Có đến 8/10 phụ nữ bước vào tuổi trung niên phải đối mặt với những cơn bốc hỏa khó chịu ở giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Triệu chứng này tuy không nguy hiểm nhưng lại ảnh hưởng lớn đến giấc ngủ, tâm trạng và chất lượng cuộc sống. Vậy, khi bị bốc hỏa tiền mãn kinh, chị em nên uống thuốc gì để vừa hiệu quả vừa an toàn?
Mục lục
Tại sao phụ nữ tiền mãn kinh hay bị bốc hỏa?
Bốc hỏa là triệu chứng phổ biến ở phụ nữ tiền mãn kinh, chủ yếu do rối loạn nội tiết tố. Tuy nhiên, còn nhiều nguyên nhân khác cũng có thể góp phần làm tình trạng này trầm trọng hơn.
Cụ thể, các nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây bốc hỏa tiền mãn kinh bao gồm:
- Rối loạn nội tiết tố: Khi estrogen và progesterone suy giảm, trung tâm điều nhiệt ở vùng dưới đồi trở nên nhạy cảm. Chỉ cần thay đổi nhỏ về nhiệt độ cũng kích hoạt cơn bốc hỏa, khiến cơ thể nóng bừng, đỏ mặt và vã mồ hôi. Đồng thời chị em cũng gặp phải các vấn đề khác như kinh nguyệt không đều, da khô nhăn, nám sạm, giảm ham muốn và khô hạn vùng kín.
- Căng thẳng tâm lý: Stress, lo âu làm tăng hormone adrenaline, khiến máu dồn lên da, gây cảm giác nóng rát, đỏ bừng ở mặt và tai.
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số thuốc điều trị loãng xương (raloxifene), ung thư vú (tamoxifen), hay thuốc giảm đau (tramadol) có thể gây bốc hỏa ở một số ít phụ nữ.
- Ung thư và điều trị ung thư: Bốc hỏa đôi khi là dấu hiệu cảnh báo sớm của một số bệnh ung thư hoặc xuất hiện trong và sau quá trình hóa trị, xạ trị.
Ngoài ra, một số yếu tố rủi ro làm cơn bốc hỏa nặng hơn gồm: hút thuốc lá, uống rượu bia – cà phê thường xuyên, ăn đồ cay nóng, thừa cân và lười vận động.
Có cần uống thuốc chữa bốc hỏa tiền mãn kinh?
Tần suất và mức độ ở mỗi phụ nữ là khác nhau:
Trường hợp nhẹ: Nếu cơn bốc hỏa thỉnh thoảng xuất hiện và cơ thể vẫn tự thích nghi, chị em không nhất thiết phải dùng thuốc. Thay vào đó, có thể áp dụng các phương pháp tự nhiên như duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc, hạn chế căng thẳng. Ngoài ra, có thể tham khảo thêm thực phẩm chức năng hoặc viên uống hỗ trợ cân bằng nội tiết tố để giảm khó chịu.
Trường hợp nặng: Nếu cơn bốc hỏa xảy ra thường xuyên, dữ dội, gây mất ngủ, mệt mỏi và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống, chị em nên đi khám bác sĩ. Bác sĩ sẽ tư vấn giải pháp phù hợp, trong đó có thể cân nhắc dùng thuốc để kiểm soát triệu chứng.
Tóm lại, bốc hỏa không phải lúc nào cũng cần thuốc. Quan trọng là lắng nghe cơ thể, theo dõi mức độ triệu chứng và lựa chọn phương pháp phù hợp nhất cho bản thân.
Bốc hỏa tiền mãn kinh uống thuốc gì?
Nhiều phụ nữ khi bước vào giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh thường gặp phải tình trạng bốc hỏa kéo dài, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và công việc. Khi đó, việc tìm đến các loại thuốc điều trị là lựa chọn phổ biến. Tuy nhiên, làm sao để chọn thuốc an toàn và hiệu quả?
1. Thuốc kê đơn chữa trị bốc hỏa tiền mãn kinh:
Đây là nhóm thuốc cần có đơn của bác sĩ và phải được sử dụng theo đúng chỉ định y tế, tuyệt đối không tự ý mua hoặc dùng sai liều. Một số thuốc thường được chỉ định để giảm cơn bốc hỏa gồm:
1.1. Thuốc chữa bốc hỏa Paroxetine (Paroxetine®, Paxil®, Brisdelle®)
Thuốc Paroxetine có tên biệt dược thường gặp: Paroxetine®, Paxil®, Brisdelle®
- Công dụng: Được FDA chấp thuận giúp giảm cơn bốc hỏa ở phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh.
