Rối loạn nội tiết ở nữ giới: Nguyên nhân, biểu hiện và điều trị

Trong suốt cuộc đời của một người phụ nữ, có tới 70 loại nội tiết tố được tiết ra. Trong số đó, nội tiết tố nữ là ngọn nguồn để phụ nữ duy trì hạnh phúc và sắc đẹp của mình. Tuy nhiên nội tiết tố nữ lại rất khó để cân bằng, bệnh rối loạn nội tiết tố là một vấn đề phổ biến ở nữ giới, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống.

Bệnh rối loạn nội tiết tố nữ là gì?

Trong cơ thể con người có hai nhóm nội tiết tố (hormone) chính, gồm nhóm nội tiết tố có nguồn gốc từ axit amin (protein, peptide, amin) và nhóm có nguồn gốc từ steroid. Trong đó, các loại nội tiết tố nữ có nguồn gốc từ cả hai nhóm này:

• Nhóm có nguồn gốc từ steroid, gồm testoterone^(*), estrogen
• Nhóm có nguồn gốc từ protein, gồm các hormone kích thích nang trứng.

Mỗi loại nội tiết tố này được sản xuất với nồng độ phù hợp ở mỗi thời điểm, chúng phối hợp với nhau để kiểm soát các hoạt động trong cơ thể. Khi một trong những hormone thay đổi nồng độ (tăng quá cao hoặc giảm quá thấp), sự mất cân bằng giữa các hormone nữ hay rối loạn nội tiết tố nữ sẽ xảy ra.

Trong các loại nội tiết tố nữ, estrogen là hormone quan trọng nhất và được biết tới nhiều nhất. Đây cũng là hormone dễ rối loạn nhất. Một số vấn đề phổ biến của tình trạng rối loạn nội tiết tố nữ chính là:

• Estrogen cao hay còn có tên gọi khác là sự thống trị estrogen; cường estrogen; estrogen tăng cao
• Estrogen thấp hay còn gọi là thiếu hụt estrogen; thiếu estrogen; suy giảm estrogen.

Tùy thuộc vào mỗi cá nhân, các triệu chứng sẽ ít nhiều rõ ràng, gây ra các vấn đề sức khỏe và/hoặc khó chịu khác nhau.

(*) Testosterone được biết đến là một hormone giới tính nam, nhưng cũng được sản xuất một lượng nhỏ ở phái nữ.

Biểu hiện, dấu hiệu rối loạn nội tiết tố nữ

Triệu chứng Estrogen thấp

Các triệu chứng phổ biến của rối loạn nội tiết tố nữ estrogen với nồng độ thấp (hay chính là dấu hiệu thiếu hụt estrogen) gồm:

• Chu kì kinh nguyệt thất thường (quá dài hoặc quá ngắn);
• Tâm trạng thay đổi thất thường;
• Gặp các vấn đề liên quan tới giấc ngủ, mệt mỏi;
• Suy giảm ham muốn tình dục, quan hệ đau đớn;
• Mắt khô;
• Da khô;
• Xảy ra hiện tượng bốc hỏa ở phụ nữ
• đổ mồ hôi đêm;
• Suy giảm trí nhớ;
• Thường xuyên bị đau đầu;
• Gặp khó khăn khi mang thai;
• Dễ bị nhiễm trùng đường tiết niệu;
• Da lão hóa
• Hay lo lắng.
• Các vấn đề về xương khớp, như xương dễ gãy hơn
• .v.v.

Những cô gái chưa đến tuổi dậy thì và phụ nữ đến tuổi mãn kinh là những đối tượng dễ gặp phải tình trạng này. Tuy nhiên, phụ nữ ở mọi lứa tuổi đều có thể bị rối loạn tiết tố estrogen với nồng độ thấp.

