Đông y là một phương pháp được nhiều chị em lựa chọn để cải thiện các vấn đề do rối loạn nội tiết tố gây ra bởi tính an toàn, hiệu quả của nó. Vậy chữa rối loạn nội tiết bằng Đông y bằng cách nào? Phương pháp này có những ưu nhược điểm nào và cần lưu ý những gì? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.
Mục lục
Tìm hiểu về rối loạn nội tiết trong Đông y
Rối loạn nội tiết xảy ra khi cơ thể sản xuất hormone quá nhiều hoặc quá ít, gây ra các biểu hiện như: mệt mỏi, đau đầu, mất ngủ, thay đổi cân nặng, cáu gắt, nổi mụn, rối loạn kinh nguyệt, giảm ham muốn, loãng xương…
Tình trạng này gặp ở cả nam và nữ nhưng phổ biến hơn ở phụ nữ, đặc biệt khi mang thai, sau sinh hoặc giai đoạn tiền mãn kinh – mãn kinh.
Trong Đông y, rối loạn nội tiết được cho là xuất phát từ phong hàn, tà khí xâm nhập và sự suy yếu của thận – cơ quan chủ về nội tiết và hormone. Tùy từng cơ địa, tình trạng sẽ được phân thành các thể như hàn – phong – ôn – thử, kết hợp yếu tố hư – thực, âm – dương, khí – huyết.
Vì vậy, Đông y điều trị rối loạn nội tiết bằng cách bồi bổ toàn diện thông qua bài thuốc kết hợp chế độ ăn uống để giúp cơ thể tự điều hòa và ổn định hormone.
Bài thuốc chữa rối loạn nội tiết bằng Đông y hiệu quả
Tùy thuộc vào từng thể bệnh như hàn, phong, ôn hay thử, Đông y sẽ sử dụng những bài thuốc khác nhau để điều hòa nội tiết. Điểm chung của các bài thuốc này là giúp bồi bổ cơ thể, tăng cường khí huyết và hỗ trợ cân bằng hormone tự nhiên.
Dưới đây là một số bài thuốc chữa rối loạn nội tiết bằng Đông y như sau:
Bài thuốc trị rối loạn nội tiết thể huyết nhiệt
Bài thuốc này giúp thanh nhiệt, bổ khí huyết và tăng sức đề kháng, nhờ đó cải thiện hiệu quả tình trạng rối loạn nội tiết do huyết nhiệt (nóng trong).
Thành phần: Đan bì, Hoàng cầm, Xích thược (liều lượng được thầy thuốc gia giảm theo từng người).
Cách sắc thuốc:
- Rửa sạch các vị dược liệu rồi cho vào ấm sắc cùng lượng nước vừa đủ.
- Đun nhỏ lửa cho đến khi nước cạn bớt thì chắt ra bát.
- Chia nước thuốc làm 3 phần bằng nhau và dùng hết trong ngày.
- Uống mỗi ngày 1 thang thuốc sẽ thấy được sự cải thiện rõ rệt.
Chữa rối loạn nội tiết thể hư nhiệt
Hư nhiệt xảy ra khi âm dịch trong cơ thể suy giảm, khiến “thủy không chế được hỏa”, dẫn đến nóng trong, mất ngủ, khô họng, đổ mồ hôi và rối loạn nội tiết.
Bài thuốc giúp thanh nhiệt, dưỡng âm, cải thiện giấc ngủ và tinh thần, từ đó hỗ trợ cân bằng nội tiết.
Thành phần: Bạch thược, Huyền sâm, Địa cốt bì, A giao (liều lượng do thầy thuốc điều chỉnh).
Sắc thuốc:
- Rửa sạch dược liệu, cho vào ấm với lượng nước vừa đủ.
- Đun nhỏ lửa đến khi nước còn lại khoảng một nửa, chắt ra dùng trong ngày.
- Uống mỗi ngày 1 thang, sau khoảng 1 tuần sẽ bắt đầu thấy cải thiện.
Trị rối loạn nội tiết thể thận dương hư
Thận âm và thận dương giữ vai trò quan trọng trong điều hòa cơ thể. Khi thận dương suy (Mệnh môn hỏa suy), cơ thể dễ xuất hiện các triệu chứng như: rối loạn kinh nguyệt, giảm ham muốn, mãn kinh sớm, tiểu đêm, tiểu nhiều lần, khó thụ thai,…
Thành phần bài thuốc cơ bản:
- Trạch tả, Thục địa, Bạch linh, Đơn bì, Sơn thù, Hoài sơn: mỗi vị 12g
- Quế nhục, Phụ tử chế: mỗi vị 4g.
