Tuổi dậy thì là giai đoạn quan trọng đánh dấu nhiều thay đổi về thể chất và tâm sinh lý. Một trong những yếu tố quan trọng giúp quá trình này diễn ra suôn sẻ là hormone estrogen – chìa khóa để phát triển các đặc điểm nữ tính và duy trì sức khỏe sinh sản. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về cách bổ sung estrogen đúng cách và an toàn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá những phương pháp bổ sung estrogen hiệu quả nhất, giúp tuổi dậy thì trở nên hoàn thiện và khỏe mạnh hơn mà không gây hại đến cơ thể.
Mục lục
Estrogen với tuổi dậy thì
Ở giai đoạn dậy thì nồng độ estrogen trong cơ thể bạn gái có sự thay đổi rõ ràng để đáp ứng nhu cầu phát triển và hoàn thiện chức năng cơ thể.
Sự thay đổi nồng độ Estrogen ở tuổi dậy thì
Estrogen là một hormone sinh dục đặc trưng của phái nữ. Trong cơ thể nữ giới estrogen tồn tại ở ba loại, mỗi loại estrogen được sản sinh tại một cơ quan bộ phận khác nhau:
- Estrone (E1) được sản sinh tại tuyến thượng thận và tổ chức mỡ.
- Estradiol (E2) được sản sinh tại buồng trứng.
- Estriol (E3) được sản sinh tại nhau thai trong thai kỳ.
Ngay từ khi mới sinh, trong cơ thể bé gái đã có một lượng nhỏ estrogen từ mẹ truyền cho trong quá trình mang thai. Theo quá trình trưởng thành, tuyến thượng thận và tổ chức mỡ của cơ thể vẫn sản sinh ra một lượng nhỏ estrogen duy trì sự phát triển của một số cơ quan bộ phận. Tuy nhiên, ở giai đoạn này tác dụng của estrogen vẫn chưa được thể hiện một cách rõ ràng.
Độ tuổi 8-13 chính là thời điểm bắt đầu dậy thì ở bé gái, thời điểm này, tuyến yên sẽ sản sinh vào máu 2 hormone LH và FSH, đây là hai hormone hướng sinh dục có trách nhiện kích thích buồng trứng phát triển và tăng cường sản sinh estrogen.
Bắt đầu thời điểm này, do nồng độ estrogen trong cơ thể tăng, bạn gái sẽ bắt đầu xuất hiện những biểu hiện của tuổi dậy thì và khoảng 2 năm sau khi tuổi dậy thì bắt đầu lượng estrogen trong cơ thể đủ lớn kỳ nguyệt san đầu tiên sẽ xuất hiện.
Tác dụng của estrogen đối với tuổi dậy thì
Ở giai đoạn dậy thì estrogen có vai trò vô cùng quan trọng đặc biệt trong quá trình hình thành và phát triển các đặc điểm thứ cấp của nữ giới, cụ thể là:
- Estrogen giúp cơ thể bạn gái phát triển tạo ra những nét đẹp đặc trưng của phái nữ: khung xương nhỏ nhắn, cơ thể với đường cong quyến rũ, làn da mềm mại và giọng nói trong trẻo. Bạn gái sẽ có những dấu hiệu đặc trưng khi dậy thì như: nổi mụn trứng cá, mọc lông lách, lông mu, ngực phát triển, giọng nói thay đổi.
- Estrogen kích thích phát triển cấu trúc, hoàn thiện chức năng hệ cơ quan sinh sản của bạn gái đến độ trưởng thành từ đó bạn gái có khả năng mang thai và sinh con sau này. Dấu hiệu đặc trưng nhất của quá trình này là kỳ nguyệt san xuất hiện khi bạn gái dậy thì.
☛ Xem đầy đủ: Công dụng estrogen đối với phái nữ
Tuổi dậy thì có bị thiếu hụt estrogen không?
Thiếu hụt estrogen hoàn toàn có thể xảy ra ở tuổi dậy thì do nhiều nguyên nhân gây ra, điều này gây ảnh hưởng rất nhiều tới quá trình phát triển của cơ thể bạn gái.
Nguyên nhân gây thiếu hụt estrogen tuổi dậy thì
Quá trình sản sinh estrogen của cơ thể luôn dễ dàng bị ảnh hưởng bới những tác động từ môi trường hay các vấn đề về sức khỏe, tâm lý. Do đó có nhiều nguyên nhân có thể gây thiếu hụt estrogen tuổi dậy thì, cụ thể như:
- Điều kiện sức khỏe bẩm sinh.
- Bạn nữ bị suy dinh dưỡng dẫn tới không có nguyên liệu để tổng hợp estrogen.
- Đã hoặc đang tiếp nhận phương pháp điều trị hóa chất có thể gây suy giảm chức năng buồng trứng.
- Tuyến yên hoạt động kém, giảm hàm lượng FSH, LH. Đây là hai hormone có tác dụng kích thích cơ thể tăng sản sinh estrogen.