- Hiệu quả: Đặc biệt hiệu quả hơn với những người bị mất ngủ hoặc ngủ không sâu giấc.
- Tác dụng phụ: Có thể gây buồn nôn, rối loạn tiêu hóa, giảm ham muốn, khô miệng; đôi khi gây tăng cân.
- Lưu ý: Không dùng cho phụ nữ đang điều trị bằng tamoxifen.
1.2. Thuốc trị bốc hỏa mất ngủ Gabapentin (Neurontin®; Gralise®)
Thuốc Gabapentin có tên biệt dược thường gặp: Neurontin®; Gralise®.
- Công dụng: Thuốc chống co giật, có tác dụng giảm tần suất cơn bốc hỏa ban đêm, giúp ngủ ngon hơn và hạn chế mồ hôi trộm. Phù hợp cho phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh bị bốc hỏa kèm mất ngủ.
- Hiệu quả: Đôi khi được ưu tiên hơn thuốc chống trầm cảm ở những trường hợp mất ngủ nhiều.
- Tác dụng phụ: Có thể gây mệt mỏi, chóng mặt, buồn nôn, tăng cân hoặc khó định hướng.
1.3. Thuốc chữa bốc hỏa Venlafaxine (Effexor®)
Thuốc Venlafaxine có tên biệt dược thường gặp: Effexor®
- Công dụng: Thuốc chống trầm cảm, có hiệu quả trong việc giảm cơn bốc hỏa, đặc biệt phù hợp với phụ nữ đang dùng tamoxifen (không gây tương tác thuốc).
- Hiệu quả: Đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu lâm sàng.
- Tác dụng phụ: Buồn nôn, nhức đầu, thay đổi thói quen đại tiện (thường chỉ tạm thời); có thể làm tăng huyết áp nếu dùng liều cao.
1.4. Thuốc chữa trị bốc hỏa Fluoxetine (Prozac®)
Thuốc Fluoxetine có tên biệt dược thường gặp: Prozac®
- Công dụng: Thuốc chống trầm cảm, có thể giúp giảm cơn bốc hỏa ở phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh.
- Hiệu quả: Nhiều nghiên cứu cho thấy có tác dụng cải thiện các cơn bốc hỏa.
- Tác dụng phụ: Buồn nôn, rối loạn tiêu hóa, giảm ham muốn tình dục, mất ngủ.
- Lưu ý: Không nên dùng cho phụ nữ đang điều trị bằng tamoxifen.
1.5. Thuốc trị bốc hỏa mất ngủ Escitalopram (Lexapro®)
Thuốc Escitalopram có tên biệt dược thường gặp: Lexapro®
- Công dụng: Thuốc chống trầm cảm, thường được dùng để hỗ trợ giảm cơn bốc hỏa và cải thiện giấc ngủ.
- Hiệu quả: Giúp làm dịu mức độ bốc hỏa, đồng thời cải thiện chất lượng giấc ngủ cho phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh.
- Tác dụng phụ: Buồn nôn, giảm ham muốn tình dục, thay đổi thói quen đi đại tiện; hiếm gặp rối loạn điện tim (EKG bất thường).
1.6. Thuốc trị bốc hỏa Desvenlafaxine (Pristiq®)
Thuốc Desvenlafaxine có tên biệt dược thường gặp: Pristiq®
- Công dụng: Thuốc chống trầm cảm, thường dùng để hỗ trợ điều trị triệu chứng bốc hỏa.
- Hiệu quả: Giúp giảm các cơn nóng bừng, khó chịu do bốc hỏa rõ rệt hơn so với giả dược.
- Tác dụng phụ: Buồn nôn, thay đổi thói quen đi tiêu, nhức đầu (thường chỉ tạm thời); có thể gây tăng huyết áp ở liều cao.
1.7. Thuốc trị bốc hỏa Clonidine (Catapres® ; Kapvay)
Thuốc Clonidine có tên biệt dược thường gặp: Catapres®; Kapvay
- Công dụng: Thuốc hạ huyết áp, đôi khi được dùng hỗ trợ kiểm soát cơn bốc hỏa.
- Hiệu quả: Có thể giúp giảm bốc hỏa, nhưng hiệu quả thường hạn chế. Thường chỉ dùng khi các loại thuốc khác không phù hợp hoặc không dung nạp được.