Triệu chứng Estrogen cao

Các triệu chứng phổ biến của rối loạn nội tiết tố nữ estrogen với nồng độ cao gồm:

• Tăng cân dù không thay đổi lối sống
• Chu kì không đều hoặc bất thường
• Ngực đau hoặc sưng
• Xuất hiện u xơ vú
• Trạng thái cảm xúc thất thường
• Thường xuyên đau đầu
• Rụng tóc
• Trí nhớ suy giảm
• Mất ngủ hoặc gặp các vấn đề với giấc ngủ
• Luôn cảm thấy kiệt sức dù ngủ đủ giấc
• Tăng tích mỡ ở vùng hông, đùi
• Da lão hóa với các biểu hiện: da khô, nhăn nheo, da chảy xệ, mất độ căng bóng tự nhiên, có nám nội tiết (xem thêm: Nám nội tiết có chữa được không?)
• .v.v.

Nguyên nhân gây rối loạn nội tiết tố nữ

Có nhiều vấn đề khác nhau làm ảnh hưởng đến sự cân bằng hormone trong cơ thể chúng ta, bao gồm những gì chúng ta ăn, môi trường chúng ta sống, cảm xúc của chúng ta, .v.v. Dưới dây là 8 nguyên nhân phổ biến nhất:

Rối loạn nội tiết tố tự nhiên

Phụ sẽ trải qua một số giai đoạn rối loạn nội tiết tố tự nhiên, bao gồm:

• Tuổi dậy thì
• Khi hành kinh
• Mang thai, sinh nở và cho con bú
• Thời kỳ tiền mãn kinh, mãn kinh và sau mãn kinh

Đây là những giai đoạn tự nhiên mà bất kì người phụ nữ nào cũng trải qua.

Tập thể dục với cường độ cao

Việc tập thể dục tốt cho sức khỏe và tâm trí của chúng ta, nhưng nếu tập thể dục với cường độ cao có thể làm giảm nội tiết tố, đặc biệt là estrogen.

Thường xuyên tập thể dục cường độ cao sẽ khiến cơ thể bạn sẽ ưu tiên sử dụng năng lượng cho các hoạt động này. Các quá trình không thiết yếu, chẳng hạn như xây dựng và tái tạo xương sẽ bắt đầu ngừng hoạt động. Dẫn tới việc cơ thể ngừng sản xuất nội tiết tố.

Hóa trị liệu

Hóa trị liệu là một phương pháp điều trị ung thư bằng cách sử dụng một hoặc nhiều thuốc kháng ung thư – gây độc tế bào. Các loại thuốc này sẽ tiêu diệt các tế bào sinh trưởng nhanh (đặc tính của tế bào ung thư) nhưng đồng thời cũng gây ra các tác dụng với những tế bào khác trong cơ thể.

Một số loại hóa trị liệu có thể khiến buồng trứng ngừng hoạt động và ngừng sản xuất hormone, dẫn đến một vấn đề gọi là mãn kinh y tế. Mãn kinh y tế gây ra các triệu chứng giống như mãn kinh tự nhiên, nhưng các triệu chứng xuất hiện đột ngột.

Chế độ ăn uống không khoa học

Chế độ ăn uống ảnh hưởng rất nhiều đến cơ thể của chúng ta. Một chế độ ăn uống không khoa học có thể dẫn đến sự rối loạn nội tiết tố.

Ví dụ, ăn không đủ lượng calo trong một thời gian dài sẽ gây ra sự suy giảm nội tiết tố estrogen. Một nghiên cứu chỉ ra rằng, việc giảm lượng calo xuống mỗi ngày so với nhu cầu cơ bản của cơ thể trong 3 tháng là đủ để gây rối loạn nội tiết tố nữ và làm xáo trộn chu kì kinh nguyệt.

Ngủ không đủ giấc

Giấc ngủ giúp giữ cho nội tiết tố cân bằng, cung cấp năng lượng và cho phép cơ thể phục hồi đúng cách. Thiếu ngủ làm thay đổi nhịp sinh học tự nhiên và là một trong những nguyên nhân tồi tệ dẫn đến rối loạn nội tiết tố.