- Có tiền sử gia đình về các vấn đề nội tiết tố.
- Tâm lý của tuổi mới lớn dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố học tập, gia đình và xã hội làm trẻ bị rối loạn sản sinh nội tiết tố nữ Estrogen.
- Các thói quen sinh hoạt hàng ngày của bạn gái phần nào bị xáo trộn khi đến tuổi dậy thì. Đây cũng là một nguyên nhân gây rối loạn hoạt động sản sinh estrogen của cơ thể.
☛ Tham khảo đầy đủ: Nguyên nhân gây thiếu hụt estrogen
Biểu hiện thiếu hụt estrogen tuổi dậy thì
Khi cơ thể bạn gái bị thiếu hụt estrogen ở tuổi dậy thì, tùy từng tình trạng thiếu hụt có thể gây ra các dấu hiệu khác nhau như:
- Bạn gái đã đến tuổi dậy thì nhưng chưa xuất hiện kinh nguyệt hay còn gọi là dậy thì muộn. Nguyên nhân gây nên tình trạng này là do buồng trứng không thể sản sinh đủ lượng estrogen cần thiết cho sự phát triển của hệ cơ quan sinh sản.
- Rối loạn kinh nguyệt: đây là tình trạng bạn gái đã xuất hiện kinh nguyệt tuy nhiên chu kỳ kinh nguyệt thường không đều, hay lượng kinh nguyệt quá ít hoặc quá nhiều. Tình trạng này là một rối loạn lành tính ở tuổi dậy thì do cơ thể bị thiếu hụt estrogen hay nồng độ trong cơ thể estrogen bị rối loạn.
- Một số đặc điểm thứ cấp trên cơ thể bạn nữ phát triển chậm như: vòng một bé, làn da kém mềm mại, không có các đường cong cơ thể đặc trưng hay giọng nói không được trong trẻo,…
Cách bổ sung estrogen cho tuổi dậy bằng các loại thực phẩm tự nhiên
Kết hợp bổ sung các loại thực phẩm chứa estrogen vào chế độ ăn hàng ngày cho bạn nữ tuổi dậy thì là một phương pháp an toàn và hiệu quả để bổ sung estrogen cho tuổi dậy thì.
Estrogen không chỉ được sản sinh trong cơ thể mà ngoài tự nhiên cũng có rất nhiều loại động thực vật chứa estrogen hoặc các chất giúp kích thích quá trình sản sinh estrogen trong cơ thể cho các bạn lựa chọn.
Cá hồi
Cá hồi luôn được biết đến là loại thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của cơ thể. Đặc biệt, trong cá hồi chứa một lượng vitamin D dồi dào, đây chính là hoạt chất tự nhiên có tác dụng kích thích buồng trứng tăng cường sản sinh estrogen cho cơ thể.
Hạt vừng
Hạt vừng đã được chứng minh là loại thực phẩm có khả năng bổ sung estrogen thực vật rất an toàn cho cơ thể mà bạn không thể bỏ qua, được biết trong 100g hạt vừng có chứa khoảng 800,8 mcg estrogen thực vật dạng lignans.
Theo một nghiên cứu trên chuột bạch bị thiếu hụt estrogen của Viện Y Tế Quốc gia Mỹ (2014) cho thấy, chỉ sau 2 tháng bổ sung chế độ ăn có dầu vừng tình trạng sức khỏe xương đã được cải thiện do nồng độ estrogen trong cơ thể tăng lên đáng kể.
Rau cải xoăn, bông cải xanh
Các loại rau xanh là một phần không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày, có nhiều loại rau có chứa nguồn phytoestrogen dồi dào mà bạn không thể bỏ qua như:
- Bông cải xanh là là loại thực vật có chứa DIM – hoạt chất có khả năng tác kích thích cơ thể tăng cường sản sinh estrogen nội sinh. Ngoài ra trong bông cải xanh còn chứa nhiều loại vitamin khác như vitamin C, A, K rất cần thiết cho cơ thể trong độ tuổi dậy thì.
- Cải xoăn cũng là một loại rau họ cải rất giàu hoạt chất DIM, không những thế trong 100g cải xoăn có chứa khoảng 133,8 mcg phytoestrogen thực vật có cấu trúc giống với estrogen của cơ thể giúp bổ sung estrogen cho tuổi dậy thì một cách an toàn.
- Ngoài ra còn một số loại rau củ quả chứa estrogen cho bạn lựa chọn như: khoai lang, khoai tây, củ dền, bí đao, bí đỏ, cà rốt.
