Sau khi sinh, nhiều phụ nữ gặp phải hiện tượng bốc hỏa – những cơn nóng bất chợt gây khó chịu và mệt mỏi. Đây là một trong những thay đổi nội tiết thường gặp, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và tinh thần. Tuy nhiên, có nhiều cách giúp cải thiện hiệu quả tình trạng này để các mẹ nhanh chóng lấy lại cân bằng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những thông tin hữu ích và phương pháp an toàn để bạn vượt qua giai đoạn bốc hỏa sau sinh một cách dễ dàng hơn.
Mục lục
Hiện tượng bốc hỏa sau sinh
Bốc hỏa sau sinh có thể coi là một hiện tượng sinh lý bình thường mà gần như tất cả các mẹ mới sinh con đều gặp phải. Thông thường, bạn có thể đã từng bị bốc hỏa từ khi còn thai nghén. Sau khi con chào đời, nồng độ hormone trong cơ thể thường không trở lại bình thường ngay lập tức nên nhiều phụ nữ lại tiếp tục bị các cơn bốc hỏa làm phiền.
Chứng bốc hỏa gây lo lắng cho hầu hết chị em mới sinh, đặc biệt là những ai sinh con lần đầu. Ngoài ra, phụ nữ sau sinh còn có nguy cơ bị căng thẳng tâm lý và mất ngủ kéo dài do triệu chứng khó chịu này có thể ghé thăm thường xuyên vào ban đêm.
Thông thường, các cơn bốc hỏa thường bắt đầu vào khoảng ba ngày sau sinh, ngay sau khi sữa mẹ về, tuy nhiên vẫn có sự khác nhau giữa các chị em. Không phải tất cả phụ nữ sau sinh đều bị bốc hỏa, những người chọn nuôi con bằng sữa công thức có thể không bị tình trạng này làm phiền.
Tại sao sau khi sinh con phụ nữ lại bị bốc hỏa?
Nguyên nhân khiến phụ nữ bốc hỏa sau sinh
☛ Đào thải chất lỏng dư thừa
Bốc hỏa và đổ mồ hôi cũng là một cơ chế để để loại bỏ chất lỏng dư thừa cho phụ nữ mới sinh con. Trong thời gian mang thai, cơ thể chị em được tăng cường tới 50% lượng máu và chất lỏng để hỗ trợ sự phát triển của em bé. Sau khi sinh, lượng chất lỏng này không còn hữu ích nữa, do đó, cơ thể đào thải nó ra ngoài qua mồ hôi và nước tiểu. Vì vậy mà cùng với việc đổ mồ hôi, bạn có thể đi tiểu thường xuyên hơn trong thời kỳ hậu sản.
☛ Cho con bú
Việc cho con bú sẽ ảnh hưởng đến nồng độ prolactin – một hormone kích thích sản xuất sữa trong cơ thể phụ nữ. Sự gia tăng lượng hormone này làm tăng nhiệt độ cơ thể, gây ức chế quá trình rụng trứng và kỳ kinh. Kết quả là, bạn sẽ gặp tình trạng bốc hỏa kèm theo các triệu chứng khô âm đạo, rối loạn kinh nguyệt tương tự như phụ nữ tiền mãn kinh.
Hẳn có một số chị em đang thắc mắc “Nhưng tôi đang cho con ăn sữa ngoài chứ không phải bú mẹ – vậy tại sao tôi vẫn bị bốc hỏa?”. Lý do là, cơ thể bạn vẫn sản xuất prolactin và tạo sữa, ngay cả khi bạn không cho con bú, vì vậy nhiệt độ cơ thể vẫn tăng lên.
Tuy nhiên, vì prolactin đòi hỏi “hoạt động hai chiều là sản xuất sữa và trẻ bú”, nên nồng độ hormone này sẽ giảm dần khi bạn không còn cho con bú nữa, nhưng trước những ngày hết sữa hoàn toàn, tình trạng bốc hỏa vẫn có thể quấy rầy bạn.
