Bốc hỏa là triệu chứng khó chịu thường gặp ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh, gây cảm giác nóng bừng, đổ mồ hôi, mất ngủ, ảnh hưởng đến chất lượng sống. Bài viết sẽ giúp chị em hiểu rõ nguyên nhân và đưa ra các giải pháp cải thiện hiệu quả. Hãy cùng theo dõi nhé!
Mục lục
Hiện tượng bốc hỏa ở phụ nữ mãn kinh
Bốc hỏa là thuật ngữ chỉ tình trạng những cơn nóng bừng xuất hiện đột ngột từ bên trong cơ thể, kèm theo đỏ mặt, đổ mồ hôi và cảm giác khó chịu. Đây là triệu chứng phổ biến, xảy ra ở khoảng 75 – 85% phụ nữ giai đoạn mãn kinh
Hiện tượng bốc hỏa chủ yếu bắt nguồn từ sự sụt giảm mạnh nồng độ hormone estrogen, làm rối loạn trung tâm điều hòa thân nhiệt của não. Cơ thể phản ứng như đang quá nóng, khiến tim đập nhanh, giãn mạch và ra mồ hôi nhiều – tạo nên cảm giác bốc hỏa dù nhiệt độ môi trường không thay đổi.
Những biểu hiện thường gặp của cơn bốc hỏa bao gồm:
- Cảm giác nóng bừng đột ngột, thường bắt đầu ở mặt, cổ, ngực rồi lan rộng toàn thân.
- Tim đập nhanh, đôi khi kèm theo hồi hộp hoặc cảm giác nghẹt thở nhẹ.
- Đổ mồ hôi nhiều, đặc biệt là vào ban đêm, khiến chị em thường xuyên bị tỉnh giấc, mất ngủ kéo dài.
- Cảm giác lạnh run sau khi cơn nóng bừng kết thúc – do cơ thể hạ nhiệt đột ngột.
- Các triệu chứng đi kèm khác như: chóng mặt, buồn nôn, lo lắng, đau đầu, cáu gắt.
Nguyên nhân gây bốc hỏa tuổi mãn kinh
Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây bốc hỏa ở phụ nữ mãn kinh:
Suy giảm estrogen
Như đã nói ở trên, sự suy giảm nồng độ estrogen trong cơ thể là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng bốc hỏa ở chị em trong độ tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh.
Khi nội tiết tố nữ suy giảm, vùng dưới đồi trở nên nhạy cảm hơn và dễ hiểu nhầm rằng cơ thể đang quá nóng. Chúng sẽ phát tín hiệu làm mát, dẫn đến các phản ứng như tim đập nhanh, giãn mạch, cảm giác nóng bừng và đổ mồ hôi.
Chế độ dinh dưỡng
Thói quen ăn nhiều đồ cay nóng, thức ăn nhanh, thực phẩm chua, uống rượu, bia, cà phê… có thể kích thích cơ thể sinh nhiệt, làm rối loạn điều hòa thân nhiệt, khiến những cơn bốc hỏa xuất hiện thường xuyên hơn.
Căng thẳng, lo âu
Căng thẳng và lo âu kéo dài gây mất cân bằng nội tiết tố, làm giảm hormone Progesterone và tăng hormone Estrogen.
Điều này ảnh hưởng đến hoạt động của tuyến thượng thận, khiến các cơn bốc hỏa xuất hiện thường xuyên và dữ dội hơn, nhất là ở phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh.
Béo phì
Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, phụ nữ béo phì, thừa cân có nhiều khả năng mắc phải bốc hỏa nhiều hơn phụ nữ gầy.
Trên thực tế, mỡ trong cơ thể đóng vai trò là chất cách nhiệt là ức chế quá trình tản nhiệt. Điều này đã làm tăng khả năng bốc hỏa ở phụ nữ. Đồng thời, chỉ số BMI càng cao thì tần suất bốc hỏa càng nhiều.
Hút thuốc lá
Một số nghiên cứu cho thấy những người hút thuốc lá có nguy cơ bị bốc hỏa cao gấp 2 lần so với những người không hút thuốc.
Một cuộc khảo sát về phụ nữ mãn kinh, tiền mãn kinh cho thấy những người hiện đang hút thuốc có nguy cơ bốc hoả từ trung bình đến nặng và tình trạng này sẽ tăng dần theo lượng thuốc.
