Khi chị em nhận thấy những thay đổi như da khô, tóc rụng, tâm trạng thất thường hay kinh nguyệt rối loạn, đó có thể là dấu hiệu của sự thiếu hụt estrogen – “hormone vàng” giữ vai trò quan trọng đối với sức khỏe và sắc đẹp phụ nữ. Vậy estrogen giảm ảnh hưởng thế nào đến cơ thể và làm sao để cân bằng lại? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Mục lục
Thiếu hụt estrogen là gì?
Estrogen là nhóm hormone sinh dục nữ do buồng trứng tiết ra, trong đó estradiol là dạng mạnh nhất và có hoạt tính sinh học cao nhất. Hormone này không chỉ quyết định đặc điểm giới tính nữ mà còn ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể.
Vai trò chính của estrogen gồm:
- Điều hòa chu kỳ kinh nguyệt và duy trì khả năng sinh sản, giúp niêm mạc tử cung phát triển, hỗ trợ quá trình thụ thai.
- Tác động đến hình thể và đặc điểm nữ tính như phát triển mô vú, phân bố mỡ cơ thể.
- Giữ ẩm và đàn hồi cho da, âm đạo và mô liên kết, hạn chế khô rát, viêm teo âm đạo.
- Bảo vệ hệ tim mạch và xương, giúp ổn định cholesterol, duy trì mật độ xương và giảm nguy cơ loãng xương.
Thiếu hụt estrogen là tình trạng nồng độ estrogen trong cơ thể thấp hơn mức bình thường, khiến các cơ quan chịu ảnh hưởng của hormone này hoạt động kém hiệu quả.
Tình trạng này thường gặp ở phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh, hoặc người bị rối loạn nội tiết, stress, dinh dưỡng kém, phẫu thuật buồng trứng.
Khi estrogen thiếu hụt, cơ thể có thể xuất hiện các biểu hiện như rối loạn kinh nguyệt, bốc hỏa, khô âm đạo, thay đổi tâm trạng, giảm mật độ xương… Vì vậy, việc nhận biết sớm sự thiếu hụt estrogen rất quan trọng để điều chỉnh kịp thời và bảo vệ sức khỏe toàn thân.
☛ Tìm hiểu thêm: Top 8 nguyên nhân gây thiếu hụt estrogen
Biểu hiện thiếu hụt estrogen thường gặp
Dưới đây là những cách nhận biết thiếu hụt estrogen mà chị em có thể tham khảo:
Rối loạn kinh nguyệt
Chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ thường kéo dài từ 21 – 35 ngày, trung bình khoảng 28 ngày. Khi estrogen bị thiếu hụt, quá trình rụng trứng bị gián đoạn, khiến kinh nguyệt đến sớm hơn 21 ngày hoặc muộn hơn 35 ngày.
Ngoài thay đổi về thời gian, lượng máu kinh cũng có thể khác thường:
- Máu ra nhiều, vón cục, có màu nâu sẫm, hoặc ngược lại rất ít.
- Một số trường hợp bị bế kinh, 2–3 tháng mới có kinh một lần.
Bên cạnh đó, trong kỳ kinh, chị em thường gặp các triệu chứng khó chịu như:
- Đau bụng, đau lưng, tức ngực,
- Mệt mỏi, tâm trạng thất thường, dễ cáu gắt hoặc buồn bã.
Rụng tóc
Khi nồng độ estrogen giảm, cơ thể có xu hướng tăng tiết hormone Dihydrotestosterone (DHT) – một chất khiến nang tóc co nhỏ và yếu dần. Đồng thời, da đầu tăng tiết bã nhờn, làm tắc nghẽn chân tóc và giảm lưu thông máu đến vùng này.
Hậu quả là tóc trở nên khô xơ, yếu, dễ gãy rụng và mỏng dần, đặc biệt ở vùng đỉnh đầu hoặc hai bên thái dương.
Dấu hiệu trên da
Làn da là một trong những “tấm gương” phản chiếu rõ nhất tình trạng thiếu hụt estrogen. Khi hormone này suy giảm, chị em có thể nhận thấy các thay đổi sau:
- Nám, sạm da: Estrogen thấp làm tăng hoạt động của tế bào sắc tố, khiến melanin được sản xuất nhiều hơn. Hệ quả là nám, tàn nhang, đồi mồi xuất hiện, đặc biệt rõ ở hai gò má.
