Bốc hỏa là tình trạng thường gặp ở phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Điều này khiến chị em cảm thấy khó chịu và ảnh hưởng đến tâm lý cũng như chất lượng cuộc sống. Vậy khi bị bốc hỏa phải làm sao để khắc phục? Câu trả lời sẽ có ngay dưới đây.
Mục lục
Bốc hỏa – nỗi khổ không của riêng ai
Bốc hỏa là cảm giác nóng bừng đột ngột, thường bắt đầu từ vùng ngực, cổ, rồi lan lên mặt, kèm theo đỏ bừng da và vã mồ hôi. Mỗi cơn bốc hỏa có thể kéo dài từ vài giây đến vài phút, xảy ra nhiều lần trong ngày và thường đi kèm tim đập nhanh, khó chịu, mất ngủ.
Hiện tượng này phổ biến nhất ở phụ nữ tiền mãn kinh – mãn kinh do nồng độ estrogen suy giảm, nhưng cũng có thể xuất hiện ở người trẻ do yếu tố bệnh lý hoặc lối sống.
Nguyên nhân thường gặp gồm:
- Suy giảm estrogen: Giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh hoặc sau phẫu thuật cắt buồng trứng.
- Rối loạn nội tiết: Cường giáp, rối loạn tuyến yên.
- Tác dụng phụ thuốc: Hóa trị, xạ trị, thuốc chống trầm cảm, thuốc chống estrogen.
- Căng thẳng, lo âu: Kích hoạt hệ thần kinh giao cảm, gây tăng nhiệt đột ngột.
- Chế độ sinh hoạt: Ăn nhiều đồ cay nóng, uống rượu bia, cafein, ngủ không đủ giấc.
Bị bốc hỏa phải làm sao?
1. Làm mát cơ thể
Làm mát cơ thể là cách giúp giảm nhanh cảm giác khó chịu do cơn bốc hỏa gây ra.
Một số biện pháp hiệu quả gồm:
- Sử dụng quạt hoặc tắm nước mát để hạ nhiệt tức thì.
- Mặc quần áo thoáng mát làm từ vải cotton, giúp mồ hôi thoát nhanh và cơ thể dễ chịu hơn.
- Uống một cốc nước mát (nước lọc, nước chanh loãng hoặc nước bạc hà) để điều hòa thân nhiệt từ bên trong.
- Duy trì không gian sống mát mẻ, thông thoáng, hạn chế nhiệt độ phòng quá cao, đặc biệt vào ban đêm.
Việc chủ động làm mát cơ thể cũng có thể góp phần ngăn tình trạng bốc hỏa diễn ra quá thường xuyên.
2. Chế độ ăn uống khoa học
Một chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn góp phần tích cực trong việc ổn định nội tiết tố nữ, từ đó giảm tần suất và mức độ của các cơn bốc hỏa.
Một số nguyên tắc cần áp dụng:
- Tăng cường thực phẩm giàu phytoestrogen – hợp chất có tác dụng tương tự hormone estrogen – như đậu nành, chế phẩm từ đậu tương, hạt hướng dương, hạt mè, hạt lanh…
- Bổ sung vitamin và khoáng chất từ rau xanh, trái cây tươi… giúp cơ thể nhận đủ dưỡng chất và hỗ trợ cân bằng hormone.
- Uống đủ 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày để điều hòa thân nhiệt và hỗ trợ đào thải độc tố.
- Hạn chế thực phẩm và đồ uống kích thích như cà phê, rượu bia, đồ ăn cay nóng… nhằm giảm phản ứng nhạy cảm của cơ thể, từ đó hạn chế các cơn bốc hỏa.
☛ Tìm hiểu thêm: Người bị bốc hỏa nên ăn gì, uống gì, kiêng gì?
3. Quản lý căng thẳng, stress
Căng thẳng và stress có thể kích thích cơ thể sản sinh nhiều hormone adrenaline, gây cảm giác nóng bừng, ngột ngạt và làm các cơn bốc hỏa xuất hiện thường xuyên hơn.
Nếu kéo dài, tình trạng này không chỉ khiến chị em dễ bực bội, khó chịu mà còn dẫn đến lo âu, mất tập trung, ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và chất lượng cuộc sống.
Để kiểm soát stress và hạn chế bốc hỏa, chị em nên:
- Dành thời gian thư giãn cho bản thân, tránh để công việc hoặc áp lực cuộc sống chiếm toàn bộ thời gian.
- Thực hành các bộ môn giúp làm dịu tinh thần như yoga, thiền, các bài tập thở sâu – thở chậm.
- Giao lưu, trò chuyện cùng bạn bè hoặc người thân để chia sẻ và giải tỏa cảm xúc tiêu cực.
- Việc duy trì tâm lý thoải mái không chỉ giúp cải thiện tình trạng bốc hỏa mà còn góp phần ổn định nội tiết tố nữ.
4. Kiểm soát cân nặng
Phụ nữ thừa cân hoặc béo phì thường dễ gặp các cơn bốc hỏa với tần suất và mức độ nghiêm trọng hơn. Việc duy trì cân nặng hợp lý không chỉ giúp chị em tự tin hơn, khỏe mạnh hơn mà còn góp phần giảm bốc hỏa, ổn định nội tiết.
Để kiểm soát cân nặng hiệu quả, chị em nên:
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, đủ dinh dưỡng và hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, đường tinh luyện.
- Kết hợp tập luyện đều đặn với các bộ môn vừa sức như đi bộ nhanh, yoga, bơi lội hoặc đạp xe.