☛ Thay đổi hormone
Tình trạng bốc hỏa sau sinh này là kết quả của những thay đổi nội tiết tố xảy ra trong cơ thể người mẹ. Trong thời kỳ mang thai, lượng estrogen và progesterone tăng cao nhưng đến sau khi sinh con, nồng độ những hormone này giảm xuống. Điều này khiến cho trung tâm điều nhiệt vùng dưới đồi trở nên nhạy cảm hơn và dễ dàng kích hoạt các cơn bốc hỏa khi có bất kỳ thay đổi nhỏ nào về nhiệt độ.
Sự sụt giảm estrogen sau khi sinh còn khiến chị em gặp nhiều triệu chứng tương tự như trong thời kỳ mãn kinh, bao gồm: tâm trạng thất thường, khô âm đạo, cùng với bốc hỏa và đổ mồ hôi ban đêm.
Yếu tố làm trầm trọng thêm tình trạng bốc hỏa
☛ Béo phì
Nhiều chị em sau sinh gặp khó khăn trong việc kiểm soát cân nặng. Béo phì đồng nghĩa với việc cơ thể tích tụ nhiều mô mỡ hơn, những mô mỡ này sẽ ngăn cản cơ thể giải phóng nhiệt, khiến cho các cơn bốc hỏa diễn ra thường xuyên hơn.
☛ Hút thuốc lá
Hút thuốc lá có thể gây giảm mức estrogen trong cơ thể nữ giới. Do đó, ở những phụ nữ hút thuốc, tình trạng bốc hỏa sẽ diễn ra thường xuyên và trầm trọng hơn, chưa kể đến họ còn có thể phải đối mặt với nhiều bệnh lý nguy hiểm khác do thuốc lá gây ra như: ung thư phổi, đau tim, tai biến mạch máu não.
☛ Uống rượu bia
Tương tự thuốc lá, rượu bia cũng là những tác nhân làm giảm hormone estrogen, và có thể dẫn đến bốc hỏa thường xuyên ở phụ nữ. Ngoài ra, nếu mẹ đang cho con bú mà sử dụng những chất kích thích này thì sức khỏe của trẻ cũng sẽ bị ảnh hưởng, chẳng hạn như chậm tăng trưởng, không tăng cân, bị ngủ “sâu”, … do các chất trên bài tiết một lượng qua sữa mẹ.
☛ Căng thẳng tâm lý
Phụ nữ sau sinh thường rất nhạy cảm về mặt cảm xúc, họ dễ rơi vào những trạng thái tiêu cực như căng thẳng, lo lắng, tủi thân. Khi đó, cơ thể phụ nữ sẽ tiết ra các hormone epinephrine và norepinephrine làm tăng lưu lượng máu, tạo ra cảm giác nóng khắp người, dẫn đến, cơn bốc hỏa sẽ bị kích hoạt.
Nếu sau khi sinh con mà gặp phải hiện tượng bốc hỏa, tốt nhất là bạn nên nói chuyện với bác sĩ về tình trạng của mình. Điều quan trọng là phải loại trừ các nguyên nhân khác cũng có thể gây ra các cơn bốc hỏa bao gồm: ung thư, cường giáp và một số loại thuốc kê đơn.
Bốc hỏa sau sinh kéo dài bao lâu?
Tình trạng bốc hỏa sau sinh diễn ra rất khác nhau giữa các chị em, nhưng nhiều khả năng là bạn sẽ gặp phải chúng trong những tuần đầu ngay sau khi sinh. Theo một nghiên cứu năm 2013, chứng bốc hỏa sau sinh thường diễn ra trầm trọng nhất vào 2 tuần sau sinh, sau đó, chúng sẽ giảm dần khi cơ thể có sự cải thiện về nồng độ các hormone nữ.
