Estrogen hay nội tiết tố nữ chính là hoocmon sinh dục quan trọng nhất đối với phái nữ. Trong cơ thể chị em có các loại estrogen với nồng độ và tác dụng khác nhau qua từng giai đoạn phát triển, hiểu được các loại estrogen trong cơ thể sẽ giúp chị em bổ sung estrogen hiểu quả hơn.
Mục lục
Estrogen là gì?
Estrogen hay còn gọi nội tiết tố nữ là một loại hormone sinh dục chính trong cơ thể của nữ giới. Nó chịu trách nhiệm hình thành những nét đẹp đặc thù của giới nữ, phát triển và hoàn thiện về cấu trúc cũng như duy trì sự ổn định về chức năng của hệ thống sinh sản.
Ở nữ giới, Estrogen được sản sinh tại buồng trứng, tuyến thượng thận, tố chức mỡ và tại rau thai trong thai kỳ. Buồng trứng là cơ quan chịu trách nhiệm chủ yếu trong sản sinh estrogen, cũng là nơi sản sinh ra loại estrogen có tác dụng mạnh nhất.
Không chỉ ở nữ giới, trong cơ thể nam giới cũng có sự xuất hiện của estrogen, nó được sản sinh tại tinh hoàn và cũng có tác dụng sinh lý đối với nam giới. Tuy nhiên so với nữ giới thì nồng độ estrogen trong cơ thể nam giới ít hơn rất nhiều.
Estrogen cũng được tìm thấy ngoài tự nhiên trong cơ thể của động vật và một số loại thực vật. Loại estrogen này được gọi là estrogen ngoại sinh, estrogen được sản sinh tự nhiên trong cơ thể nữ giới được gọi là estrogen nội sinh.
Các loại estrogen nội sinh trong cơ thể
Estrogen nội sinh trong cơ thể được chia làm 4 loại chính với cấu trúc, cường độ tác dụng và nguồn gốc khác nhau. Tùy theo từng giai đoạn phát triển, tình trạng mang thai hay không mang thai của cơ thể nữ giới sẽ tìm thấy các loại estrogen với nồng độ khác nhau.
Estrone (E1)
Estrone (E1) là loại estrogen được sản sinh tại tuyến thượng thận và tổ chức mỡ của cơ thể. Nồng độ estrone (E1) trong cơ thể không nhiều, bên cạnh đó đây cũng là loại estrogen có liên kết yếu với thụ thể của estrogen tại các mô, cơ quan nên tác dụng của nó đối với cơ thể yếu. Một lượng nhỏ Estrone có hầu hết ở các mô của cơ thể, đặc biệt là cơ bắp và tổ chức mỡ.
Estrone (E1) là loại estrogen duy nhất được tìm thấy trong cơ thể người phụ nữ sau thời kỳ mãn kinh.
Khi chị em bước sang tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh thì chức năng của buồng trứng sẽ bị suy giảm, gây hạn chế khả năng sản xuất hoocmon estrogen của buồng trứng. Do đó các bộ phận khác như tuyến thượng thận, tổ chức mỡ, gan sẽ đảm nhận chức năng sản xuất estrogen chính, duy trì hoạt động bình thường của cơ thể người phụ nữ.
Estradiol (E2)
Estradiol (E2) là loại estrogen chiếm nồng độ cao nhất trong cơ thể người phụ nữ ở độ tuổi sinh sản, đây cũng là loại hoocmon estrogen có liên kết rất mạnh với các thụ thể estrogen trong cơ thể, chịu trách nhiệm tác dụng chính trong quá trình phát triển cơ thể phái nữ ở tuổi dậy thì và ổn định chức năng của các cơ quan bộ phận.
Estradiol được sản sinh tại buồng trứng, đây cũng là nơi chịu trách nhiệm sản sinh estrogen chính trong cơ thể phái đẹp sau tuổi dậy thì. Ngoài estradiol, buồng trứng cũng sản sinh một lượng nhỏ estrone (E1), estrone tại buồng trứng có thể chuyển hóa thành estradiol và ngược lại.
Estriol (E3)
Estriol (E3) là loại hoocmon estrogen chỉ được tìm thấy trong thai kỳ của người phụ nữ do rau thai tiết ra. Đây là loại estrogen chính của thai kỳ, được sản sinh từ tuần thứ 5, nhằm mục đích hỗ trợ quá trình thay đổi cơ thể người phụ nữ như thay đổi cấu trúc xương phù hợp với quá trình mang thai, giúp cơ tử cung phát triển tăng thể tích tử cung, Estriol cũng góp phần vào quá trình phát triển của thai nhi.
