Tất cả chúng ta đều đã nghe nói về những cơn bốc hỏa trong thời kỳ mãn kinh, tuy nhiên, ít người biết rằng đây cũng là một tình trạng phổ biến ở phụ nữ khi mang thai. Những cơn bốc hỏa thai kỳ không chỉ gây khó chịu cho mẹ mà đôi khi có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bé. Vậy làm thế nào để có thể kiểm soát được tình trạng này? Hãy cùng chúng tôi tìm câu trả lời chi tiết nhất qua bài viết dưới đây.
Mục lục
Bốc hỏa ở phụ nữ mang thai có bình thường không?
Bốc hỏa đổ mồ hôi ở phụ nữ mang thai là hoàn toàn bình thường, cứ 3 phụ nữ thì lại có 1 người bị bốc hỏa vào một thời điểm nào đó trong thai kỳ. Tuy nhiên, tình trạng này có thể gây khó chịu đặc biệt vì chúng thường ghé thăm một cách bất ngờ, dễ khiến cho chị em cảm thấy bất an và không thoải mái.
Nhìn chung, các cơn bốc hỏa thường xảy ra trong suốt thai kỳ nhưng nhiều khả năng tình trạng này lên đến đỉnh điểm vào khoảng tuần thứ 30. Những cơn bốc hỏa cũng có thể tiếp tục sau khi bé đã chào đời. Khoảng 20% phụ nữ tiếp tục sống chung với tình trạng này trong vài tuần đầu tiên sau khi sinh.
Tuy có thể coi các cơn bốc hỏa là kết quả bình thường của quá trình chuyển đổi trong cơ thể khi mang thai nhưng chị em cũng không nên chủ quan. Bởi theo các nghiên cứu y khoa, khi tình trạng bốc hỏa diễn ra quá thường xuyên với mức độ nặng, sản phụ có thể cảm thấy cơ thể suy nhược và nó có thể ảnh hưởng nhất định đến sự phát triển của con bạn.
Đọc thêm: Các dấu hiệu nhận biết bốc hỏa ở phụ nữ
Tại sao tôi lại bị bốc hỏa khi mang thai?
Nguyên nhân chính khiến phụ nữ mang thai bốc hỏa
☛ Tăng lưu lượng máu
Một số thay đổi khác sẽ xảy ra khi cơ thể bạn chuẩn bị phát triển và nuôi dưỡng cuộc sống mới, chẳng hạn như bạn sẽ cần nhiều máu hơn để vận chuyển thức ăn và oxy nuôi dưỡng em bé. Trên thực tế, thể tích huyết tương của phụ nữ mang thai có thể tăng lên đến 50 % (hoặc hơn) vào tuần thứ 34 của thai kỳ.
Khi lưu lượng máu được tăng cường, các mạch máu trên khắp cơ thể bạn, bao gồm cả mạch máu dưới da sẽ giãn ra để máu được lưu thông. Máu chảy đến da nhiều hơn sẽ khiến bạn cảm thấy da ấm hơn, da bạn có thể trở nên đỏ bừng và đôi khi còn xuất hiện cả những vết đỏ lấm tấm.
☛ Thay đổi nội tiết tố nữ
Tương tự những cơn bốc hỏa thời kỳ mãn kinh, tình trạng bốc hỏa khi mang thai là kết quả của sự dao động nồng độ nội tiết tố nữ, cụ thể là nồng độ estrogen bị suy giảm trong cơ thể phụ nữ.
Sự thay đổi nội tiết tố xảy ra làm rối loạn vùng dưới đồi (khu vực não giúp điều chỉnh nhiệt độ cơ thể), khiến trung tâm này cảm nhận rằng bạn đang nóng ngay cả khi nhiệt độ đang rất dễ chịu. Điều này sẽ kích hoạt phản xạ đổ mồ hôi của cơ thể – phản xạ vốn dĩ được thiết kế để hạ nhiệt khi cơ thể thực sự nóng.