Phẫu thuật cắt bỏ tử cung

Phẫu thuật cắt bỏ tử cung là một thủ thuật phẫu thuật lớn, việc này thường chỉ được chỉ định như là phương sách cuối cùng nhằm khắc phục một số bệnh lý ở hệ thống sinh sản/tử cung.

Việc cắt bỏ tử cung ảnh hưởng rất lớn đến sự cân bằng nội tiết tố cũng như sức khỏe tổng thể của cuộc đời phụ nữ.

Nhiễm xenoestrogen

Xenoestrogen là các hóa chất tổng hợp bắt chước estrogen, nghĩa đen của chúng là estrogen ngoại lai. Các hóa chất này được cho là có liên quan rất nhiều đến sức khỏe con người, trong đó có rối loạn nội tiết tố nữ.

Xenoestrogen có thể được tìm thấy trong thuốc trừ sâu, đến các vật dụng hàng ngày như: đồ trang điểm (ví dụ chất bảo quản BHA, paraben và benzophenone được tìm thấy trong kem chống nắng), sản phẩm làm từ nhựa, thậm chí là cả một số loại thực phẩm.

Xenoestrogen có thể phá vỡ hệ thống nội tiết và can thiệp vào các hoạt động của estrogen tự nhiên. Khi xenoestrogen tích tụ trong cơ thể, chúng có thể làm tăng mức độ estrogen dẫn đến hiện tượng cường estrogen.

Phơi nhiễm môi trường độc hại

Sống lâu dài trong môi trường chứa hóa chất độc hại có thể gây rối loạn nội tiết tố. Bởi các hóa chất này có khả năng cản trở và làm ảnh hưởng đến cân bằng hormone của chúng ta.

Chúng có thể xuất phát từ sự ô nhiễm môi trường, các chất tẩy rửa gia dụng, khí thải xe hơi, hóa chất trong các loại sản phẩm. Mỗi loại hóa chất sẽ làm hệ thống nội tiết rối loạn theo một cách khác nhau.

Sử dụng thuốc

Một số loại thuốc có thể làm tăng nồng độ estrogen dẫn tới rối loạn nội tiết tố, ví dụ:

• Thuốc tránh thai nội tiết
• Một số loại thuốc kháng sinh
• Phenothiazine, thuốc kê đơn để điều trị một số rối loạn tâm thần hoặc cảm xúc
• vv

Nguyên nhân khác

Rối loạn nội tiết tố nữ cũng có thể xảy ra do di truyền.

Ngoài ra, một số vấn đề sức khỏe nhất định có thể khiến nồng độ estrogen tăng lên, bao gồm:

• Béo phì
• U buồng trứng
• Mắc các bệnh về gan

Nhiều trường hợp bị rối loạn nội tiết tố nhưng nguyên nhân lại không được tìm thấy một cách rõ ràng. Chúng ta chỉ có thể nhận thấy các triệu chứng và cố gắng điều trị nó.

Điều trị rối loạn nội tiết tố nữ

Vì sao phải điều trị rối loạn nội tiết tố nữ?

Rối loạn nội tiết tố là một vấn đề y tế cần được quan tâm, nếu không điều trị bệnh có thể chỉ từ những triệu chứng khó chịu dẫn tới các vấn đề y tế nghiêm trọng, chẳng hạn như:

• Cao huyết áp
• Ung thư tử cung, vú, nội mạc tử cung
• Lạc nội mạc tử cung
• Trầm cảm
• Vô sinh
• Xương yếu
• .v.v.

Ngoài ảnh hưởng tới sức khỏe, bệnh còn làm ảnh hưởng tới cả sắc đẹp và hạnh phúc gia đình của phái nữ:

• Tóc rụng; da khô, nám sạm da nội tiết, mất đàn hồi, lão hóa nhanh…
• Quan hệ đau và khó khăn
• Suy giảm ham muốn tình dục.

Các phương pháp điều trị

Khi nói đến việc điều trị rối loạn nội tiết tố nữ, không có lựa chọn nào phù hợp cho tất cả mọi người. Trong mỗi trường hợp, việc chăm sóc và điều trị là riêng biệt, khác nhau giữa các bệnh nhân.