- Tránh giảm cân cấp tốc hoặc dùng các sản phẩm không rõ nguồn gốc, dễ gây hại cho sức khỏe.
- Không nhịn ăn hoàn toàn vì có thể dẫn đến thiếu chất và suy nhược cơ thể.
5. Tập thể dục đều đặn
Duy trì thói quen tập thể dục mỗi ngày giúp cơ thể khỏe mạnh, tăng cường trao đổi chất, cải thiện tinh thần và hỗ trợ cân bằng nội tiết tố – yếu tố quan trọng để giảm tình trạng bốc hỏa.
Chị em có thể lựa chọn các bài tập nhẹ nhàng, vừa sức như yoga, thiền định, đi bộ hoặc các bài tập giãn cơ. Khi cơn bốc hỏa xuất hiện, hãy áp dụng nguyên tắc “lấy tĩnh chế động” với các bài tập như: ngồi thiền, hít thở sâu hoặc thực hiện vài động tác yoga đơn giản… để điều hòa nhiệt độ cơ thể, giảm cảm giác nóng bừng, khó chịu và mệt mỏi.
6. Sử dụng trà thảo dược
Một số loại trà thảo dược có thể giúp giảm tần suất và mức độ bốc hỏa, giúp chị em cảm thấy dễ chịu hơn. Ví dụ như:
- Trà bồ công anh: Chứa phytoestrogen có tác dụng tương tự estrogen, giúp giảm bốc hỏa và bổ sung vitamin A, B, kẽm, sắt, kali.
- Trà xanh: Giàu chất chống oxy hóa, hỗ trợ xương chắc khỏe, giảm nguy cơ loãng xương, kiểm soát cân nặng và giảm đổ mồ hôi.
- Trà cam thảo: Giúp cân bằng nồng độ estrogen, cải thiện bốc hỏa do suy giảm nội tiết tố.
- Trà xô thơm: Chứa chất chống viêm, giảm bốc hỏa, đổ mồ hôi ban đêm, đồng thời an thần và giảm căng thẳng.
7. Sử dụng thuốc
Một số loại thuốc có thể được bác sĩ kê đơn để giảm bốc hỏa do rối loạn nội tiết tố:
- Thuốc nội tiết (estrogen, progesterone): Giúp giảm triệu chứng vận mạch, cải thiện cơn bốc hỏa.
- Thuốc chống trầm cảm liều thấp (venlafaxin, citalopram, escitalopram): Giảm bốc hỏa nhưng có thể gây buồn nôn, rối loạn giấc ngủ, khô miệng, tăng cân.
- Thuốc chống động kinh (gabapentin, pregabalin): Hiệu quả giảm bốc hỏa, song có thể gây chóng mặt, buồn nôn, mệt mỏi, phù tay chân.
- Oxybutynin: Hỗ trợ giảm bốc hỏa nhưng dễ gây khô miệng, khô mắt, táo bón.
- Clonidine: Thuốc hạ huyết áp có thể giảm bốc hỏa, tuy nhiên hiệu quả kém và dễ gây buồn ngủ, táo bón, khô miệng.
8. Liệu pháp hormone thay thế
Trong một số trường hợp bốc hỏa nặng do thiếu hụt nội tiết tố, bác sĩ có thể chỉ định liệu pháp hormone thay thế (HRT) để bổ sung estrogen và progesterone.
- Cơ chế: Giúp ổn định nồng độ hormone, giảm nhanh triệu chứng bốc hỏa. Progesterone còn hỗ trợ giảm nguy cơ ung thư nội mạc tử cung ở phụ nữ còn tử cung. Nếu đã cắt bỏ tử cung, có thể chỉ cần dùng estrogen.
- Đối tượng áp dụng: Phù hợp với phụ nữ tiền mãn kinh mức độ vừa đến nặng.
- Lưu ý rủi ro: Người có tiền sử ung thư vú, bệnh tim mạch, huyết khối tĩnh mạch… có thể gặp nguy hiểm, do đó bác sĩ sẽ cân nhắc hoặc chọn phương pháp khác.
Ngoài giảm bốc hỏa, HRT còn cải thiện khô âm đạo, hỗ trợ phòng ngừa loãng xương, giúp chị em duy trì đời sống sinh hoạt thoải mái và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Bị bốc hỏa khi nào cần đi khám?
Bốc hỏa thường là triệu chứng bình thường của giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh, nhưng nếu tình trạng này kéo dài hoặc đi kèm các biểu hiện bất thường, chị em nên đi khám sớm để tìm nguyên nhân và điều trị kịp thời. Cụ thể:
- Cơn bốc hỏa xảy ra thường xuyên, dữ dội, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và giấc ngủ.
- Bốc hỏa kèm tim đập nhanh, khó thở, hồi hộp.
- Xuất hiện thêm triệu chứng sút cân, mệt mỏi kéo dài, chảy máu âm đạo bất thường.
- Đã áp dụng các biện pháp tại nhà nhưng không cải thiện.
- Có bệnh lý nền như tim mạch, huyết áp cao, rối loạn tuyến giáp, ung thư,…
- Việc thăm khám sớm giúp xác định chính xác nguyên nhân, từ đó bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp điều trị phù hợp, hạn chế rủi ro và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Hy vọng qua bài viết trên sẽ giúp chị em trả lời được câu hỏi bị bốc hỏa phải làm sao. Từ đó có thể kiểm soát được tình trạng bốc hỏa mà 80% phụ nữ sẽ trải qua. Ngoài ra, nếu còn điều gì thắc mắc muốn được tư vấn, bạn hãy gọi vào hotline miễn cước 1800.1190 để được các chuyên gia giải đáp sớm nhất nhé.