Đồng thời, một số nghiên cứu khác (1), (2) cũng chỉ ra rằng những người hiện đang hút thuốc và đã từng hút thuốc khi so sánh với những người không hút thuốc thì nguy cơ bốc hỏa và bốc hỏa nghiêm trọng chiếm tỷ lệ cao hơn.
Bốc hỏa tuổi mãn kinh kéo dài bao lâu?
Thời gian bốc hỏa ở phụ nữ mãn kinh có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm, trung bình khoảng 7 năm, nhưng cũng có trường hợp kéo dài hơn 10 năm nếu không được can thiệp đúng cách.
Triệu chứng này thường bắt đầu từ giai đoạn tiền mãn kinh – khi nội tiết tố nữ estrogen bắt đầu suy giảm, và có thể tiếp tục sang cả thời kỳ hậu mãn kinh.
Một số yếu tố ảnh hưởng đến thời gian kéo dài của cơn bốc hỏa gồm:
- Mức độ suy giảm estrogen
- Tình trạng căng thẳng, mất ngủ kéo dài
- Thói quen sinh hoạt không lành mạnh (hút thuốc, dùng rượu bia, ít vận động)
Bốc hỏa ở phụ nữ mãn kinh có nguy hiểm không?
Cơn bốc hỏa không trực tiếp nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nếu nghiêm trọng hoặc kéo dài, nó có thể gián tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe, bao gồm:
- Rối loạn giấc ngủ: Cơn bốc hỏa vào ban đêm có thể khiến phụ nữ mất ngủ kéo dài, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, căng thẳng, suy giảm trí nhớ và khả năng tập trung.
- Ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch: Một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa cơn bốc hỏa nghiêm trọng và nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch, do mất cân bằng hormone và căng thẳng kéo dài.
- Tăng nguy cơ loãng xương: Khi estrogen suy giảm, xương trở nên dễ gãy hơn và nếu cơn bốc hỏa kéo dài, phụ nữ mãn kinh có thể dễ mắc loãng xương hơn.
- Khô hạn khi mãn kinh: Sự suy giảm estrogen không chỉ gây cơn bốc hỏa mà còn làm giảm chất nhờn tự nhiên, dẫn đến khô âm đạo và cảm giác đau rát khi quan hệ. Điều này khiến phụ nữ cảm thấy e ngại hoặc mất hứng thú trong chuyện chăn gối.
Cải thiện bốc hỏa ở phụ nữ mãn kinh bằng cách nào?
Dưới đây là một số cách giúp chị em giảm thiểu cảm giác bốc hỏa, cải thiện chất lượng cuộc sống trong giai đoạn mãn kinh:
Làm mát cơ thể
Những cơn bốc hỏa mãn kinh có những biểu hiện đặc trưng là sự tăng thân nhiệt một cách đột ngột. Khi chúng xuất hiện, chị em có thể làm mát cơ thể bằng cách:
- Uống nước mát
- Lau người bằng khăn ướt hoặc tắm nhanh (nếu ở nhà)
- Tìm chỗ mát, dùng quạt, điều hòa, hoặc khăn lạnh (nếu ở ngoài)
Tránh các yếu tố gây bốc hỏa
Một số tác nhân có thể khiến cơn bốc hỏa trở nên trầm trọng hơn. Do đó, trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh chị em cần lưu ý:
- Hạn chế ăn cay, uống rượu, cà phê, hút thuốc
- Tránh căng thẳng, nóng giận
- Giữ môi trường sống mát mẻ, thoáng đãng.
Thay đổi dinh dưỡng và lối sống
Phụ nữ mãn kinh nên chia nhỏ bữa ăn trong ngày thay vì ăn quá nhiều một lúc. Việc ăn quá no có thể làm tăng thân nhiệt và gây bốc hỏa.
Ngoài ra, chị em cũng nên:
- Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, giàu chất xơ, rau xanh và trái cây
- Tăng cường bổ sung thêm các thực phẩm giàu estrogen thực vật như đậu nành, sữa đậu nành, đậu phụ, hạt lanh, yến mạch,… để hỗ trợ cân bằng nội tiết.
- Hạn chế thực phẩm cay nóng, bia rượu, cà phê và các chất kích thích.
- Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày để hỗ trợ quá trình trao đổi chất và giúp cơ thể mát mẻ hơn.