- Da nhăn, kém đàn hồi: Estrogen đóng vai trò kích thích sản xuất collagen và elastin – hai thành phần giúp da căng mịn. Khi thiếu hụt, da mất độ đàn hồi, trở nên chùng nhão, xuất hiện nếp nhăn ở trán, khóe mắt và miệng.
- Nổi mụn: Mất cân bằng giữa estrogen và progesterone khiến tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, dễ bít tắc lỗ chân lông, tạo điều kiện cho mụn viêm, mụn đầu đen phát triển.
Khô hạn, giảm ham muốn
Thiếu hụt estrogen làm cho cơ thể giảm tiết dịch, thành âm đạo sẽ mỏng và khô hơn, gây đau rát khi quan hệ. Điều này làm cho nhiều chị em sợ gần gũi với chồng, giảm ham muốn chuyện “chăn gối”. Lâu dần sẽ khiến cho tình cảm lứa đôi dễ bị rạn nứt.
Tâm trạng thất thường
Estrogen có thể làm ảnh hưởng đến cơ thể sản xuất serotonin (một chất điều chỉnh tâm trạng), sẽ giúp chị em cảm thấy thoải mái hơn. Khi cơ thể bị thiếu hụt estrogen, nồng độ serotonin cũng giảm dần theo, dẫn đến tâm trạng chị em cảm thấy khó chịu, dễ cáu gắt, bực bội, nghiêm trọng hơn là bị trầm cảm.
Bốc hỏa, đổ mồ hôi
Estrogen có vai trò quan trọng trong việc điều hòa nhiệt độ cơ thể thông qua vùng dưới đồi của não. Khi hormone này suy giảm, não trở nên nhạy cảm hơn với những thay đổi nhỏ về nhiệt độ, dẫn đến các cơn bốc hỏa – một triệu chứng điển hình của thiếu hụt estrogen.
Các cơn bốc hỏa thường xuất hiện đột ngột, khiến cơ thể nóng bừng từ ngực lan lên cổ và mặt, kèm theo tim đập nhanh, vã mồ hôi rồi sau đó lạnh run. Mỗi cơn thường kéo dài vài phút và có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong ngày, đặc biệt là ban đêm, gây mất ngủ và mệt mỏi.
Tình trạng này kéo dài khiến phụ nữ dễ cáu gắt, suy giảm trí nhớ, giảm tập trung, và ảnh hưởng rõ rệt đến chất lượng cuộc sống.
☛ Đọc thêm: Bốc hỏa ở phụ nữ: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị
Đau đầu, mất ngủ
Estrogen có vai trò điều hòa serotonin – chất dẫn truyền thần kinh giúp ổn định tâm trạng và kiểm soát cảm giác đau. Khi estrogen giảm, nồng độ serotonin cũng giảm theo, làm tăng nhạy cảm với cơn đau, dẫn đến đau đầu hoặc đau nửa đầu. Đồng thời, sự thiếu hụt estrogen còn có thể gây co thắt mạch máu não, khiến cơn đau trở nên dữ dội và kéo dài hơn.
Ngoài ra, estrogen giúp duy trì chu kỳ giấc ngủ. Khi hormone này suy giảm, giấc ngủ trở nên nông, dễ thức giấc giữa đêm và khó ngủ lại, khiến chị em mệt mỏi, giảm tập trung vào ban ngày.
Vòng 1 chảy xệ
Estrogen giúp duy trì mô mỡ trong ngực, chúng tăng sinh các ống dẫn sữa, tạo nên sự đầy đặn và căng tròn. Khi thiếu hụt estrogen, mô mỡ này giảm đi, làm cho ngực mất đi độ săn chắc. Đồng thời, nồng độ estrogen giảm cũng ảnh hưởng đến độ đàn hồi của da và các mô liên kết, khiến chúng trở nên yếu hơn và dễ bị chảy xệ.
Tăng cân
Estrogen đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa chuyển hóa năng lượng và phân bố mỡ trong cơ thể. Khi hormone này suy giảm, tốc độ trao đổi chất chậm lại, khiến cơ thể đốt cháy ít calo hơn và dễ tích trữ mỡ, đặc biệt ở vùng bụng, hông và đùi.