☛ Tăng cường trao đổi chất
Trong thời kỳ mang thai, quá trình trao đổi chất của cơ thể bạn sẽ diễn ra quá mức nhằm cung cấp cho con tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết để phát triển, điều này cũng làm nhiệt độ cơ thể của bạn tăng nhẹ.
Ngoài ra, em bé phát triển trong bụng cũng tỏa ra nhiệt lượng nhất định. Điều này có thể khiến bạn càng cảm thấy nóng hơn từ trong ra ngoài.
Nguyên nhân hiếm gặp
☛ Tác dụng phụ của thuốc
Nếu bạn nhận thấy tình trạng bốc hỏa xuất hiện sau khi bắt đầu dùng bất kỳ loại thuốc hoặc chất bổ sung nào khi đang mang thai, hãy hỏi bác sĩ rằng liệu bạn có đang gặp phải tác dụng phụ của thuốc. Một loại thuốc cần lưu ý là ondansetron (Zofran) – thường được kê đơn để giúp giảm buồn nôn khi thai nghén. Nếu bạn đang dùng Zofran và bị bốc hỏa và đổ mồ hôi liên tục, hãy thông báo ngay cho bác sĩ của bạn.
Yếu tố nguy cơ
☛ Tăng cân quá mức: phụ nữ mang thai thường cố gắng bổ sung nhiều chất dinh dưỡng nhất có thể để mong sao con phát triển tốt nhất. Tuy nhiên, bạn cũng nên chú ý kiểm soát cân nặng của mình ở mức phù hợp vì tích tụ mỡ quá mức sẽ ngăn cản cơ thể giải phóng nhiệt và khiến bạn bốc hỏa trầm trọng hơn.
☛ Caffeine, rượu bia và thuốc lá: tiêu thụ các chất kích thích kể trên gây ảnh hưởng đáng kể đến lượng hormone estrogen trong cơ thể, từ đó gián tiếp khiến cho tình trạng bốc hỏa ở phụ nữ trở nên tồi tệ hơn. Ngoài ra, khi mang thai bạn cũng nên tuyệt đối tránh sử dụng chúng để tránh gây hại cho sức khỏe của mẹ bầu lẫn thai nhi.
☛ Chế độ ăn uống không hợp lý: đừng coi việc mang thai là lý do để bạn ăn uống điên cuồng, mất kiểm soát, nhất là những thực phẩm chứa nhiều tinh bột vì dư thừa dinh dưỡng làm tăng nhiệt độ cơ thể và khiến bạn bị bốc hỏa nhiều hơn.
☛ Tâm lý tiêu cực: các trạng thái tiêu cực như căng thẳng, lo lắng, buồn bã, … cũng là những yếu tố góp phần khiến cho tình trạng bốc hỏa ghé thăm bạn thường xuyên hơn, đặc biệt là khi các mẹ bầu thường có tâm lý rất nhạy cảm. Do đó, bạn nên chú ý đến việc điều chỉnh cảm xúc của mình để kiểm soát tình trạng bốc hỏa tốt hơn.
Các triệu chứng bốc hỏa khi mang thai
Dù cảm giác khi bị bốc hỏa thai kỳ cũng rất khác nhau ở mỗi người nhưng nhìn chung, vẫn có một số triệu chứng điển hình của tình trạng này:
- Cảm giác nóng lên đột ngột: đây là triệu chứng phổ biến nhất, bạn sẽ cảm thấy bị đau đầu bốc hỏa, vùng mặt, cổ hoặc toàn bộ cơ thể của mình nóng ran. Trong hầu hết các trường hợp, cơn bốc hỏa bắt đầu ở phần trên của cơ thể trước khi lan ra các phần còn lại.
- Đổ mồ hôi: đổ mồ hôi là cơ chế bình thường của cơ thể nhằm mục đích thoát nhiệt khi bị bốc hỏa.