☛ Tìm hiểu thêm: Người bị bốc hỏa nên ăn gì, uống gì?
Kiểm soát cân nặng
Phụ nữ thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ bốc hỏa cao hơn so với người có vóc dáng cân đối. Vì vậy, duy trì cân nặng hợp lý là một cách giúp giảm tần suất và mức độ bốc hỏa.
Chị em nên xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế dầu mỡ, kết hợp tập luyện thể dục nhẹ nhàng và đều đặn hằng ngày để giữ vóc dáng và tăng cường sức khỏe.
Ngoài ra, nếu muốn giảm cân, chị em cần thực hiện một cách khoa học, đảm bảo năng lượng nạp vào nhỏ hơn năng lượng tiêu hao, tuyệt đối không nhịn ăn hoặc sử dụng các sản phẩm giảm cân không rõ nguồn gốc.
Sử dụng thuốc
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc để giúp phụ nữ mãn kinh kiểm soát tình trạng bốc hỏa hiệu quả hơn. Một số loại thuốc phổ biến bao gồm:
- Thuốc tránh thai đường uống: Đây là một dạng liệu pháp hormone được dùng ở phụ nữ tiền mãn kinh để điều hòa chu kỳ kinh nguyệt và làm giảm các cơn bốc hỏa. Tuy nhiên, việc sử dụng cần có sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ.
- Thuốc chống trầm cảm: Một số thuốc thuộc nhóm ức chế tái hấp thu serotonin chọn lọc (SSRIs) cũng có thể giúp giảm tần suất và mức độ bốc hỏa. Tuy nhiên, thuốc có thể gây một số tác dụng phụ như giảm ham muốn tình dục hoặc rối loạn chức năng tình dục.
- Các thuốc khác: Một số loại thuốc như thuốc chống động kinh, thuốc hạ huyết áp (Clonidine) và Gabapentin cũng đã được chứng minh là có khả năng cải thiện triệu chứng bốc hỏa ở phụ nữ mãn kinh.
Lưu ý: Việc dùng thuốc cần có chỉ định và hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ, tránh tự ý sử dụng để hạn chế nguy cơ gặp phải tác dụng phụ không mong muốn.
☛ Đọc thêm: Bị bốc hỏa có nên uống thuốc không?
Liệu pháp hormone
Liệu pháp hormone (HRT) là phương pháp bổ sung estrogen và progesterone tổng hợp để bù đắp lượng hormone bị thiếu hụt trong giai đoạn mãn kinh hoặc tiền mãn kinh. Mục đích là giúp giảm nhanh các triệu chứng như bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, khô âm đạo,…
Phương pháp này cho hiệu quả rõ rệt, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro như tăng nguy cơ máu đông, đột quỵ, ung thư vú hoặc ung thư nội mạc tử cung (đặc biệt ở người chưa cắt tử cung).
Các thuốc hormone có thể dùng theo dạng uống, miếng dán hoặc thuốc xịt hấp thụ qua da. Việc điều trị cần có chỉ định và theo dõi của bác sĩ chuyên khoa.
Sâm Nhung Tố Nữ Tuệ Linh – Giải pháp hỗ trợ cải thiện bốc hỏa ở phụ nữ mãn kinh
Sâm Nhung Tố Nữ Tuệ Linh là một gợi ý đáng tham khảo dành cho phụ nữ bước vào độ tuổi trung niên. Sản phẩm được nghiên cứu kết hợp từ các dược liệu quý như Sâm tố nữ, Hồng sâm, Nhung hươu, Nữ lang, Thiên môn đông, giúp đem lại hiệu quả tuyệt vời trong việc:
- Hỗ trợ tăng cường nội tiết tố nữ
- Hỗ trợ lam giảm các triệu chứng bốc hỏa, cải thiện giấc ngủ, tăng cường sinh lý
- Bồi bổ nguyên khí, hỗ trợ làm chậm quá trình lão hóa, nuôi dưỡng làn da mịn hơn.
Kết luận
Hy vọng qua bài viết trên sẽ giúp chị em có thể hiểu rõ hơn về tình trạng bốc hỏa và cách kiểm soát được các cơn bốc hỏa ở phụ nữ mãn kinh. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy để lại binh luận bên dưới hoặc liên hệ tổng đài 1800 1190 để được hỗ trợ nhanh nhất.
Chúc bạn thật nhiều sức khỏe!