Tuỳ thuộc vào triệu chứng của người bệnh, các vị thuốc của bài thuốc này có thể khác nhau, cụ thể:
- Mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon: Thêm đẳng sâm và bạch truật, mỗi loại 10g
- Mất ngủ, ngủ không sâu giấc: Thêm táo nhân 20g và bá tử nhân 10g.
- Chân phù nề: Thêm xa tiền tử, trư linh, bạch mao căn, mỗi loại 10g.
- Kinh nguyệt kéo dài, rong kinh: Pha hỗn hợp sâm tam thất bột (1 – 2g) với nước hoặc a giao (6g) với nước.
Bài thuốc chữa rối loạn nội tiết do chứng âm hư can vượng
Âm hư can vượng thường gây ra các triệu chứng như: rối loạn kinh nguyệt, dễ cáu gắt, nóng nảy, khô mắt, đau đầu – chóng mặt. Một số người còn gặp run tay chân, đau tức sườn ngực, tê rần hoặc cảm giác kiến bò dưới da.
Dưới đây là các bài thuốc Đông y thường dùng để cải thiện tình trạng này:
- Bài thuốc 1: Sinh địa (16g); sơn thù, hoài sơn, bạch linh, đơn bì, kỷ tử, trạch tả (mỗi loại 12g); bạch thược (20g); sài hồ, hạ khô thảo (mỗi loại 12g); câu đằng (10g). Nếu bạn gặp thêm triệu chứng mất ngủ thì có thể kê thêm táo nhân, dạ giao đằng và bá tử nhân.
- Bài thuốc 2: Sinh địa, bạch thược, nữ trinh (mỗi loại 12g); hoàng linh, bạch cúc, táo nhân (mỗi loại 9g); sinh long mẫu 30g.
Sắc thuốc uống hàng ngày và mỗi ngày 1 thang để đạt hiệu quả tốt nhất.
Cải thiện rối loạn nội tiết thể tâm thận bất giao
Tâm thận bất giao là tình trạng rối loạn giữa tạng tâm (tim) và tạng thân. Bệnh thường gặp khi tình trạng căng thẳng, ảnh hưởng đến âm khí của tạng tâm hay sinh hoạt không điều độ khiến cơ thể suy yếu làm tổn thương thuỷ khí của tạng thận.
Tâm thận bất giao có thể dẫn đến mất cân bằng nội tiết tố, tim đập nhanh, mất ngủ, ngủ không sâu giấc, hoa mắt, chóng mặt, ù tai,… Người bệnh có thể chữa rối loạn nội tiết bằng Đông y hiệu quả bằng bài thuốc trị tâm thận bất giao:
- Bài thuốc bao gồm: Sinh đại, thục địa, bạch thược, thạch xương hồ, phục thần, đơn bì, bạch linh và mạch môn (mỗi loại 12g); ngũ vị tử, hoàng liên, viễn chí (mỗi loại 4g); sao táo nhân (20g); cam thảo và 3 quả đại táo.
- Cho tất cả dược liệu vào ấm với lượng nước vừa đủ, sắc thuốc cho đến khi nước cạn bớt và uống trong 1 ngày, mỗi ngày 1 thang.
Chữa rối loạn nội tiết thể thận âm hư
Khi bước vào thời kỳ mãn kinh, sau khi sinh con hoặc stress, căng thẳng kéo dài, chị em có thể đã gặp phải tình trạng thận âm hư, thiếu hụt âm dịch ở thận gây mất cân bằng nội tiết tố và bốc hỏa. Một số biểu hiện của rối loạn nội tiết tố nữ thường gặp của thận âm hư là bốc hỏa ở mặt, đổ mồ hôi đêm, chân tay lạnh, rùng mình, mất ngủ, đau đầu và dễ cáu gắt,…
Bài thuốc chữa rối loạn nội tiết bằng Đông y điều trị thận âm hư như sau:
- Các vị thuốc bao gồm: Hạn liên thảo, tiên linh tỳ, trinh nữ tử, tri mẫu (bốc mỗi loại 12g); hoàn bách, đương quy, tiên mao (mỗi loại 10g).