- Đỏ da: những phụ nữ có màu da sáng sẽ dễ nhận thấy rằng mặt và cổ của họ sẽ bị mẩn đỏ trong hầu hết các lần bị bốc hỏa, điều này sẽ xảy ra trong vài giây.
- Mất ngủ: cơn bốc hỏa đột ngột ghé thăm vào ban đêm sẽ khiến bạn bị tỉnh giấc và cảm thấy rất khó để có thể ngủ lại. Nếu tình trạng này tiếp diễn trong thời gian dài, bạn sẽ có nguy cơ phải đối mặt với chứng mất ngủ mãn tính.
Ngoài ra, chị em cũng có thể bị tăng nhịp tim trong thời gian bốc hỏa vì máu có xu hướng di chuyển nhanh hơn nhưng điều này không phải lúc nào cũng xảy ra. Rất nhiều phụ nữ nhịp tim của họ không đổi ngay cả khi cơ thể cảm thấy bốc hỏa.
Khi nào thì tình trạng bốc hỏa thai kỳ chấm dứt?
Về việc tình trạng bốc hỏa thai kỳ sẽ kéo dài bao lâu, không có câu trả lời cố định cho khoảng thời gian này. Một số mẹ bầu trải qua chúng chỉ trong một vài tuần trong khi những người khác phải liên tục đối phó với bốc hỏa trong suốt thai kỳ.
Nghiên cứu chỉ ra rằng, các cơn bốc hỏa ở phụ nữ mang thai diễn ra thường xuyên nhất trong tam cá nguyệt đầu tiên (3 tháng đầu thai kỳ), sau đó giảm xuống trong tam cá nguyệt tiếp theo và lại lên tới đỉnh điểm vào tuần thứ 30 của thai kỳ. Thông thường, tình trạng này sẽ thuyên giảm dần dần và chấm dứt trong vòng 3 tháng sau sinh, khi nội tiết tố của bạn bắt đầu tự điều chỉnh.
Cách đối phó hiệu quả với chứng bốc hỏa khi mang thai
Trước hết, chị em nên hiểu rằng bốc hỏa là một dấu hiệu phản ánh những thay đổi sinh lý bình thường của cơ thể khi mang thai và không có một giải pháp kỳ diệu nào để chấm dứt hoàn toàn tình trạng này. Tuy nhiên, có một số cách để bạn có thể kiểm soát và cảm thấy thoải mái hơn khi sống chung với bốc hỏa trong suốt thai kỳ.
Biện pháp hành vi
☛ Chọn trang phục thoải mái
Phụ nữ thường cảm thấy muốn cởi bỏ tất cả quần áo của mình trong thời gian bùng phát nhiệt nhưng điều này sẽ không thực hiện nếu họ đang ở cơ quan hoặc các nơi công cộng. Do đó, tốt nhất là chị em nên mặc quần áo cotton thoải mái và mặc nhiều lớp để có thể dễ dàng cởi ra khi cơn bốc hỏa bùng lên.
☛ Uống đủ nước
Bạn sẽ mất nước sau khi bốc hỏa và đổ mồ hôi nhiều, mất nước nghiêm trọng có thể dẫn đến tình trạng chóng mặt, thậm chí là ngất xỉu. Do đó, hãy luôn dự trữ một chai nước mát ngay bên canh và uống một ly khi cần thiết. Hơn nữa, nước mát cũng là một giải pháp hữu hiệu để giúp cơ thể bạn điều chỉnh nhiệt độ khi cơn bốc hỏa chuẩn bị bùng lên.
☛ Giữ không gian sống mát mẻ
Một căn phòng nóng và đông người có thể khiến bạn dễ bị bốc hỏa hơn, do đó, hãy lưu ý những điều dưới đây để duy trì một không gian sống và làm việc mát mẻ:
- Giữ phòng ngủ của bạn mát mẻ bằng cách sử dụng quạt hoặc máy điều hòa để giúp bạn vượt qua những cơn bốc hỏa vào ban đêm và ngủ ngon hơn.