Trung bình, vào thời kỳ hậu sản, phụ nữ thường phải chịu đựng tình trạng bốc hỏa trong khoảng 6 tuần. Đồng thời, trong thời gian này, bạn có thể cũng phải tiếp tục trải qua những thay đổi bất thường khác như khô âm đạo, kinh nguyệt không đều, táo bón, mệt mỏi.
Mặt khác, bạn tiếp tục cho con bú càng lâu thì thời gian bốc hỏa, đổ mồ hôi càng kéo dài. Khi bắt đầu cho bé cai sữa cũng là lúc hormone của bạn bắt đầu hoạt động bình thường trở lại, tình trạng bốc hỏa, đổ mồ hôi ban đêm và các triệu chứng khác sẽ bắt đầu biến mất.
Tham khảo: Các loại thực phẩm giàu estrogen cho phụ nữ sau sinh
Cách để khắc phục hiệu quả chứng bốc hỏa sau sinh
Tuy chị em gần như không thể tránh khỏi hoàn toàn chứng bốc hỏa sau sinh, nhưng có một số biện pháp mà bạn có thể thực hiện để kiểm soát tốt tình trạng này và giúp bản thân thoải mái hơn khi phải chung sống với nó.
Biện pháp thay đổi hành vi
Dưới đây, chúng tôi gợi ý 9 biện pháp khắc phục tại nhà có thể giúp kiểm soát hiệu quả các triệu chứng bốc hỏa và đổ mồ hôi sau sinh:
☛ Giữ mát cơ thể
Việc giữ cho nhiệt độ trong phòng luôn mát mẻ sẽ giúp chị em tránh được sự ghé thăm thường xuyên của những cơn bốc hỏa. Bạn có thể duy trì bầu không khí mát mẻ bằng nhiều cách đơn giản như mở cửa sổ, bật quạt hay dùng máy điều hòa không khí.
☛ Lựa chọn trang phục
Chị em nên cố gắng tránh các loại vải tổng hợp, chẳng hạn như polyester và tránh mặc quần áo bó sát, vì các loại trang phục trên sẽ cản trở việc thoát nhiệt, khiến cho cơ thể nóng nực, đổ mồ hôi nhiều hơn.
☛ Uống đủ nước
Bốc hỏa và đổ mồ hôi sẽ khiến cơ thể bạn mất nước. Điều quan trọng là phải bù đắp kịp thời lượng chất lỏng hao hụt, đặc biệt là nếu bạn đang cho con bú. Vậy làm thế nào để biết mình đã uống đủ nước? Khi cơ thể bạn được cung cấp đủ chất lỏng thì nước tiểu phải có màu sáng hoặc trong. Ngược lại, nếu nước tiểu có màu sẫm thì có lẽ bạn đang uống không đủ nước.
☛ Tập luyện thể chất đều đặn
Phụ nữ sau sinh thường ăn theo một chế độ rất giàu dinh dưỡng để có sữa cho con bú, do đó, việc tập luyện để duy trì cân nặng bình thường càng trở nên quan trọng với họ. Tập thể dục thường xuyên sẽ giúp chị em tránh được nguy cơ béo phì – một yếu tố làm tăng mức độ nghiêm trọng của bốc hỏa.
Tuy nhiên cần lưu ý, sau khi sinh em bé, cơ thể mẹ vẫn chưa hồi phục hoàn toàn, do đó, việc tập luyện nên được thực hiện với thời điểm và cường độ phù hợp để tránh gây tổn hại sức khỏe về lâu về dài.
☛ Ngừng sử dụng rượu bia, thuốc lá
Rượu bia, thuốc lá là những tác nhân làm trầm trọng thêm tình trạng bốc hỏa và gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cho cả mẹ và bé. Vì thế, nếu bạn đang có những thói quen có hại này, tốt nhất là nên triệt để chấm dứt. Điều này không chỉ để kiểm soát tốt tình trạng bốc hỏa mà còn nhằm bảo vệ sức khỏe cho bản thân và con.