- Sắc thuốc với lửa nhỏ đến khi nước cạn bớt rồi chắt thuốc ra bát. Chia thuốc làm 2 phần bằng nhau và uống 2 lần trong ngày (sáng và tối).
Tiêu dao thang
Tiêu dao thang là bài thuốc tập trung đi sâu và giải quyết tình trạng uất khí, giúp người bệnh có cơ thể khỏe mạnh, tinh thần thoải mái, cải thiện làn da và khí sắc.
Bài thuốc gồm: Đương quy, bạch truật, bạc hà, cam thảo, sài hồ, trần bì và phục linh. Với cách sắc thuốc như sau:
- Rửa sạch các vị dược liệu và cho vào ấm sắc cùng 1,,5 lít nước.
- Sắc với lửa nhỏ cho đến khi nước trong ấm còn khoảng ½ thì tắt bếp.
- Chắt thuốc ra bát, chia làm 3 phần bằng nhau và uống hết trong ngày, mỗi ngày 1 thang.
Ưu, nhược điểm khi chữa rối loạn nội tiết bằng Đông y
Đông y là lựa chọn của nhiều chị em khi gặp vấn đề về nội tiết, nhưng phương pháp này cũng có những mặt lợi và hạn chế riêng.
Ưu điểm
- Bài thuốc đều sử dụng các vị thảo dược nên dược tính an toàn.
- Các bài thuốc chữa rối loạn nội tiết bằng Đông y không chỉ có tác dụng điều trị các triệu chứng rối loạn nội tiết tố mà còn giúp cải thiện các vấn đề khác liên quan đến sức khoẻ. Nếu người bệnh kiên trì sử dụng trong một thời gian dài sẽ thấy được sự thay đổi rõ rệt của cơ thể.
- Người bệnh có thể hoàn toàn yên tâm sử dụng mà không phải lo lắng về các tác dụng phụ như buồn nôn, choáng váng, say sẩm mặt mày, chóng mặt,…
Nhược điểm
- Các bài thuốc Đông y đòi hỏi người bệnh phải sử dụng lâu dài, kiên trì thì mới có tác dụng. Vì vậy, cách này sẽ không phù hợp cho những trường hợp khẩn cấp.
- Bài thuốc Đông y đều cần nhiều thời gian để sắc rồi mới có thể sử dụng, điều này có thể không phù hợp với người bận rộn.
- Tuy nguồn thảo dược đến từ tự nhiên nhưng chị em cũng cần phải tìm mua tại những cơ sở uy tín, có nguồn gốc và giấy tờ hành nghề rõ ràng. Bởi trên thị trường hiện nay, thuốc Đông y được bán tràn lan không rõ nguồn gốc. Điều này có thể sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình trạng sức khỏe của người bệnh.
Lưu ý khi dùng thuốc đông y chữa rối loạn nội tiết
Người bệnh cần mô tả đúng tình trạng bệnh và tiền sử bệnh tật khác để thầy thuốc nắm thông tin chính xác, chi tiết nhất. Điều này giúp cho việc kê đơn và bốc vị thuốc phù hợp với tình trạng bệnh.
Khi lựa chọn chữa rối loạn nội tiết bằng Đông y, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Thăm khám tại các cơ sở khám chữa bệnh y học cổ truyền uy tín, được cấp phép và có giấy hành nghề.
- Mua dược liệu chất lượng, tránh các nguồn không rõ xuất xứ để không gặp phải thảo dược giả, kém chất lượng.
- Không tự ý dùng hay phối hợp bài thuốc khi chưa hỏi ý kiến thầy thuốc.
- Tuân thủ đúng liều lượng, vì dùng quá liều lâu dài có thể gây hại cho gan, thận.
- Ngưng sử dụng ngay nếu xuất hiện dấu hiệu bất thường và liên hệ thầy thuốc hoặc đến cơ sở y tế để được xử lý kịp thời.
Lời kết
Trên đây là toàn bộ thông tin về phương pháp chữa rối loạn nội tiết bằng Đông y. Việc sử dụng bất kỳ bài thuốc nào cũng cần được sử chỉ định và bốc thuốc chính xác nhất. Vì thế, hãy lựa chọn một địa chỉ thăm khám và điều trị chuyên về Đông y để được thầy thuốc tư vấn chính xác nhất về tình trạng bệnh. Chúc bạn có nhiều sức khỏe!