Bên cạnh đó, thiếu hụt estrogen còn làm rối loạn cân bằng các hormone khác như insulin và leptin, dẫn đến tăng cảm giác thèm ăn và khó kiểm soát cân nặng.
Có dấu hiệu thiếu hụt estrogen cần làm gì?
KKhi nhận thấy các dấu hiệu như rối loạn kinh nguyệt, khô hạn, bốc hỏa, tăng cân, da sạm nhăn hay giảm ham muốn, rất có thể cơ thể bạn đang thiếu hụt estrogen. Dưới đây là những việc nên làm để kiểm soát và cải thiện tình trạng này:
1. Đi khám chuyên khoa
Bước đầu tiên và quan trọng nhất là không tự chẩn đoán hay tự bổ sung nội tiết tố khi chưa có chỉ định y khoa. Hãy đến cơ sở chuyên khoa để được thăm khám, chẩn đoán chính xác tình trạng và tư vấn hướng điều trị phù hợp.
2. Tuân thủ điều trị
Trong nhiều trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định điều trị thiếu hụt estrogen bằng các phương pháp như:
- Liệu pháp thay thế hormone (HRT) nếu mức estrogen giảm nặng, nhằm giảm triệu chứng bốc hỏa, khô âm đạo, mất ngủ, loãng xương.
- Sử dụng thực phẩm bảo vệ sức khỏe chứa chiết xuất từ sâm tố nữ, isoflavone (đậu nành), vitamin E, collagen, omega-3… giúp hỗ trợ cân bằng nội tiết.
Để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị, chị em cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ, đồng thời tái khám đúng lịch để được đánh giá hiệu quả và điều chỉnh liều phù hợp. Tuyệt đối không tự ý thay đổi liều lượng, tránh những tác động không mong muốn có thể xảy ra.
3. Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý
Dinh dưỡng đóng vai trò nền tảng giúp cơ thể tự tổng hợp và cân bằng nội tiết tố.
- Ăn nhiều thực phẩm chứa phytoestrogen (estrogen thực vật) như đậu nành, sữa đậu nành, đậu phụ, hạt lanh, mè, ngũ cốc nguyên hạt.
- Bổ sung chất béo tốt (dầu olive, cá hồi, quả bơ, hạt óc chó) giúp tăng khả năng tổng hợp hormone.
- Ăn đa dạng rau xanh và trái cây tươi để cung cấp vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa.
- Tránh đồ ăn nhanh, rượu, bia, cà phê và thuốc lá – những yếu tố có thể làm giảm estrogen tự nhiên.
4. Duy trì vận động thể chất đều đặn
Tập thể dục giúp kích thích lưu thông máu, cải thiện tâm trạng và tăng khả năng cân bằng hormone tự nhiên.
- Mỗi ngày nên vận động ít nhất 30 phút với các hình thức nhẹ nhàng như đi bộ nhanh, yoga, bơi lội hoặc đạp xe.
- Tránh tập quá sức, vì giảm mỡ cơ thể quá mức cũng có thể khiến estrogen giảm thêm.
5. Quản lý căng thẳng và ngủ đủ giấc
Căng thẳng làm tăng hormone cortisol, ức chế quá trình sản xuất estrogen. Do đó, để cải thiện tình trạng thiếu hụt estrogen, chị em nên:
- Giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ 7 – 8 tiếng mỗi đêm.
- Thực hành thiền, yoga, hít thở sâu, nghe nhạc, đọc sách hoặc đi dạo để giảm stress.
☛ Xem thêm: Phụ nữ thiếu hụt estorgen nên làm gì để bổ sung?
Lời kết
Trên đây là những cách nhận biết thiếu hụt estrogen, hy vọng rằng chúng có thể giúp chị em phát hiện và bổ sung kịp thời, tránh để lâu dài ảnh hưởng đến sức khỏe. Ngoài ra nếu còn điều gì thắc mắc, hãy gọi cho chúng tôi theo hotline 1800 1190 (miễn phí cước gọi) để các chuyên gia giáp đáp nhé.
"Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Vui lòng liên hệ Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia y tế để được tư vấn cụ thể."