☛ Thư giãn
Theo một nghiên cứu năm 2014, tập thư giãn cơ thể có thể giúp chị em giảm đáng kể các cơn bốc hỏa sau sinh. Bên cạnh đó, học cách quản lí căng thẳng không chỉ mang lại kết quả tích cực với chứng bốc hỏa, mà còn giúp bạn tránh được những vấn đề sức khỏe khác, chẳng hạn như chứng trầm cảm sau sinh.
Để thư giãn cơ thể, chị em có thể thử các kỹ thuật như: chánh niệm hoặc thiền định, luyện tập hít thở sâu hay đôi khi chỉ cần dành chút thời gian cho những sở thích riêng là bạn đã có thể giải phóng bản thân khỏi những lo âu, căng thẳng thường ngày.
☛ Chú ý chế độ dinh dưỡng
Duy trì chế độ dinh dưỡng tốt là một công cụ mạnh mẽ để kiểm soát tốt chứng bốc hỏa và tăng cường khả năng phục hồi của cơ thể sau khi sinh con. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo phụ nữ sau sinh nên ăn đủ rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, protein và chất béo lành mạnh để tăng cường sức khỏe.
☛ Tham khảo thêm tại: Bốc hỏa nên ăn gì, uống gì và kiêng gì nhanh giảm?
Liệu pháp thay thế hormone
Vì chứng bốc hỏa hậu sản có liên quan trực tiếp đến lượng hormone estrogen bị suy giảm, nên liệu pháp thay thế hormone có thể là giải pháp được đề xuất cho bạn. Cùng với việc giúp kiểm soát các cơn bốc hỏa, chị em cũng có thể được hưởng lợi từ việc giảm nguy cơ loãng xương và cải thiện tình trạng khô âm đạo.
Tuy rất hiệu quả trong những trường hợp bốc hỏa vừa đến nặng nhưng liệu pháp thay thế hormone cũng có thể đem tới những rủi ro như buồn nôn, đầy hơi, tăng cân do giữ nước, thay đổi tâm trạng thất thường. Do đó, chị em cần trao đổi kỹ với bác sĩ về lợi ích và nguy cơ trước khi điều trị bằng phương pháp này.
Khi nào tình trạng bốc hỏa sau sinh cần đi khám?
Bốc hỏa sau sinh là hiện tượng phổ biến và thường không phải là dấu hiệu của các vấn đề y tế đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu chứng bốc hỏa sau sinh không cải thiện theo thời gian, hoặc nếu bạn đang gặp cả các triệu chứng bất thường khác thì hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được thăm khám kịp thời.
Hãy đi khám ngay nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào sau đây:
- Sốt trên 38 độ C.
- Âm đạo tiết dịch bất thường hoặc có mùi hôi.
- Cục máu đông lớn hoặc chảy máu đỏ tươi hơn ba ngày sau khi sinh.
- Đau hoặc rát khi đi tiểu.
- Đau, đỏ hoặc chảy dịch tại vết mổ hoặc vết khâu.
- Xuất hiện những vùng đỏ, ấm trên bầu ngực của bạn.
- Chuột rút nghiêm trọng.
- Khó thở, chóng mặt hoặc ngất xỉu.
Các triệu chứng bổ sung này có thể là dấu hiệu cảnh báo các nguyên nhân khác gây bốc hỏa, chẳng hạn như nhiễm trùng hoặc vấn đề về tuyến giáp. Do đó, nếu rơi vào trường hợp trên, bạn tuyệt đối không nên chịu đựng một mình, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ của các bác sĩ để được phát hiện và khắc phục tận gốc vấn đề.
Trên đây là những thông tin hữu ích về chứng bốc hỏa sau sinh, nếu có bất kỳ thắc mắc nào về sản phẩm cũng như cách điều trị chứng bốc hỏa sau sinh, chị em vui lòng liên hệ hotline 1800 1190 để được tư vấn chi tiết nhất.
