Thưa bác sĩ, thế nào là chỉ số nội tiết tố nữ bình thường, quá cao hay quá thấp? Ý nghĩa của các chỉ số này và có thể xác định chỉ số nội tiết nữ tại nhà hay không?
(Thu Trang – 25 tuổi)
Trả lời
Chào Trang,
Chỉ số nội tiết tố nữ là một chỉ số quan trọng và có nhiều ý nghĩa với phụ nữ. Nếu chỉ số nội tiết bình thường, các chức năng của cơ thể sẽ được đảm bảo và bạn sẽ có một sức khỏe tốt.
Khi nói đến hormone sinh dục, nhiều người nghĩ, phụ nữ chỉ có estrogen và đàn ông chỉ có testosterone. Nhưng thực tế không phải vậy, cả nam giới và nữ giới đều có estrogen và testosterone trong cơ thể của mình.
Ở phụ nữ, các hormone sinh dục chính gồm:
- Estrogen (chia thành các loại estrogen chính là: estriol, estradiol và estrone)
- Progesterone
- Testosterone
Ngoài các hormone này, còn có các hormone khác, như:
- Hormone luteinizing (LH), hormone kích thích nang trứng (FSH)
- Hormone gonadotropin màng đệm ở người (hCG)
Khi làm xét nghiệm nội tiết tố nữ, chúng ta có thể làm xét nghiệm cho các loại homrone trên. Tùy thuộc vào việc bạn muốn kiểm tra vấn đề gì, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm phù hợp. Ý nghĩa của từng chỉ số về cơ bản như sau:
– Xét nghiệm chỉ số Estrogen:
- Estrogen toàn phần: Các chỉ số của xét nghiệm này cho ta biết tổng thể tình trạng Estrogen ở cả nam và nữ.
- Estriol: Chỉ số này cho biết sự phát triển của thai nhi, đặc biệt là trong khoảng thời gian quý 2 của thai kì.
- Estradiol: Chỉ số này cho biết chức năng của buồng trứng khi không mang thai, nhằm xác định nguyên nhân gây dậy thì sớm ở bé gái và sự bất thường về estrogen ở nam giới có bệnh cảnh vú to.
- Estrone: Chỉ số này dùng để thăm dò tình trạng estrogen ở nữ giới trong giai đoạn mãn kinh, chẩn đoán dậy thì sớm hoặc muộn, thăm dò chẩn đoán sự rối loạn chuyển hóa steroid sinh dục, cuối cùng là đánh giá nguy cơ bị gãy xương nữ giới trong tuổi mãn kinh.
Xem thêm: Hoocmon estrogen có tác dụng gì?
– Xét nghiệm chỉ số Progesterone: Chỉ số của xét nghiệm này cho thấy:
- Tại sao bạn lại gặp khó khăn trong việc mang thai, đồng thời xác định xem bạn có khả năng rụng trứng không
- Như một liệu pháp kiểm tra sức khỏe mẹ bầu và thai nhi.
– Xét nghiệm chỉ số Testosterone: Chỉ số này cho biết nguyên nhân gây vô sinh, suy giảm ham muốn tình dục, rối loạn kinh nguyệt, tăng trưởng lông và đặc điểm nam tính bất thường ở phụ nữ.
– Xét nghiệm chỉ số LH: Chỉ số này cho biết các vấn đề về tuyến yên cũng như tình trạng vô sinh ở nữ giới hoặc nam giới.
– Xét nghiệm chỉ số FSH: Ở nữ giới, chỉ số FSH giúp xác định thời điểm rụng trứng và tình trạng của buồng trứng. Đồng thời, khi kết hợp với một số xét nghiệm khác, nó cũng giúp bác sĩ tìm được nguyên nhân gây rối loạn tuyến yên, kinh nguyệt không đều; rối loạn kinh nguyệt tiền mãn kinh hay các bệnh về buồng trứng
– Xét nghiệm chỉ số hCG: Ý nghĩa quan trọng nhất của xét nghiệm này là để chẩn đoán có thai sớm, kể cả khi chưa có dấu hiệu chậm kinh ở phụ nữ mang thai. Ngoài ra, nó cũng dùng để xác định số thai, phát hiện sớm thai ngoài tử cung, phát hiện thai lưu (kết hợp với siêu âm thai), tầm soát hội chứng down của thai nhi,...
Thế nào là chỉ số nội tiết bình thường?
Chỉ số nội tiết tố được tính bằng một số đơn vị sau:
- picogram trên mililit (pg/ml)
- nanogam trên decilit (ng/dL)
- đơn vị quốc tế trên lít (international unit per litre) (lU/L)
Trong đó:
- 1 picogram = 1/1000 tỉ gam.
- 1 ml = 1/1000 lít.
- 1 ng = 1/1 tỉ gram.