Các loại trái cây, quả mọng
Estrogen cũng có nhiều trong các loại trái cây đặc biệt là nhóm quả mọng, đây chắc chắn là những loại trái cây yêu thích của nhiều bạn gái, bao gồm:
- Đào: chứa khoảng 64.5 mcg phytoestrogen/100g
- Mận: chứa khoảng 183,5 mcg phytoestrogen/100g
- Mâm sôi: chứa khoảng 47.6 mcg phytoestrogen/100g
- Dưa hấu: chứa khoảng 51,6 mcg phytoestrogen/100g
Chế độ sinh hoạt và luyện tập cần thiết
Để đảm bảo quá trình sản sinh estrogen của cơ thể diễn ra ổn định thì chế độ sinh hoạt và luyện tập rất quan trọng. Đặc biệt nhiều nghiên cứu đã cho thấy, phần lớn các bạn gái có biểu hiện thiếu hụt estrogen tuổi dậy thì là do chế độ dinh dưỡng chưa đầy đủ và chế độ sinh hoạt chưa hợp lý.
+ Tuổi dậy thì cần rất nhiều chất dinh dưỡng và năng lượng cho cơ thể phát triển vậy nên khẩu phần ăn hàng ngày nên đầy đủ các chất dinh dưỡng như: Protein từ thịt cá trứng sữa, chất béo, gluxit từ các loại lúa mì, đặc biệt nên chú ý bổ sung các loại vitamin và chất khoáng cho cơ thể.
+ Bạn gái nên ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày đặc biệt nên đi ngủ từ 22h30 phút, đây là thời điểm thích hợp nhất để cơ thể cân bằng nội tiết tố.
+ Các trang phục thoải mái nên được ưu tiên lựa chọn, bạn giá nên có kế hoạch học tập và vui chơi hiệu quả để hạn chế căng thẳng, áp lực học tập kéo dài.
+ Không sử dụng các chất kích thích hay các loại đồ uống có hại cho sức khỏe như bia, rượu, thuốc lá.
+ Bạn cũng nên thường xuyên luyện tập thể dục thể thao đặc biệt là các bộ môn như Yoga, đạp xe, đi bộ,… Tránh lạm dụng việc luyện tập thể dục cường độ cao, luyện tập quá sức.
Thuốc bổ sung Estrogen cho tuổi dậy thì
Với những trường hợp bạn gái đến tuổi dậy thì mà chưa xuất hiện kinh nguyệt (dậy thì muộn) nên đến gặp bác sĩ để biết rõ hơn về tình trạng mình đang gặp và có phương án điều trị phù hợp.
Trong trường hợp này, sử dụng các loại thực phẩm chứa estrogen để bổ sung estrogen cho tuổi dậy thì thường không đem lại hiệu quả cao, bác sĩ có thể chỉ định bạn sử dụng một số loại thuốc bổ sung estrogen hiệu quả nhanh hơn như:
- Liệu pháp thay thế hoocmon (HRT): sử dụng các loại estrogen tổng hợp để bổ sung estrogen cho cơ thể, liều sử dụng sẽ phụ thuộc vào từng trường hợp và mức độ đáp ứng của người sử dụng. HRT thường được chỉ định trong một thời gian ngắn với liều thấp vì làm tăng nguy cơ ung thư vú ở nữ giới.
- Một số thuốc bổ sung estrogen khác: dạng viên uống: ogen, Premarin, Estrace; dạng đặt: Estrace vaginal, Estring, Vagifem; dạng gel: Divigel, Elestin Pump, Estrasorb.
Lưu ý khi bổ sung estrogen cho tuổi dậy thì
Đối với tuổi dậy thì, việc bổ sung estrogen thông qua một chế độ ăn khoa học đầy đủ chất dinh dưỡng và có kết hợp những loại thực phẩm chứa estrogen vào bữa ăn vẫn là phương pháp được ưu tiên hàng đầu. Mọi bạn gái độ tuổi 12-16 đều nên được quan tâm bổ sung estrogen qua chế độ ăn.
Khi bạn gái có biểu hiện dậy thì muộn hay các biểu hiện khác của thiếu hụt estrogen tuổi dậy thì, bố mẹ không nên tự ý cho con sử dụng các loại thuốc bổ sung estrogen. Bố mẹ nên đưa con tới gặp bác sĩ để được khám, làm các xét nghiệm nội tiết tố. Từ đó, bác sĩ có thể biết rõ tình trạng bạn gái đang gặp phải để có thể lên kế hoạch điều trị an toàn và hiệu quả nhất.
Nên ưu tiên sử dụng các sản phẩm bổ sung estrogen có nguồn gốc thiên nhiên sẽ an toàn với sức khỏe và sự phát triển của bạn gái hơn mà vẫn đảm bảo bổ sung estrogen nhanh, hiệu quả.
Lời kết:
Dậy thì là giai đoạn đặc biệt quan trọng với các bạn nữ, do đó bố mẹ hay chính bản thân bạn nữ nên quan tâm hơn tới thay đổi của bản thân trong giai đoạn này để phát hiện sớm các bất thường và có kế hoạch bổ sung estrogen an toàn và hiệu quả.