- Tác dụng phụ: Khô miệng, buồn ngủ, mệt mỏi, táo bón, tụt huyết áp.
☛ Xem thêm: Thuốc nội tiết cho phụ nữ tiền mãn kinh
2. Chữa trị bốc hỏa bằng liệu pháp thay thế hormone (HRT)
Liệu pháp thay thế hormone (Hormone Replacement Therapy – HRT) là phương pháp bổ sung hormone để cân bằng lại nội tiết tố nữ. Đây được xem là cách hiệu quả nhất trong kiểm soát các cơn bốc hỏa từ mức độ trung bình đến nặng ở phụ nữ không có chống chỉ định.
Công dụng:
- Giúp giảm nhanh cơn bốc hỏa.
- Hỗ trợ cải thiện các triệu chứng tiền mãn kinh khác như khô âm đạo, loãng xương, rối loạn kinh nguyệt.
Bên cạnh hiệu quả, HRT cũng tiềm ẩn một số rủi ro nên cần được chỉ định và theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa. Cụ thể:
- Sử dụng HRT lâu dài có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và ung thư vú. Vì vậy, bác sĩ thường chỉ định estrogen liều thấp nhất trong thời gian ngắn nhất có thể (thường < 5 năm) để giảm triệu chứng bốc hỏa.
- Liệu pháp này không loại bỏ hoàn toàn cơn bốc hỏa, bởi khi ngừng dùng, triệu chứng vẫn có thể quay trở lại.
Lưu ý khi cân nhắc điều trị bằng HRT:
- Phụ nữ đã cắt bỏ tử cung: có thể dùng estrogen đơn thuần.
- Phụ nữ còn tử cung: cần phối hợp estrogen với progesterone để giảm nguy cơ ung thư nội mạc tử cung.
- Chống chỉ định: phụ nữ có tiền sử ung thư vú, ung thư nội mạc tử cung, bệnh tim mạch vành.
- Khi thăm khám, chị em cần cung cấp đầy đủ tiền sử bệnh lý để bác sĩ lựa chọn phác đồ an toàn, phù hợp nhất.
☛ Đọc thêm: Thuốc bổ sung nội tiết tố estrogen – dùng sao cho đúng?
3. Thuốc không kê theo đơn
Một số bác sĩ khuyên dùng vitamin E liều thấp cho những phụ nữ bị bốc hỏa nhẹ. Trong một nghiên cứu so sánh tác dụng của vitamin E và giả dược đối với chứng bốc hỏa tiền mãn kinh, vitamin E có thể giúp giảm tần suất bốc hỏa 1 cơn/ngày so với giả dược.
Tuy nhiên cần lưu ý, không sử dụng vitamin E với liều cao hoặc trong một thời gian dài vì nó có thể làm tăng nguy cơ suy tim hoặc chảy máu. Chị em hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về liều dùng và tác dụng phụ trước khi sử dụng.
Bài thuốc trị bốc hỏa cho phụ nữ từ Y học Cổ truyền
Ngoài thuốc Tây và liệu pháp hormone, nhiều chị em lựa chọn các bài thuốc Y học cổ truyền để cải thiện triệu chứng bốc hỏa. Tùy thể bệnh, có thể áp dụng một số phương thuốc sau:
Bài thuốc chữa bốc hỏa Đơn chi tiêu dao tán gia giảm
Đây là bài thuốc chữa bốc hỏa do thể can hỏa, uất nhiệt gây ra.
- Chủ trị: Bốc hỏa do can hỏa, uất nhiệt với biểu hiện nóng bừng lên đầu, đỏ mặt, đau đầu, hồi hộp, khó ngủ, táo bón, mệt mỏi.
- Thành phần chính: Bạch thược, Đương quy mỗi vị 20g; Sinh khương, Bạch truật, Ngưu tất mỗi vị 12g; Bạch linh, Sài hồ, Đơn bì mỗi vị 14g; Chi tử, Cam thảo mỗi vị 10g.
- Kiêng dùng: Người tỳ thận hư hàn (tay chân lạnh, tiêu chảy, bụng đầy, ho nhiều đờm).
- Cách dùng: Sắc 750ml nước còn 300ml, chia 2 lần uống trước bữa ăn.
Bài thuốc chữa bốc hỏa Tứ vật thang gia giảm
Đây là bài thuốc phù hợp cho phụ nữ mãn kinh hay mất ngủ bốc hỏa do Huyết hư hỏa vượng.