- 1 dl = 1/10 lít.
Chỉ số estrogen
Ở nữ giới, chỉ số estrone và estradiol sau đây được coi là bình thường:
Estrone | Estradiol | |
Nữ trước tuổi dậy thì | Không thể phát hiện – 29 pg/mL | Không thể phát hiện – 20 pg/ml |
Nữ dậy thì | 10 – 200 pg/ml | Không thể phát hiện – 350 pg/ml |
Phụ nữ trưởng thành tiền mãn kinh | 17 – 200 pg/ml | 15 – 350 pg/ml |
Phụ nữ trưởng thành sau mãn kinh | 7 – 40 pg/ml | <10 pg/ml |
Estriol được sản xuất với số lượng rất lớn khi mang thai. Nồng độ hormone này sẽ gấp 1000 lần và chiếm 90% lượng estrogen trong nước tiểu phụ nữ mang thai. Khi đủ tháng, sản xuất estriol hàng ngày của nhau thai là 35 - 45 mg, và mức độ trong tuần hoàn của mẹ là 8 đến 13 ng/dL.
Ở trẻ em gái và phụ nữ tiền mãn kinh, nồng độ estradiol rất khác nhau trong suốt chu kỳ kinh nguyệt.
Chỉ số Testosterone
Ở phụ nữ, mức độ testosterone bình thường dao động từ 15 đến 70 ng/dL máu.
Chỉ số Progesterone
Nồng độ progesterone dao động rất lớn, không những theo chu kì kinh nguyệt mà còn thay đổi trong ngày. Vì thế, tùy thuộc vào trường hợp cụ thể mà bác sĩ sẽ đánh giá bạn có vấn đề về sức khỏe sinh sản hay không (xem thêm: Tác dụng của estrogen và progesterone).
Về cơ bản, chỉ số progesterone là bình thường nếu nằm trong phạm vi sau:
Đối tượng | Chỉ số bình thường |
Phụ nữ sau mãn kinh, đầu chu kỳ kinh nguyệt, đàn ông | ≤1 ng/ml |
Phụ nữ giữa chu kỳ kinh nguyệt | 5 – 20 ng/ml |
Phụ nữ mang thai 3 tháng đầu | 15 – 60 ng/ml |
Phụ nữ mang thai 3 tháng giữa | 25,6 – 89,4 ng/ml |
Phụ nữ mang thai 3 tháng cuối | 48,4 – 42,5 ng/ml |
Chỉ số FSH
Chỉ số FSH được coi là bình thường ở từng giai đoạn của phụ nữ như sau:
Đối tượng | Chỉ số bình thường |
Giai đoạn tạo nang buồng trứng | 1,68 - 15 lU/L |
Giữa chu kì kinh nguyệt | 21,9 - 56,6 lU/L |
Giai đoạn tạo hoàng thể | 0,61 - 16,3 lU/L |
Sau mãn kinh | 14,2 - 5,3 IU/L |
Chỉ số LH
Chỉ số LH thay đổi rấ khác nhau trong suốt chu kì kinh nguyệt. Chỉ số bình thường của LH rơi vào khoảng 20UI/L để làm xét nghiệm và có thể đạt đỉnh lúc phóng noãn, rơi vào khoảng 40-80 IU/L và kéo dài ít nhất 17 giờ
Về cơ bản, chỉ số LH như sau được coi là bình thường:
Giai đoạn |
Chỉ số bình thường |
Pha nang noãn | 1 – 18 mIU/ml |
Giữa chu kì kinh nguyệt | 24 – 105 mIU/ml |
Pha hoàng thể | 0,4 – 20 mIU/ml |
Mãn kinh | 15 – 62 mIU/ml |
Thế nào là chỉ số nội tiết cao hoặc thấp?
Chỉ số nội tiết cao/thấp tức là các chỉ số sau khi làm xét nghiệm có mức cao/thấp hơn mức chỉ số bình thường đã nói ở trên.
Nếu bị rối loạn nội tiết tố (do nồng độ nội tiết cao hoặc thấp hơn bình thường), bạn có thể nhận thấy một số triệu chứng và biểu hiện từ nhẹ tới nặng. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, có thể để lại những hậu quả nghiêm trọng với sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
Làm thế nào để biết được chỉ số nội tiết?
Để biết được các chỉ số nội tiết của mình, bạn cần phải làm các xét nghiệm được thực hiện tại phòng khám, bệnh viện.
Với chỉ số hCG, nếu muốn biết để phát hiện có mang thai hay không. Bạn có thể mua que thử thai và thử tại nhà. Bởi nguyên lý hoạt động của que thử thai là tìm kiếm sự phát hiện của hCG có trong nước tiểu nữ giới.
☛ Xem thêm: Xét nghiệm nội tiết tố nữ ở đâu cho kết quả chính xác?