Các phương pháp điều trị phổ biến của bệnh rối loạn nội tiết tố nữ đó là: Sử dụng thuốc điều trị rối loạn nội tiết và phương pháp tự nhiên.

Thuốc

Đầu tiên, các bác sĩ sẽ kê một số loại thuốc điều chỉnh nội tiết, chẳng hạn như: HCG, nhóm thuốc Progestin, levoxyl hoặc synthroid.

Trong một số trường hợp, bác sĩ cũng có thể sử dụng liệu pháp thay thế hormone với các hình thức khác như: miếng dán da, kem bôi, thuốc xịt hay thuốc đặt âm đạo, vv.

Sử dụng thuốc có thể làm giảm nhanh các triệu chứng rối loạn nội tiết tố nhưng nó cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ nhất định.

Bạn cũng nên biết rằng, bạn tuyệt đối không được tự ý sử dụng các loại thuốc điều trị rối loạn nội tiết tố mà không có sự chỉ định của bác sĩ. Việc tự ý sử dụng các loại thuốc này đôi khi không mang hiệu quả mà kết quả còn ngược lại, khiến cho cơ thể mệt mỏi, buồn nôn.

Tác dụng phụ nặng nhất có thể gặp phải đó là cơ thể hình thành các khối u, đôi khi là khối u ác tính.

Chi tiết: Thuốc nội tiết estrogen nào tốt?

Phương pháp tự nhiên

Rối loạn nội tiết tố ở mức độ nhẹ có thể được điều trị bằng phương pháp tự nhiên mà không cần dùng thuốc. Tuy nhiên những người điều trị bằng thuốc cũng cần có sự thay đổi lối sống, vì thế phương pháp này áp dụng cho cả hai trường hợp:

+ Giải quyết mất cân bằng cảm xúc

Nồng độ nội tiết tố nữ trong cơ thể của bạn và cảm xúc của bạn có liên quan mật thiết tới nhau.

Vì thế hãy xây dựng một lối sống để hạn chế mức độ căng thẳng của bản thân. Đồng thời thực hành một số kỹ thuật giảm căng thẳng như: yoga, thiền, tập thở sâu, tập thể dục mỗi ngày, dành thời gian ra ngoài đi dạo, vv.

>>> Tham khảo thêm: 5 Bài tập yoga chữa rối loạn nội tiết tố

Các liệu pháp y học cổ truyền Trung Quốc như: châm cứu và xoa bóp cũng có thể giúp ngăn ngừa rối loạn nội tiết tố và chống lại căng thẳng.

+ Ăn các loại thực phẩm giàu estrogen lành mạnh

Cơ thể bạn cần nhiều loại thực phẩm giàu estrogen khác nhau để bổ sung nội tiết tố, bao gồm cả chất béo bão hòa và cholesterol. Một số nguồn cung cấp chất béo có thể kể đến là: dầu dừa, bơ, cá hồi hoang dã, trứng, thịt gà, … (xem thêm: 19 Thực phẩm giúp tăng estrogen tự nhiên)

Tuy nhiên cũng cần lưu ý rằng, bạn cần ăn chúng một cách hợp lý và phù hợp với cơ thể, quá nhiều hay quá ít đều không tốt cho sức khỏe.

+ Sử dụng các sản phẩm an toàn

Như ta đã nói ở trên, rối loạn nội tiết tố có thể xảy ra nếu các vật dụng của bạn có chứa xenoestrogen. Vì thế hãy kiểm tra lại các sản phẩm mình đang sử dụng, thay thế bằng các sản phẩm khác an toàn hơn, hãy nhớ đọc kỹ thành phần.

+ Ngủ đủ giấc

Để giữ nội tiết tố không bị rối loạn, lý tưởng nhất là bạn cố gắng đi ngủ trước 10 giờ tối và tuân thủ chu kỳ ngủ – thức đúng giờ càng thường xuyên càng tốt.