- Nếu trời nóng vào ban ngày, hãy đóng rèm để phòng không bị nóng lên.
- Ngoài ra, hãy tránh những căn phòng đông người vì chúng rất nóng nực và chỉ làm cho cảm giác bốc hỏa dữ dội hơn.
☛ Xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh
Đối với mẹ bầu thì việc xây dựng một chế độ ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng là tối quan trọng, tuy nhiên bên cạnh đó, bạn cũng cần lưu ý tránh một số thực phẩm có thể kích hoạt tình trạng bốc hỏa của mình:
- Tránh tiêu thụ thức ăn cay hoặc chiên rán kỹ vì chúng dễ gây nóng trong và kích hoạt cơn bốc hỏa của bạn.
- Bổ sung tinh bột để đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng cho con nhưng tránh ăn quá nhiều vì các thực phẩm giàu tinh bột có thể làm tăng nhiệt độ cơ thể.
- Ăn nhiều các loại rau xanh vì rau xanh giúp thanh nhiệt cho cơ thể, bên cạnh việc giúp bạn kiểm soát tình trạng bốc hỏa, chúng còn giúp phụ nữ đỡ bị táo bón – một vấn đề chị em cũng thường gặp khi mang thai.
☛ Tránh rượu bia, cafein và thuốc lá
Nếu biết những hệ lụy của việc tiêu thụ rượu, cafein và thuốc lá không chỉ dừng lại ở việc khiến tình trạng bốc hỏa trầm trọng hơn, hẳn chị em sẽ muốn tránh xa những thói quen tai hại này:
Caffeine: có trong cà phê, một số loại trà, nước ngọt và ca cao. Tiêu thụ nhiều caffeine trong thai kỳ đã được chứng minh là làm hạn chế sự phát triển của thai nhi. Nó cũng làm tăng nguy cơ bị lão hóa da sớm, lão hóa cơ thể sớm ở người phụ nữ.
Rượu bia: hậu quả nghiêm trọng của việc uống rượu, bia khi mang thai là gây ra hội chứng rối loạn do nhiễm độc rượu bào thai. Đây là căn bệnh gây hệ lụy suốt đời, khiến thai nhi kém phát triển, dị tật và bị tổn thương hệ thần kinh trung ương.
Thuốc lá: cho dù bạn là người hút thuốc lá chủ động hay thụ động thì con bạn vẫn là người hứng chịu tác hại. Nghiên cứu chỉ ra rằng, trong 3 tháng đầu thai kỳ, mẹ bầu sẽ dễ bị thai chết lưu hoặc sảy thai nếu như tiếp xúc nhiều với khói thuốc lá. Không chỉ vậy, thuốc lá còn gây ra dị tật cho thai nhi và nhiều biến chứng sản khoa khác.
Do đó, hãy tuyệt đối tránh xa những loại chất kích thích kể trên, không chỉ để giảm tình trạng bốc hỏa mà còn để bảo vệ cho sức khỏe của chính bạn và con.
☛ Vận động thể chất phù hợp
Nhiều mẹ bầu cảm thấy mệt mỏi và khó khăn trong việc vận động, nhất là trong những tháng cuối thai kỳ. Tuy nhiên, vận động với một cường độ phù hợp đã được chứng minh là giúp sản phụ kiểm soát đáng kể tần suất và mức độ nghiêm trọng của các cơn bốc hỏa.
Bên cạnh đó, tập luyện đúng cách trong thai kỳ còn có thể mang lại nhiều lợi ích khác về sức khỏe cho mẹ và bé như:
- Giảm stress: endorphin được cơ thể tiết ra khi vận động giúp giảm thiểu căng thẳng, lo lắng và đem lại cảm giác hưng phấn.