Tuy nhiên Estriol cũng là một loại estrogen yếu, không thể chuyển đổi thành estradiol hoặc estrone.
Estetrol (E4)
Estetrol (E4) cũng là một loại hoocmon estrogen chỉ được tìm thấy trong cơ thể người phụ nữ khi mang thai và được sản xuất độc quyền bởi tế bào gan của thai nhi.
Đây cũng là một loại estrogen yếu, có quan hệ mật thiết với estrogen loại estriol trong thai kỳ với tác dụng hỗ trợ quá trình phát triển của thai nhi.
☛ Đọc thêm: Công dụng của estrogen đối với nữ giới
Tại sao phái nữ cần bổ sung estrogen?
Trong từng giai đoạn phát triển của người phụ nữ đều có sự xuất hiện của các loại estrogen với các nồng độ khác nhau.
Tầm quan trọng của estrogen đối với cơ thể nữ giới
Nồng độ estrogen trong cơ thể bắt đầu tăng ở độ tuổi dậy thì, đặc biệt là estradiol (E2), ở giai đoạn này nó có tác dụng:
- Kích thích cơ thể phát triển, tạo nên vẻ đẹp đặc trưng của phái nữ: khung xương nhỏ hơn nam giới, tăng dự trữ mỡ dưới da tạo nên đường cong quyến rũ, giọng nói trong và cao, lông tóc trên cơ thể mềm hơn nam giới.
- Kích thích hệ cơ quan sinh dục phát triển đến mức độ trưởng thành có thể thực hiện chức năng sinh sản: phát triển đầy đủ cấu trúc nang trứng, buồng trứng, âm đạo, tử cung, ống dẫn trứng. Tác động đến hoạt động co bóp của ống dẫn trứng, làm dày lớp dịch âm đạo, tử cung, tăng độ axit dịch ngăn ngừa nhiễm khuẩn.
Đối với làn da của phái đẹp, estrogen có tác dụng cải thiện độ dày, duy trì lượng collagen giúp da duy trì sự đàn hồi, ngăn ngừa lão hóa. Bên cạnh đó, estrogen tác dụng tăng tuần hoàn tới da giúp làn da mềm mại tràn sức sống, hạn chế tiết nhờn tại các tuyến bã giúp giảm mụn trứng cá.
Đối với sinh lý phái nữ, Estrogen giúp tăng ham muốn tình dục ở phái nữ, giúp giảm đau rát khi quan hệ do tăng tiết chất nhờn âm đạo.
Estrogen cũng ảnh hưởng đến não bộ và cảm xúc của phái nữ, giúp ngăn ngừa các bệnh tim mạch, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, hạn chế mất khoáng xương ngăn ngừa loãng xương.
Nữ giới có bị thiếu hụt estrogen không?
Chị em có biết, ở mọi lứa tuổi mình đều có nguy cơ thiếu hụt estrogen gây ra bởi nhiều nguyên nhân chủ yếu liên quan đến tình trạng buồng trứng bị tổn thương. Đặc biệt, tuổi tác là một nguy cơ phổ biến gây thiếu hụt estrogen nhất là khi người phụ nữ bước sang tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh.
Ngoài ra có một số nguyên nhân gây thiếu hụt estrogen chị em nên chú ý:
- Các bệnh lý bẩm sinh như turner.
- Chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng không hợp lý: tập thể dục cường độ cao, thói quen thức khuya, căng thẳng kéo dài, tình trạng suy dinh dưỡng có thể ức chế tổng hợp estrogen.
- Đã hoặc đang tiếp nhận phương pháp hóa trị có thể gây suy giảm chức năng buồng trứng.
- Tuyến yên hoạt động kém, giảm hàm lượng FSH, LH.
☛ Xem thêm: Các dấu hiệu nhận biết thiếu hụt estrogen
Khi nào phụ nữ cần bổ sung estrogen?
Chị em phụ nữ khi có biểu hiện của thiếu hụt estrogen như: kinh nguyệt không đều, người mệt mỏi, mất ngủ, da khô, dễ nổi nóng hay giảm ham muốn tình dục, thì dù ở lứa tuổi nào đều cần thiết bổ sung estrogen.