- Chủ trị: Bốc hỏa do huyết hư hỏa vượng → chóng mặt, ù tai, đau đầu.
- Thành phần chính: Cúc hoa, Câu kỷ tử, Ngũ vị tử, Xuyên khung mỗi vị 14g; Thục địa 30g; Đại táo, Sinh khương, Mạch môn, Ngưu tất mỗi vị 12g; Đương quy 16g; Bạch thược 20g; Cam thảo 6g.
- Kiêng kỵ: Người hay đau đầu, cảm lạnh, nghẹt mũi.
- Cách dùng: Sắc và uống như bài trên.
Bài thuốc trị bốc hỏa Lục vị hoàn gia giảm
Đây là bài thuốc phù hợp cho phụ nữ mãn kinh, tiền mãn kinh hay mất ngủ bốc hỏa do Âm hư hỏa vượng.
- Chủ trị: Mất ngủ, bốc hỏa, đau đầu, chóng mặt, mắt hoa, tai ù, đổ mồ hôi đêm, mờ mắt, mỏi mắt, khô mắt (do Âm hư hỏa vượng).
- Thành phần chính: Ngưu tất, Huyền sâm, Cúc hoa mỗi vị 12g; Hoài sơn 18g; Thục địa 30g; Sơn thù, Kỷ tử mỗi vị 14g; Phục linh 10g; Đơn bì 16g; Trạch tả 8g.
- Kiêng kỵ: Người thận yếu, tiêu hóa kém dễ tiêu chảy, bụng đầy, ho đờm, đang cảm lạnh.
- Cách dùng: Sắc 750ml nước còn 300ml, chia 2 lần uống trước bữa ăn, uống khi còn ấm (giống cách dùng bài Đơn chi tiêu dao tán gia giảm).
➤ Xem thêm: Thuốc Đông y cho phụ nữ tiền mãn kinh
Chữa trị bốc hỏa tiền mãn kinh bằng thuốc cần lưu ý gì?
Các lưu ý khi điều trị bốc hỏa tiền mãn kinh bằng thuốc chị em cần biết:
- Tham vấn bác sĩ: Mọi thuốc kê đơn, đặc biệt là liệu pháp hormone, đều phải dùng theo chỉ định của bác sĩ. Không tự ý mua hoặc thay đổi liều dùng.
- Tuân thủ phác đồ: Không tự ngưng thuốc đột ngột để tránh các triệu chứng quay lại hoặc tác dụng phụ.
- Theo dõi tác dụng phụ: Nếu xuất hiện chóng mặt, buồn nôn, tăng cân bất thường, báo ngay cho bác sĩ để điều chỉnh.
- Thận trọng với liệu pháp bổ trợ: Trước khi thử phương pháp mới, hỏi ý kiến bác sĩ để tránh tương tác bất lợi với thuốc đang dùng.
- Cảnh giác quảng cáo: Không tin các sản phẩm điều trị bốc hỏa chưa được chứng minh khoa học, tránh “tiền mất, tật mang”.
- Giữ tinh thần thoải mái: Có thể áp dụng thiền, yoga, hoặc các hoạt động giúp giảm stress giúp hạn chế tần suất và mức độ bốc hỏa.
- Kết hợp chế độ ăn lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế đồ cay nóng, rượu bia và tuyệt đối không hút thuốc lá.
- Tạo môi trường sống mát mẻ: Mở cửa sổ, sử dụng quạt hoặc điều hòa, uống nước mát khi cơn bốc hỏa xuất hiện.
Bên cạnh đó, chị em cũng có thể cải thiện triệu chứng bốc hỏa nhờ sự hỗ trợ của thảo dược thiên nhiên, giúp cân bằng nội tiết tố và làm dịu cơn bốc hỏa một cách an toàn, lành tính.
Trong số các sản phẩm hỗ trợ từ thảo dược, Sâm Nhung Tố Nữ Tuệ Linh là lựa chọn được nhiều phụ nữ tin tưởng.
Sản phẩm kết hợp Sâm tố nữ, Hồng sâm, Nhung hươu, Nữ lang, Thiên môn đông cùng nhiều thảo dược quý khác, tạo nên công thức toàn diện vừa giúp cân bằng nội tiết, giảm bốc hỏa, mất ngủ, vừa bồi bổ nguyên khí, làm chậm quá trình lão hóa.
Đọc thêm: Sâm Nhung Tố Nữ Tuệ Linh có tốt không?