- Giảm nguy cơ một số vấn đề y tế trong thai kỳ: giúp hạn chế tình trạng thừa cân – một yếu tố khiến phụ nữ mang thai bị bốc hỏa trầm trọng hơn. Ngoài ra, vận động đều đặn còn giúp bạn tránh một số bệnh lý thường gặp trong thai kỳ như: tiểu đường, tăng huyết áp, đau lưng, táo bón, …
- Giúp dễ sinh thường hơn: duy trì tập luyện giúp bạn cải thiện tuần hoàn, tăng sức chịu đựng và sức mạnh cơ bắp, giúp cho quá trình sinh nở trở nên nhẹ nhàng hơn.
Liệu pháp thay thế hormone
Với phụ nữ mang thai thì bác sĩ luôn khuyến khích bạn thực hiện những biện pháp hành vi để kiểm soát tình trạng bốc hỏa vì chúng đơn giản, dễ thực hiện và hoàn toàn vô hại. Tuy nhiên, nhiều trường hợp chị em bị bốc hỏa rất nặng, khi đó chỉ thực hiện những biện pháp trên là không đủ, bác sĩ có thể đề xuất bạn liệu pháp thay thế hormone để phối hợp.
Liệu pháp thay thế hormone (HRT) là phương pháp điều trị giúp ổn định nồng độ nội tiết tố nữ trong cơ thể (thường là estrogen và progesterone), nhờ đó mà bạn có thể kiểm soát hiệu quả tình trạng bốc hỏa.
Tuy nhiên, liệu pháp này cũng liên quan đến một số rủi ro chị em cần phải biết. Đó là nó làm tăng nguy cơ ung thư vú, huyết khối và các bệnh tim mạch cho mẹ và nguy cơ dị tật bộ phận sinh dục cho thai nhi. Vì vậy, liệu pháp này có thể không phù hợp với một số đối tượng cụ thể. Để tránh những rủi ro, hãy thảo luận kỹ với bác sĩ về lợi ích và nguy cơ mà bạn có thể gặp phải khi điều trị bốc hỏa bằng liệu pháp này. (đọc thêm: cách bổ sung các loại thuốc estrogen sao cho đúng)
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Mặc dù các cơn bốc hỏa ở phụ nữ khi mang thai hầu như luôn vô hại và không cần chăm sóc y tế ngay lập tức, nhưng bạn vẫn nên báo cáo với bác sĩ để loại trừ bất kỳ tình trạng tiềm ẩn nào có thể xảy ra. Ngoài ra, nếu tình trạng bốc hỏa của bạn còn kèm theo những biểu hiện nguy hiểm sau, hãy đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.
- Sốt cao hơn 38 độ C (bốc hỏa khiến bạn có cảm giác nóng bừng nhưng nó không thường làm tăng thân nhiệt).
- Cảm giác buồn nôn mỗi khi bốc hỏa.
- Sụt cân đột ngột.
- Phát ban không rõ nguyên nhân.
- Mất ngủ nghiêm trọng và bị gián đoạn các hoạt động sinh hoạt thường ngày.
- Nếu cảm giác nóng rát không biến mất sau 30 phút hoặc chúng tiếp tục tái phát sau một thời gian rất ngắn, bạn nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.
Bốc hỏa là một trong những điều bạn phải sẵn sàng đối mặt khi mang thai. Điều quan trọng là phải biết cách phân biệt giữa biểu hiện của bốc hỏa thai kỳ thông thường và những dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng khác như nhiễm trùng. Hãy luôn theo dõi các triệu chứng của mình và chuẩn bị tâm lý để bạn có thể đối phó với chúng.
Xem thêm: Hiện tượng bốc hỏa sau sinh
Trên đây là toàn bộ các thông tin cần biết về chứng bốc hỏa ở phụ nữ mang thai. Nếu cần tư vấn thêm về các vấn đề rối loạn nội tiết tố nữ thai kỳ, chị em vui lòng liên hệ hotline 1800 1190.