Nếu không thể ngủ trước 10 giờ, hãy cố gắng ngủ đủ 7-8 tiếng chất lượng mỗi tối và đừng thức quá khuya.

+ Sử dụng TPCN cân bằng nội tiết tố có nguồn gốc thảo dược

Theo PGS.TS. Nguyễn Thượng Dong, việc cân bằng nội tiết tố nữ bằng phương pháp thảo dược là một hướng đi an toàn và có hiệu quả. Bởi nó không gây tác dụng phụ và có thể tự đào thải khỏi cơ thể nếu dư thừa.

Hiện nay, phytoestrogen (estrogen thảo mộc) từ mầm đậu nành và Sâm tố nữ là hai loại phytoestrogen có thể sử dụng.

Tuy nhiên, các phytoestrogen trong Sâm tố nữ có phần vượt trội hơn đậu nành. Cụ thể:

Sâm tố nữ có đầy đủ thành phần phytoestrogen quan trọng (gồm genistein, daidzein) như trong mầm đậu tương. Đồng thời còn có một chất đặc biệt là Deoxymiroestrol mạnh gấp 10.000 lần các hoạt chất này. Chính chất này làm nên tác dụng kỳ diệu của Sâm tố nữ mà chưa có loại thảo dược nào làm được

Tuy nhiên Deoxymiroestrol trong Sâm tố nữ lại có hàm lượng không nhiều và rất dễ bị oxy hóa ở nhiệt độ cao. Chính vì thế để tối đa hóa công dụng của Sâm tố nữ, bạn nên sử dụng các loại TPCN có thành phần này. Chẳng hạn như Sâm Nhung Tố Nữ Tuệ Linh.

Sâm Nhung Tố Nữ Tuệ Linh dùng phytoestrogen chuẩn hoá chiết xuất từ Sâm tố nữ. Đây là sản phẩm kế thừa đề tài nghiên cứu “Tác dụng của Sâm tố nữ với sắc đẹp và sinh lý nữ” của PGS. TS. Nguyên viện trưởng Viện Dược liệu Nguyễn Thượng Dong. Đây cũng là sản phẩm DUY NHẤT được chuyển giao quy trình chiết xuất Sâm Tố nữ của Viện Hóa Học – Viện hàn lâm Khoa học & Công nghệ Việt Nam.

Để tìm mua Sâm Nhung Tố Nữ Tuệ Linh chính hãng hoặc giải đáp những thắc mắc liên quan, chị em hãy liên hệ đến số Hotline: 1800.1190 (miễn phí cước gọi) để được hỗ trợ tốt nhất nhé!

☛ Tìm mua Sâm Nhung Tố Nữ Tuệ Linh tại nhà thuốc gần bạn nhất TẠI ĐÂY

Lưu ý: Các phương pháp điều trị tự nhiên ở trên có thể giúp bạn giảm đáng kể các triệu chứng rối loạn nội tiết tố, nhưng những khuyến nghị này không thay thế cho sự giám sát y tế. Bởi vì rối loạn nội tiết tố là khác nhau ở mỗi cá nhân, dù sử dụng phương pháp nào bạn cũng cần được bác sĩ theo dõi, nghiên cứu và đánh giá cách bạn đáp ứng với các phương pháp điều trị ấy.

Tổng kết

Rối loạn nội tiết tố nữ ảnh hưởng đến hàng triệu phụ nữ trên toàn thế giới dưới nhiều dạng khác nhau, phổ biến là thiếu hụt estrogen hoặc thừa estrogen.

Các triệu ban đầu thường không được chú ý chỉ đến khi xảy ra hậu quả mới được quan tâm điều trị.

Đừng chủ quan nếu bạn gặp bất kì triệu chứng bất thường nào, các phương pháp điều trị rối loạn nội tiết tố luôn có sẵn. Nếu cần tư vấn thêm về nội tiết tố nữ và bệnh rối loạn nội tiết tố nữ, các bạn có thể để lại bình luận hoặc gọi tới số hotline của chúng tôi, các chuyên gia luôn sẵn sàng tư vấn giải đáp.