF 30 hoặc cao hơn. Ngoài ra, để bảo vệ hiệu quả hơn, hãy tìm quần áo có nhãn yếu tố bảo vệ chống tia cực tím (UPF).
- Chăm sóc da nhẹ nhàng: chà xát có thể gây kích ứng và làm tăng tốc độ lão hóa da. Do đó, hãy thật nhẹ nhàng khi thực hiện các bước làm sạch và dưỡng da, chẳng hạn như khi tẩy trang, rửa mặt, bôi serum, …
- Dưỡng ẩm mỗi ngày: kem dưỡng ẩm có khả năng bổ sung và giữ ẩm cho da, giúp da nhìn trông căng mọng và mang lại cho bạn vẻ ngoài trẻ trung hơn.
- Ngừng sử dụng mỹ phẩm gây châm chích hoặc bỏng: khi da bạn bị bỏng hoặc châm chích nghĩa là da đang bị kích ứng, điều này có thể gây tổn thương vĩnh viễn cho da và tạo điều kiện thuận lợi để những dấu hiệu lão hóa xuất hiện nhanh hơn.
☛ Xem chi tiết: 10 bước chăm sóc da chống lão hóa
Cân bằng nội tiết tố
Rối loạn nội tiết tố nữ là một trong số những nguyên nhân cốt lõi khiến phái đẹp phải đối mặt với tình trạng lão hóa sớm. Do đó, để có thể đẩy lùi hiệu quả quá trình này, phụ nữ cần phải được cân bằng lại nội tiết tố thiếu hụt một cách an toàn, hiệu quả.