Đặc biệt khi chị em bước qua tuổi 30 do chức năng của buồng trứng bắt đầu suy giảm gây giảm sản sinh estrogen, tuy lượng thiếu hụt này không nhiều và chưa có biểu hiện hoặc biểu hiện không rõ ràng nhưng có thể nói đây là thời điểm vàng để bổ sung nội tiết tố estrogen nếu chị em muốn mình mãi mãi trẻ đẹp, khỏe mạnh và đầy hấp dẫn.
Nữ giới bổ sung estrogen như nào mới hiệu quả?
Bổ sung estrogen rất cần thiết nếu chị em muốn kéo dài tuổi thanh xuân, tuy nhiên để bổ sung estrogen hiệu quả và an toàn bạn cần lựa chọn phương pháp bổ sung phù hợp với tình trạng cụ thể của bản thân.
Khi thiếu hụt estrogen ảnh hưởng ở mức độ nhẹ
Nếu chưa đến độ tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh và các ảnh hưởng của thiếu hụt đến cơ thể bạn mới ở mức độ nhẹ như: rối loạn kinh nguyệt, nổi mụn, dễ nổi nóng có lẽ nguyên nhân gây thiếu hụt estrogen của bạn chỉ do chế độ ăn uống và sinh hoạt chưa hợp lý.
Để bổ sung estrogen, chị em nên sử dụng các loại thực phẩm chứa nhiều estrogen như Sâm tố nữ, các loại bông cải xanh, cà rốt và các loại quả mọng (việt quất, dâu tây, quả mâm xôi…), nên sử dụng kết hợp các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin E, C, omega 3, 6, 9.
Bên cạnh đó hãy thay đổi chế độ sinh hoạt hợp lý hơn. Bạn nên ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày, đặc biệt nên đi ngủ từ 10 giờ để cơ thể có thời gian cân bằng nội tiết tố. Tránh căng thẳng stress kéo dài, nên tập luyện các bài tập yoga, đạp xe, đi bộ,… tránh lạm dụng việc tập luyện thể dục quá mức.
Khi thiếu hụt estrogen ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe và cuộc sống của bạn
Trong một số trường hợp, nồng độ estrogen suy giảm nghiêm trọng hoặc phụ nữ ở độ tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh thì việc bổ sung estrogen bằng các thực phẩm không còn hiệu quả. Lúc này, việc bổ sung estrogen cần thận trọng hơn, bạn nên đến gặp bác sĩ để được khám làm xét nghiệm đo nồng độ estrogen để đánh giá mức độ thiếu hụt của bạn.
Liệu pháp thay thế hormone (HRT) bổ sung estrogen là phương pháp thường được chỉ định trong trường hợp này. Đây là một loại estrogen tổng hợp liều dùng thực tế sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và mục đích điều trị. Tuy nhiên theo nhiều nghiên cứu cho thấy, phụ nữ sử dụng HRT thường tăng nguy cơ mắc ung thư vú.
Do các hạn chế đó, hiện nay phương pháp bổ sung estrogen bằng thực phẩm chức năng được bào chế từ các loại thảo dược chứa nhiều estrogen đang được các chuyên gia khuyên dùng do hiệu quả bổ sung estrogen nhanh và an toàn của nó.
Sâm tố nữ chính là thảo dược chứa nhiều estrogen đang được chú ý nhất. Sâm tố nữ một lần nữa được chứng minh chứa ít nhất 17 hoạt chất có tác dụng tương tự estrogen, đặc biệt là Deoxymiroestrol có hoạt tính mạnh gấp 10.000 lần isoflavone có trong mầm đậu nành. Đây chính là nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc trường Đại học khoa học Động thực Vật, Anh Quốc, nghiên cứu này được đăng trên Tạp chí Sinh hóa Steroid và Sinh học phân tử 94 vào năm 2005 (nhóm tác giả gồm A. Matsumara, A. Ghosh, G.S. Pope).
Kết luận:
Các loại estrogen rất quan trọng trong các giai đoạn phát triển của phái nữ, do đó chị em cần hiểu rõ nhằm có kế hoạch bổ sung estrogen một cách hiệu quả và an toàn nhất để lưu giữ nét xuân của mình.
Tài liệu tham khảo:
- https://tusach.thuvienkhoahoc.com/wiki/C%C3%A1c_estrogen
- https://slides.com/noinguyen/cac-loai-estrogen
- https://hormonesbalance.com/articles/what-is-estrogen-dominance-as-a-hormonal-imbalance-in-women
Thông tin hữu ích:
